Peyroni xəstəliyi (İndurasiya penis plastika) və onun müalicəsi
Yüklə 388.35 Kb. Pdf просмотр
|
- Навигация по данной странице:
- T.e.n İ.S. Əhmədov, Prof. S.B. İmamverdiyev
- Əsasən 2 cür cərrahi əməliyyatdan istifadə edilir: I Rekonstruktiv cərrahiyyə
- II Penil protez yerləşdirilməsi+penisin yenidən şəkilləndirilməsi (remodelinq)
| 1
Azərbaycan Tibb Universiteti, Urologiya Kafedrası. T.e.n İ.S. Əhmədov, Prof. S.B. İmamverdiyev.
Bu xəstəlik 1561-ci ildə Fallopius tərəfindən bilinsə də 1743-cü ildə xəstəlik haqqında elmi məlumatlar çap etdirən məşhur fransız cərrahı François Gigot de La Peyroninin adı ilə adlandırılmışdır. Xəstəlik penisin ağlı qişasındakı kollagen tərkibindəki dəyişikliklər nəticəsində çoxlu miqdarda kollagen tərkibinə malik fibrotik düyün, penil ağrı, penil əyrilik və penis boyunun qısalması ilə özünü göstərən bir xəstəlikdir. Həm də xəstələrin 20-54%-də Erektil Disfunksiya əmələ gəlməsi 77%-də isə psixoloji problem yaranmaqdadır. Xəstəlik əsasən 40-70 yaş arasında görülür. Almaniyada aparılan çox mərkəzli randomize bir çalışmada bu xəstəliyin rast gəlinmə tezliyi 3,2% olduğu bildirilir. Hal-hazırda xəstəliyin dəqiq səbəbləri bilinmir. Buna baxmayaraq bir neçə faktorun xəstəliyin etiologiyasında rol oynadığı düşünülür. Vitamin E yetərsizliyi, çoxlu propanolol, metatreksat dərmanlarının qəbulu, sərbəst radikallar (TGB), (İNOS) və sair hesab olunsa da ən çox önəm verilən, tez-tez təkrarlanan kiçik zədələrin (vəhşi seks) nəticəsi kimi ortaya çixan dəyişikliklər hesab edilir. Xəstəlik 2 dövrə bölünür: stabil və qeyri-stabil dövr. Stabil dövr 12-18 ay davam edə bilər. Bu dövrdə əllənən düyün, ereksiya zamanı ağrı və penisdə əyrilik kimi əlamətlərin biri və ya bir neçəsi ortaya çıxır. Stabil dövrdə düyün boyları stabil ölçüdə qalır, ağrı itir. Əyriliklər əsasən penisin dorzal, ventral və lateral tərəfə əyilməsi ilə özünü göstərir. Ən çox rast gəlinən dorzal kurvaturlardır (əyriliklər). Bununla yanaşı bəzən kompleks əyriliklərə, yəni penisin qum saatına ənzər deformasiyası, həm dorzala, həm də laterala əyilməsi hallarına da rast gəlinməkdədir. Ümumiyyətlə ventral əyriliklər cinsi əlaqə zamanı penisin qadın vaginasına girməsini daha
çox çətinləşdirir.
Dorzal kurvatur Ventral kurvatur
2 Diaqnostikası-fiziki baxış, Beynəlxalq Erektil Funksiya İndeksi (BEFİ), kombinə olunmuş inyeksiya və stimulyasiya testi (CİS), Rəngli Dopler Ultrasonografiya ilə təsdiqlənir. Penisin ereksiya zamanı ağrılı olması və müxtəlif tərəflərə əyilməsi, onun get-gedə qısalması, o cümlədən penis üzərində bərk bir düyünün əllənməsi diaqnozu təsdiq edən əlamətlər sayılır. Xəstəliyin konservativ və cərrahi müalicəsi vardır. Konservativ müalicədə 30-50% xəstələrdə müsbət effekt əldə etmək mümkündür. Əsasən qeyri-stabil dövrdə təyin edilir. Keçmişdə civə suyu, kalsium yodid, bromid, salisilat, estrogenlər oral və lokal yolla bu xəstəliyin müalicəsində istifadə edilirdi. Hal-hazırda onun müalicəsində Vitamin E, Potabo, Kolşisin, Procarbozin, Orgatein, Seldane, Sildeqra, Verapamil, İnterferon, Kortikosteroid, Prostasiklin, rengenoterapiya, ultrasəs dalğaları ilə müalicədən istifadə edilir. Bundan başqa lazer terapiya da təyin edilməkdədir. Bu müalicələr içərisində ən çox effektiv konservativ müalicə Kolşisin ilə həyata keçirilir. A Kadıoğluya görə Kolşisin təyini zamanı ağrının azalması 95%, əyrilikdə düzəlmə 30% hallarda özünü göstərir. Cərrahi müalicə əsasən stabil dövrdə aparılmaqla demək olar ki, 90% hallarda effektiv olur.
Ağlı qişanı qısaldan proseduralar düyünün əksi tərəfində aparılır. Bu əməliyyatlar üçün xüsusi göstərişlər var. Xəstənini yetərli erektil funksiyası və penis uzunluğu olan, əyriliyin dərəcəsi 60°-dən az olan və gum saatı deformasiyası olmayan xəsələr daha ideal hesab olunurlar. İlk cərrahi texnika Nesbit tərəfindən 1965-ci ildə həyata keçirilmişdir. Bu texnikada mağaralı cismin ağlı qişası əyriliyin əksi istiqamətində, əyriliyin tam zirvəsində ellipsvari rezeksiya edilir və sonra birincili olaraq tikilir. əgər ventral əyrilik varsa dərin dorzal vena ayrılır, sinir damar dəstəsi qaldırılaraq ağlı qişaya yuxarıdakı qaydada korporoplastika edilir. Nesbit prosedurası sonralar Lachea tərəfindən müdafiə edildi. O ağlı qişadan ellips formada toxuma çıxarılması yerinə mağaralı cismi boylama kəsir (Heineke-Mickulicz tipində) sonra isə köndələn olaraq tikir. Beləliklə 79-95% hallarda müsbət effekt əldə edilir.
3
Penisin əyriliyi zamanı ağlı qişa boylama kəsilərək köndələn tikilmə texnikası Penil plikasiya. Ilk dəfə Ebbenhoy 1985-ci ildə anadanfəlmə penil kurvaturlarda tətbiq etmişdir. Bu metodun əsas mahiyyəti əyriliyin əksi istiqamətində ağlı qişa Alış tutucusu ilə tutularaq onun dişləri izlərinə uyğun bir-birinini içərisindən keçən və toxuma büzüşməsinini qarşısını almaq məqsədilə 0,5 sm-dən geniş olmayan iki büzməli tikiş qoyulur. Daha sonra süni ereksiya yaradılaraq əyriliyin dərəcəsi yoxlanır, ehtiyac olarsa təkrar olaraq paralel tikişlər qoyulur.
Penil plikasiya texnikası Breza 1989-cu ildə dərin dorzal vena ilə hər iki yanında arteriyalar arasında 3 mm-lik məsafə olduğunu aşkar etdi.
4 Donatucei və Lue bu anatomik tanimlamadan sonra ventral əyriliklər zamanı sinir-damar dəstəsini disseksiya etmədən həmin məsafəyə plikasiya tikişləri qoymaqla əyriliyin düzəlməsinə nail olmuşlar. Bəzən paralel plikasiyaların sayı da çoxalır.
Bu əməliyyatların ağırlaşmaları penisdə qısalma, erektil disfunksiya, tikiş granuloması, penisin dərisi altında əllənən düyün ola bilər. Ağırlaşmalar 10% hallarda görülməkdədir. Ağlı qişanın qısa tərəfinini uzadılması roseduraları: Bu məqsədlə düyün olan tərəfdə düyünün tamamilə kəsilib götürülməsi və ya rezeksiyası ilə həmni yerə auto və ya sinetik materialın yamaması ilə korporoplastika edilir. Əvvəllər daha çox düyünün kəsilib götürülməsi ilə aparılan əməliyyatlara üstünlük verirdilərsə də sonradan yüksək faizli Erektil Disfunksiya, yamaq kontrakturası, sonradan əmələ gələn residivlər səbəbi ilə aradan çıxarılmışdır. Hal-hazırda yalnız düyünün müxtəlif formada rezeksiyası və həmin yerə müxtəlif auto və sintetik materialların implantasiyasına üstünlük verilir. Penis tam dəridən soyulduqdan sonra sinir-damar dəstəsi mikrodisseksiya ilə və optik böyütmə ilə sərbəstləşdirilir. Sonra düyün H-vari rezeksiya edilir. Həmin rezeksiya olunmuş yerə ya penisin dərin dorzal venası, penis dərisi, dərialtı piy toxuması, enli fassiya, nazik bağırsaq submukozası, gizli vena parçası, gorteks, dakron və sair materiallar tikilməkdədir.
5 Peyroni xəstəliyindən gizli venanın penisin ağlı qişasına implantasiyası. (Öz müşahidəmiz)
Əməliyyat önü vəziyyət İntraoperation Safen venanın əldə edilməsi
Venanın H-vari düyün yerinin rezeksiyası ilə implantasiyası Post operation Lakin son illər daha çox gizli vena ilə effektiv nəticələr alınmışdır (A. Kadıoğlu).
Venanın müsbət nəticələrə səbəb olması aşağıdakılardan asılıdır: 1. Vena endotelində NO sekressiya olunur, o həm də antikogulyasiya xassəsinə malikdir. Ona görə də yamaq altına gematomanın əmələ gəlməsini əngəlləşdirir.
2. Vena qalınlığı ağlı qişa qalınlığı ilə demək olar ki eynidir. 3. Venanın əzələ təbəqəsi, elastik lifləri yamağa yaxşı elastiklik verir.
4. Vünanın qalınlığı 1 mm-dən az olduğu üçün qidalanması mağaralı cismlərin qan dövranı ilə həyata keçirilə bilər.
Adətən yamama texnikasından sonra əyrilik düzəlir. əgər müəyyən dərəcə əyrilik qalarsa, o plikasiya tikişləri ilə aradan götürülür. Bəzi hallarda penisin deformasiyası kompleks olur, yaxud gum saatı kimi deformasiyalar müşahidə edilir. O zaman |--< -vari rezeksiya ilə venanın həmin yerə implantasiyası əyriliyin tamamilə düzəlməsinə şərait yaradır. Peyroni xəstəliyində əyriliklə birlikdə ağır ED də müşahidə olunursa əyriliyin düzəlməsi üçün mağaralı cisimlərə protez implantasiyası həyata keçirməklə həm əyriliyin düzəlməsi, həm də cinsi fəaliyyəti bərpa etmək mümkündür ki, buna penisin yenidən şəkilləndirilməsi və ya remodeling deyilir.
6 Peyroni xəstəliyi zamanı əməliyyat zamanı eyni vaxtda kavernoz cisimlərə silikon protezin qoyulması.(öz təcrübəmiz)
Əməliyyatdan əvvəl Əməliyyat zamanı Əməliyyat sonrası Willson manevrası Ümumiyyətlə 1999-cu ildən Azərbaycan Tibb Universitetinin Urologiya Kafedrasından 66 xəstə müraciət etmişdir. Onlardan 18-nə konservativ müalicə olunmuş, 32 xəstə əməliyyata razılıq verməmiş, 5 xətəyə gizli venanın müxtəlif üsullarla ağlı qişaya implantasiyası, 1 xəstəyə Wilson manevrası ilə, eyni anda silikon protez implantasiyası, 4 xəstəyə Nesbit üsulu ilə 6 xəstəyə Yahya üsulu ilə əməliyyat edilmişdir. BU sahədə calışmalarımız davam etməkdədir, Əməliyyatdan sonrakı dövrdə ağırlaşmaların demək olar ki, olmaması və kişi-qadın razılığının yuxarı olması bu əməliyyatların klinikada geniş tətbiqinə ümüdləri artirmaqdadır. : upload -> files -> meqale-fayllari files -> The importance of learning Russian Shahin Boyukaga oglu Alibeyli meqale-fayllari -> Kisi sonsuzluğu haqqında files -> Opća bolnica/ Klinički bolnički centar files -> Adrenoleykodistrofiya Şahin Böyükağa oğlu Əlibəyli Adrenoleukodystrophy meqale-fayllari -> AZƏrbaycan urologiya və andrologiya assosiASİyalarinin IX simpoziumu 5 7 iyun 2015 Qəbələ / Azərbaycan meqale-fayllari -> AZƏrbaycan urologiya və andrologiya assosiASİyalarinin IX simpoziumu meqale-fayllari -> Andrologiya və Reproduktiv Təbabət Assosiasiyasının (arta) təşkilatçılığı və Baku Medical Plazanın sponsorluğu ilə DƏYİRMİ masa meqale-fayllari -> Əhmədov İlham Səmid oğlu Поделитесь с Вашими друзьями:
|