O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi
Yüklə 2,93 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Germaniya
da kasb tanlashga yo‘llash ishlarini tashkil etilishi. XX asrning 30-yillarida yoshlarni ta‘lim va kasbiy sohalarga yo‘naltirish xizmatlarini taqdim etuvchi turli idora va agentliklar tashkil topgan. Ularning ish faoliyati, kasb tanlashga yo‘llash Markaziy boshqaruv xuzurida tashkil etilgan aholi bandligi va ishsizlikni sug‘urtalash institutining bo‘limi tomonidan muvofiqlashtiriladi. Kasb tanlashga yo‘llash xizmati xodimlari maktab bilan yaqindan hamkorlikda ish olib boradilar. Kasb tanlashga yo‘llash maqsadida tashkilotlar va ota-onalar bilan hamkorlikda so‘rovnomalar, test, konsultatsiyalar amalga oshiriladi. 124 O‘quvchilar, oilasi haqida umumiy ma‘lumot, shaxsiy qiziqishlari, qobiliyatlari, kasbiy qiziqishlari va qaysi kasbda faoliyat olib bormoqchiligi haqidagi ―ish daftari‖ni to‘ldiradi. O‘tkazilgan psixologik diagnostika testlar va shifokorlar, psixologlar, o‘qituvchilar bilan olib borilgan suxbatlarni hisobga olib, konsultant o‘quvchining qobiliyatlari haqida xulosa qiladi. Ish daftaridagi qo‘shimcha ma‘lumotlar va test sinov natijalari kasbiy konsultatsiya uchun asos bo‘lib xizmat qiladi. Hozirgi paytda, kasb tanlashga yo‘llash tizimi umumiy kasbiy ta‘lim korxonadagi samarali mehnatga asoslangan holda tashkil etilmoqda. Mehnat faoliyati davomida professional bilim va shaxsiy ko‘nikmalarini oshirish, uzluksiz ta‘lim tizimining asosiy maqsadidir. Uzluksiz ta‘lim tizimi ham o‘quvchilarni kasbga moslashish jarayonini engillashtiradi ham mehnat bozori talabiga mos ta‘lim bilan ta‘minlaydi. Frantsiya da o‘quvchilarni kasb tanlashga yo‘llash rasman uchta model asosida tashkil etiladi. Birinchi model XX asrning 20-yillarida ishlab chiqilgan. Kasb tanlashga yo‘llash ishlari maktabning yakunlanish arafasida tashkil etilib, bunda o‘quvchilar ish beruvchilarni qidirish bilan tashkil etilgan. Bundan asosiy maqsad, salomatligi uchun zararli bo‘lishi mumkin tibbiy qarshiliklarni aniqlash bo‘lib, yoshlarning individual xususiyatlari va ularga ish beruvchilar tomonidan taklif etilayotgan kasb xususiyatlari orasidagi moslikni aniqlash. Ikkinchi model XX asrning 60-yillarida ustuvor bo‘lib, uning asosini ta‘limiy yo‘naltirish. Kasb tanlashga yo‘llash ishlari maktab tomonidan olib borilgan, yagona umumiy ta‘lim jarayonini o‘z ichiga oladi. Eng keng tarqalgan model esa uchinchisi hisoblanib, uning asosiy mohiyati o‘quvchining maktabga qabul qilinganidan boshlab to uning jamiyatga barqaror moslashishgacha bo‘lgan davrigacha pedagogik jamoa tomonidan ularni nazorat qilib, yo‘naltirilib boriladi. Frantsiyada, ta‘limga va kasb tanlashga yo‘llash ishlari alohida olib boriladi. Ta‘limga yo‘naltirishning asosiy vazifasi o‘quvchilarning qobiliyatlariga mos ta‘lim yo‘nalishini tanlashda yordam berish. Kasb tanlashga yo‘llashishlari esa o‘quvchilar amalga oshirishning real imkoniyatlarini hisobga olgan holda kasbiy 125 rejalarni ishlab chiqishga bo‘lgan qobiliyatlari va imkoniyatlarini aniqlashga qaratiladi va shunday kasblar olami haqida ma‘lumot berishdan iborat bo‘ladi. Kasb tanlashga yo‘llash ishlari o‘qituvchilar, psixologlar va kasb tanlashga yo‘llash xizmati maslahatchilari bilan birgalikda olib boriladi. Bu jarayon o‘quvchilarni kasbga yo‘naltiruvchi barcha ishtirokchilarning hamkorligi bevosita uzviylik tamoyillari asosida olib boriladi. Yüklə 2,93 Mb. Dostları ilə paylaş:
|