199
12.1-jadval
Marketing kommunikatsiyasining bosqichlari
Yillar
Bosqichning nomi
Bosqichning tavsifnomasi
1950-1960
Tizimsiz
kommunikatsiya
bosqichi
Kommunikativ siyosat katta rol uynamaydi, doimiy
talabni ta’minlash uchun tovar taklifi hajmiga
konsentratsiya bosh masala hisoblanadi
1960-1970
Tovar
kommunikatsiyasi
bosqichi
Sotishni
tashkil
etishda
korxona
kommunikativ
vositalardan foydalanadi. Birinchi rejaga reklama va
sotishni rag‘batlantirish chiqadi
1970-1980
Maqsadli
guruh
kommunikatsiya bosqichi
Kommunikatsiya firmalar
tomonidan foyda olishga
imkon beruvchi maqsadli guruhlar bilan o‘zaro ta’sirda
mijozlar bilan muloqot uchun ishlatiladi
1980-1990
Raqobatli kommunikatsiya
bosqichi
Kommunikativ sharoitni o‘zgarishi va kommunikativ
raqobat
ko‘rsatishning
o‘sishi
korxonadan
kommunikatsiyani optimal shakl va vositalarini talab
qiladi
1990-2010
Raqobatli
va
integratsiyalangan
kommunikatsiya bosqichi
Bozorni rivojlanish dinamikasi reklama tashuvchilariga
media
tarqatishni
shakllantirishga
olib
keladi.
Integratsiyalangan kommunikatsiyaga o‘tishni talab
qiladi
Kommunikatsiya quyidagicha tasniflanadi: kontakt turi bo‘yicha
shaxsiy va
shaxsiy bo‘lmagan; jadalligi bo‘yicha jadal va takror; qo‘llash chastotasi bo‘ycha
yagona va ko‘p marotabalik; ta’sir natijasiga ko‘ra samarali va samarasiz.
Integratsiyalangan marketing kommunikatsiyalari – biznesni rivojlantirishning
intensiv uslubiyatlari tizimi.
An’anaviy ravishda integratsiyalangan marketing kommunikatsiyalari BTL,
ATL, to‘g‘ridan-to‘g‘ri marketing
barcha texnologiyalarini, shuningdek, zarur
shaxslar bilan shaxslararo munosabatlarni yo‘lga qo‘yish bo‘yicha texnologiyalarni
uyg‘unlashtiradi.
BTL atamasining vujudga kelish afsonasi maщhurdir. Reklama sohasi
guruhlaridan biri, navbatdagi reklama kampaniyasi
byudjetini tuzar ekan, yakuniy
xulosa chiqardi, so‘ngra sotuvni rag‘batlantirish bo‘yicha tadbirlarni ham yozib
kiritish lozim ekanligi uning yodiga tushdi, oqibatda bu yozuvlar chiziqning ostidan
o‘rin oldi. Bu erda shunga izoh berib o‘tish zarurki, adabiyotlarda yuqorida sanab
o‘tilgan vositalar to‘plamida ayrim qarama-qarshiliklar mavjud.
CHiziq ustida (ATL)
ommaviy axborot vositalari
hamda tashqi reklama va
axborot vositalari orqali tarqatiladigan to‘g‘ridan-to‘g‘ri reklama joylashgan.
200
Reklama materiallari imidjni shakllantirish, eslatish, tanib olish, xabardor qilish
uchun ishlaydi. Ya’ni garchi reklama «to‘g‘ridan-to‘g‘ri» bo‘lsada,
lekin potensial
iste’molchi bilan kommunikativ kanal bilvosita va qaytuvchan aloqasiz bo‘lib
chiqadi.
Chiziq ostida (BTL)
– sotuvni rag‘batlantirish, iste’molchilarni rag‘batlantirish,
savdoni rag‘batlantirishning nozikroq mexanizmlari ishlaydi. Bu erda tovarni
namoyish etish va qayd qilingan oldi-sotdi harakati emas, xaridor-sotuvchi o‘zaro
aloqalari interaktiv kanali va ikkilamchi tadqiqotlar o‘tkazish imkoniyati muhim.
Tovar yoki xizmatning o‘zi emas, balki uning iste’mol tizimiga kiritilganligi
muhim. Aynan iste’molchilar bilan yo‘lga qo‘yilgan aloqalar hamda iste’mol va
taqsimot yo‘lga qo‘yilgan tizimi biznesning muvaffaqiyatga erishishini belgilab
beradi.
Integratsiyalangan marketing
kommunikatsiyalarining reklama, jamoatchilik
bilan aloqalari, sotuvni rag‘batlantirish, moddiy-texnika ta’minoti, xodimlar bilan
o‘zaro munosabatlarni shakllantirish kabi alohida qismlardan iborat bo‘lgan «butun
bir yaxlitlik»ni tushunishning yangi usuli sifatida etarli darajada umumiy deb
hisoblash mumkin.
Integratsiyalangan marketing kommunikatsiyalari usullarini to‘rtta
asosiy
guruhga ajratish mumkin.
1.
Dostları ilə paylaş: