48
Til
ö
rgatish
ö
rgatuvchi tomonidan tashkil qilinadi va tashabbus, qarorga
kelish
ö
qituvchi tomonidan hal qilinadi.
Ö
rgatuvchi ta’lim jarayonida turli uslublardan
foydalanadi va uslublarning samaradorligi qayta bog’lanish orqali aniqlab boriladi.
Til
ö
rgatishning ikki y
ö
li keng tarqalgan:
1. Til bilmidan nutq k
ö
nikmalari va malakalariga
ö
tish.
2. Nutq k
ö
nikma va malakalaridan til bilmiga
ö
tish.
Birinchi y
ö
l bilan ona tili, ikkinch y
ö
l bilan esa chet tillar
ö
rgatiladi.
Til
ö
rgatishning samarali b
ö
lishi bir qator omillarga bog’liq. Ularni shartli
ravishda:
- shaxsning individual-psixologik xususiyatlari;
-
ö
rgatuvchining mahorati, tajribasi, topqirligi;
- lingvistik omillar;
- psixologik omillar;
- ta’limning shart - sharoitlari bilan bog’liq b
ö
lgan omillarga b
ö
lish mumkin.
Til bilish darajasini aniqlash muhim masalalardan biridir. Biroq ushbu dara-
jani aniqlash murakkab faoliyat b
ö
lib, u birinchi navbatda tildan foydalanish
maqsadini aniqlashdan boshlanishi lozim. Til bilish darajasini aniqlash, shu tilga oid
bilim, k
ö
nikma va malakalarning rivojlanish darajasi bilan uzviy bog’liq. Bu borada
k
ö
plab usullardan foydalanish mumkin. Keyingi paytda ta’lim jarayonida test usu-
lidan keng foydalanish urf b
ö
lmoqda.
Quyidagi olimlar psixolingvistika sohasida tadqiqot ishlarini olib borga nlar:
- Nikolay Ivanovich Jinkin.
- Boris Vasilyevich Belyayev .
- Vladimir Alekseevich Artyomov.
- Irina Alekseeva Zimnyaya.
- Zinaida Ivanovna Klichnikova.
- Aleksey Alekseevich Leontyev.
Dostları ilə paylaş: