Parkinson hastaliği prof. Dr. Aytekin Akyüz



Yüklə 445 b.
tarix10.04.2017
ölçüsü445 b.
#13813


PARKİNSON HASTALIĞI

  • Prof.Dr.Aytekin Akyüz

  • C.Ü. Tıp Fak. Nöroloji AD
















Klinik Görünümler

  • 1817 James Parkinson

    • “Titrek Felç” (An Essay of the Shaking Palsy)
    • Tanı için 3 taneden ikisi gereklidir
    • Bradikinezi, rijidite, tremor (primer olarak istirahatte)
    • Diğer belirtiler : Maske yüz, hipovolemik konuşma, yutma güçlüğü, mikrografi, eğik postür, ayak sürüyerek yürüme, başlamada tereddüt ve donma
    • Başlangıç: Sinsi, tek taraflı ilerleyerek bilateral


Parkinson Hastalığı

  • Kronik, progresif nörodejeneratif hastalık

  • Substantia nigra pars compacta kısmındaki dopaminerjik nöronların yavaş ve selektif kaybı

  • Klinik belirtiler

    • Bradikinezi, rijidite, tremor ve geç dönemde postüral instabilite
    • Otonomik disfonksiyon
      • Ortostatik hipotansiyon, kabızlık ve mesane disfonksiyonu, sexüel bozukluklar
    • Nöropsikiyatrik Bozukluklar
      • Depresyon, demans, psikoz


Belirti ve Bulgular

  • Kardinal Özellikler İstirahat tremoru

  • Bradikinezi

  • Rijidite



  • Bradikinezi: hareketlerde yavaşlamadır. Hipokinezi: tekrarlayan hareketlerde amlitüd küçülmesi

  • Tremor: 4-7 Hz istirahat tremorudur. “ekmek ufalar”, “hap yapar” tarzda kaba tremordur.

  • Rijidite: agonist ve antagonist kaslarda tonus artışıdır. Tremorda eklenmişse “dişli çark belirtisi” görülür



Ek Belirti ve Bulgular

  • Sandalyeden kalkmada güçlük

  • Yatakta dönmede güçlük

  • Hipofonik (kısık) konuşma

  • Salya akışı

  • Koku duyusu kaybı

  • Ayakta distoni

  • Sık düşme, eğik postür, donma atakları













Epidemiyoloji

  • 50 yaşında % 0.1, 60 yaşında % 1, 65 yaşında % 3, 80 yaşında % 10

  • İnsidans 5-25/100000, prevelans 50-350/100000

  • Tipik başlangıç 40-70 yaş

  • ort.başlangıç 62 yaş

  • 40 yaş altı % 4-10

  • Erkeklerde biraz daha fazla

  • ABD’de 1 milyon (% 0.03) PH (yıllık kişi başı maliyet 24 bin $)



Etyoloji

  • İdyopatik

  • Genetik Predispozisyon

    • Alfa sinüklein, ubikuitin, tau (OD)
    • Parkin (OR)
  • Oksidatif Stress (serbest radikal artışı hücre ölümüne neden olur)

    • MAO-B metabolizmasında artış
    • Azalmış glutation ve serbest radikal “klerensi”


Etyoloji

  • Artmış eksitatör aminoasitler – kalsiyum sitotoksisitesi

  • Trofik faktör yetmezliği

  • Mitokondriyal disfonksiyon

  • İnflamasyon

  • Çevresel toksinler-MPTP, karbon monoksit, ağır metaller, pestisid, petrokimyasallar

  • ÇEVRE+GENETİK FAKTÖRLER



Risk Faktörleri

  • Yaş

  • Aile öyküsü

  • Erkek cinsiyet

  • Kafkaslar

  • Kişilik –içe kapanık, çekingen, asabi, sorumluluk duygulu, titiz, kurallara bağlı

  • Çevresel riskler- toksin, herbsid, pestisid, ağı metal, endüstri bölgesi, kırsal alan, yumuşak su, tekrarlayan kafa travmaları



Parkinsonizm Nedenleri

  • Parkinson Hastalığı (%87)

  • Parkinson Plus Sendromları

    • Progresif Supranükleer Palsi
    • Multi Sistem Atrofi (MSA)
      • Striatonigral dejenerasyon (SND)
      • Olivopontoserebellar atrofi (OPCA)
      • Shy Drager Send. (SDS)
  • Diğer nörodejeneratif hastalıklarda parkinsonizm

    • Kortiko-bazal ganglion dejenerasyonu (KBGD)
    • Alzheimer, Pick Hst., Guam tipi parkinson demans kompleksi
    • Huntington Hst, Hallervorden Spatz Hst.


Sekonder Parkinsonizm

  • İlaca bağlı (nöroleptikler)

  • İnfeksiyon (postensefalitik, viral ensefalitler, Creutzfeldt-Jakop Hst)

  • Toksinlere bağlı (Mn,CO, MPTP, siyanid, karbon disülfid)

  • Strüktürel lezyonlar (kominike hidrosefali, tm, bazal ganglion kalsifikasyonu, aterosklerotik-vasküler parkinsonizm)

  • Diğer (Wilson Hst, psikojenik)



Ana Biyokimyasal Anormallik

  • Belirgin striatal DA deplesyonu

    • “Striatal dopamin yetmezliği sendromu”
  • Ölümde, DA kaybı > %90

  • DA kaybı < %50 asemptomatik

  • -%70 DA kaybı semptomlar ortaya çıkar

  • DA kaybının şiddeti PD’de bradikinezi ile koreledir



Patolojik Bulgular

  • Substantia nigrada dopamin salgılayan ve depolayan pigmente nöronlarda kayıp

  • Levy cisimcikleri







Tanı Kriterleri

  • Bradikinezi ve istirahat tremoru veya rijidite

  • Levodopaya yanıt

  • Sekonder sebeplerin yokluğu – ilaç, multiple infarkt,metabolik.

  • Kesin tanı sadece otopsi ile konabilir



Tedavi Seçenekleri

  • Preventif Tedavi

    • Yoktur (kahve-sigara ?)
  • Semptomatik tedavi

    • Farmakolojik
    • Cerrahi
  • Non-motor yaklaşım

  • Restoratif- sadece eksperimental

    • Transplantasyon
    • Nörotrofik faktörler


PD İlaçlar

  • Levo dopa+periferik dekarboksilaz inhibitörleri (Madopar, Stalevo)

  • Dopamin agonistleri (bromokriptin, pergolid, kabergolid, pramipeksol, ropinirol, apomorfin, amantadin

  • COMT inhibitörleri (entakapon)

  • MAO-B inhibitörleri (selejilin)

  • Antikolinerjikler (biperiden, difenhidramin)







Cerrahi Tedavi

  • Talamotomi

  • Pallidotomi

  • Subtalamotomi

  • Derin Beyin Stimülasyonu (beyin pili)

  • implantasyon





Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin