İnformasiyanın axtarışı və emalı adi halda
insan tərəfindən, avtomatlaşdırılmış halda isə
kompüter vasitəsilə aparılır. İnformasiyanın emalı
başqa sözlə qarşıya qoyulan məsələnin həlli deməkdir.
Bunun üçün əvvəldən hazırlanmış alqoritmlərdən və
proqramlardan istifadə olunur. İnformasiya emalı belə
bir sxemlə təsvir oluna bilər:
Xumar Novruzova İnformatikanın tədrisi metodikası
- 89 -
İlkin informasiya – Emal edilən informasiya–
Son informasiya
Emal edilən informasiya müəyyən alqoritmə
tabe olur. İnformasiyanın emalının aşağıdakı növləri
var:
- Yeni biliyin və ya informasiyanın alınması
məqsədilə emal – məsələn, riyaziyyatdan məsələ həlli,
ana dilindən cümlənin sintaksis təhlili və s.
- İnformasiyanın formasını dəyişdirən emal –
məsələn, mətnin bir xarici dildən başqa dilə tərcüməsi.
İnformasiyanın strukturlaşdırılması – məsələn,
əlifba sırası ilə siyahıların hazırlanması.
İnformasiya axtarışı – məsələn, mətndə hər
hansı sözün axtarışı, bəstəkarın musiqisinin, rəssamın
əsərini axtarışı.
İnformasiyanın emalından alınan nəticələr tələb
olunan formada istifadəçilərə çatdırılır. Avtomatlaş-
dırılmış üsulla (kompüterlə) emal olunan informasiya
istifadəçilərə adətən kompüterin xaricetmə qurğuları
ilə (monitor, printer, plotter və s.) mətn, cədvəl, qrafik
və s. şəklində çatdırılır.
İnformasiya proseslərinin öyrədilməsi nəticə-
sində şagirdlər əsasən aşağıdakıları bilməlidirlər:
Informasiyanın məzmun və kibernetik
|
