Oliy va o’rta

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O’RTA MAXSUS PROFESSIONAL TA’LIMNING O’QUV DASTURI

Kasb (mutaxassislik) kodi va nomi:	5.61.12.01-Raqamli axborotni qayta ishlash analitigi
Kvalifikatsiya nomi:	Operator-analitik
O’quv dasturi nomi:	Ishlab chiqarish amaliyoti
O’quv rejadagi tartib raqami:	3.04
Ajratilgan soat:	288

Toshkent – 2021

TUZUVCHILAR:

	Kusharov Z.K.	“Axborot texnologiyalari va matematika” kafedrasi mudiri, dotsent, Toshkent davlat agrar universiteti.
	Muxamadiev S.I.	“Axborot texnologiyalari va matematika” kafedrasi katta o‘qituvchisi, Toshkent davlat agrar universiteti.
	Amanova M.A	Pedagogik innovatsiyalar, kasb-hunar ta’limi boshqaruv hamda pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti Professional ta’limni o‘quv metodik ta’minlash bo‘limi boshlig‘i
	TAQRIZCHI:
	Mo‘minov B.	Toshkent axborot texnologiyalar universiteti “Informatika asoslari” kafedrasi mudiri, t.f.d

1. 
   O‘quv dasturi umumiy talablari
   

Dastur nomi	Ishlab chiqarish amaliyoti
Ajratilgan soat	288
mavzular soni	32
Dasturning maqsadi	zamonaviy ma’lumotlar bazalari va ularni boshqarish tizimlari haqidagi bilimlarini shakllantirish, takomillashtirish, ko‘nikma va malakalarini tarkib toptirish.
O‘zlashtirish (o‘qitish) natijalari	Ma’lumotlarni strukturalash, ma’lumotlar bazalarini tashkil qilish va ularni boshqarish, MBBT da ma’lumotlarni import va ekspot qilish va kerakli ma’lumotlarni zarur ko‘rinishda olishni
O‘quv rejasiga muvofiq o‘zaro bog‘liq bo‘lgan fanning nomi	Matematik modellar va sonli usullar, Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika, Dasturlash asoslari, Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimlari, Mantiq.
O‘qitishni tashkiliy shakli	A – Amaliy ta’lim;
Dasturga qo‘yilgan talab	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhda belgilangan o‘qitish tili asosida
Baholash tartibi	Baholash bo‘yicha amaldagi tartib asosida
O‘quvchilarning bilim va ko‘nikmalarini baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, test, amaliy topshiriq

2. O‘quv dasturi mazmuni

№	Mavzuning nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishni tashkiliy shakli	Mustaqil ta’lim
16.	Korxonalarda mehnat muhofazasi bo‘yicha ishlarni tashkil qilish asoslari.	Mehnatni muhofaza qilishni davlat va iqtisodiyot ob’ektlari kesimida boshqarish tizimi. Ishlab chiqarishda zararli va zaharli moddalar, ularning tavsiflari va inson organizmiga ta’siri. Ishlab chiqarishda shovqin va titrash, muhofazalanish chora-tadbirlari	6	A	3
17.	Matematik modellashtirish va hisoblash	Matematik modellashtirish va hisoblash eksperimenti. Matematik modellarni tuzish va ularga aniqlik kiritish.	6	A	3
18.	Oddiy chiziqli differensial tenglamalar bilan ifodalanadigan matematik model- lar bilan ishlash	Oddiy chiziqli differensial tenglamalar bilan ifodalanadigan matematik modellar. Biologik populyatsiya masalasi.	6	A	3
19.	Chiziqsiz masala- larni еchish	Chiziqsiz masalalarni еchish uchun amaliy dasturlar paketi MathCAD, Maple, MatLab haqida umumiy	6	A	3

		tushunchalar. Masalalarni MathCAD, Maple, MatLabda еchish
20.	Matlab da Oddiy differensial tenglamalarni еchish.	Oddiy differensial tenglamalarni еchish. Chiziqli algebraik tenglamalar sistemasini еchish.	6	A	3
21.	Kompyuter xotirasini boshqarish	Kompyuterning xotira tushunchalari. Ularni boshqarish. Virtual xotira. Algoritmi. Kompyuter yuklanishini boshqarilishi. Virtual xotira interfeysi.	6	A	3
22.	Fayl tizimini boshqarish.	Fayl strukturalari bilan ishlash. Fayl turlarini o‘rganish. Fayllar bilan ishlash. Fayl atributlari. Virtual fayl tizimlari Disklarni defragmentatsiya qilish.	6	A	3
23.	Axborotlarni kiritish–chiqarish	Kompyuterning kiritish –chiqarish qurilmalari ta’minoti asoslari. Kiritish – chiqarish dasturiy ta’minoti tamoyillari. Drayver dasturlari.	6	A	3
24.	Android imkoniyatlari bilan tanishish	Android ni rivojlanish bosqichlari. Android arxitekturasi. Android ilovalari.	6	A	3
25.	Internetda resurslar tashkil etish	WWW tushunchasi. WWW axborot texnologiyalari. Internet provayderlari va ularning vazifalari. HTML tili xujjatlari bilan tanishish. HTML baza elementlari. HTTP bayonnomasi haqida ma’lumotlar.	6	A	3
26.	Internet qidiruv tizimlari bilan ishlash	Web brauzerlar. Internet qidiruv tizimlari, qidiruv usullari, qidiruv kataloglari, qidiruv indekslari, bilan ishlash.	6	A	3
27.	Tuproqning suv, havo, issiqlik va oziq rejimlari hamda ularni boshqarish	O‘simlik hayotida va tuproqda suvning ahamiyati. O‘simliklarning o‘sishi va rivojlanishi uchun talab qilinadigan suvning miq-dori. Tuproqdagi namning asosiy manbalari, suv shakllari. Tuproqning suv xossalari O‘simlik hayotida atmosfera hamda tuproq havosining ahamiyati va uning kimyoviy tarkibi. Tuproqdagi issik-lik manbalari. O‘simliklar urug‘larining unib chiqishi, o‘sishi va rivojlanishida issiqlikka bo‘lgan talab. O‘simliklar uchun kerak bo‘lgan minimal, maksimal va optimal haroratlar. Ularning mikroorganizm va organik moddalarga ta’siri. O‘simliklar hayotida makro va mikroelementlarning roli. O‘simliklar oziqla-nishida mikroorganizmlar-ning roli.	6	A	3
28.	Sug‘orish tizimlari va ulardan foydalanish. Sug‘orish	Sug‘orish tizimlari. Sug‘orish tarmoqlari. Kanallarning suv sarfini o‘lchash postlari va uslublari. Muvaqqat sug‘orish tarmoqlarida suv o‘lchash. Kollektor-zovur tarmoqlari. Sug‘orish	6	A	3

	tizimlarida suv o‘lchash	tizimlaridan foydalanish. Sug‘orish tizimlarida gidrometriya xizmati
29.	O‘g‘itlarni tayyorlash va tuproqqa solish	O‘g‘itlar va ularni tuproqqa solish usullari to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar.Organik o‘g‘itlarni tuproqqa solish. Agrotexnikaviy talablar. O‘g‘itlar solish uchun mashinalar to‘plami. Suyuq o‘g‘itlarni tuproqqa solish. Dalani tayyorlash. Agregatlarni ishga tayyorlash.Yuklagich va go‘ng sochgichlarning ishini tashkil etish.Tuproqqa mineral o‘g‘itlar solish. Agrotexnikaviy talablar.O‘g‘it solish mashinalari. Agregatlanishi. O‘g‘it solish mashinalari. O‘g‘it solish normasiga o‘rnatish. Agregatlarning hara- katlanish usullari. Ishni tashkil etish. Ish sifatini nazo- rat qilish. Texnika xavfsizligi. Ilg‘orlar tajribasidan.	6	A	3
30.	Tuproqqa asosiy va ekish oldidan ishlov berish	Tuproqqa asosiy ishlov berish haqidagi tushuncha. Tuproqqa asosiy ishlov berish usullari. Tuproq qatlamini ag‘darib va ag‘darmasdan еr haydash.Yer haydash texnologiyasi. Agrotexnikaviy talablari. Yer haydash agregatlarni tuzish, ishga tayyorlash. Dalani ishga tayyorlash.Agregatning harakatlanish usullarini tanlash. Yer haydash agregatlarini ishini tashkil etish. Yer haydash sifatini nazorat qilish. Tuproqqa asosiy ishlov berish bo‘yicha ilg‘or mexanizatorarning tajri- basi. Texnika xavfsizligi.Tuproqqa ekish oldidan ish- lov berish va unga qo‘yilgan agrotexnikaviy talablar. Kultivatsiya. Boronolash. Molalash. Agregatlar tuzish va ularni ishga tayyorlash. Agregatlarning ishini tashkil etish. Ish sifatini nazorat qilish. Texnika havfsizligi.Tuproqqa ishlov berish ilg‘or uslublari. Tuproqqa ishlov berish bo‘yicha agregatlarning un- umdorligini va tejamligini oshirish yo‘llari.	12	A	3
31.	Google asbob uskunalar va xizmatlaridan foydalanish	Google asbob-uskunalari va servislaridan foydalanish axborot resurslarini yaratish va loyihalashtirish. Veb muhitida Google xizmatlaridan foydalanish. Googleda hamkorlikda ishlash imkoniyatlarini beruvchi uskunalar majmuasi.	12	A	3
32.	Qishloq xo‘jaligida dronlardan foydalanish	Qishloq xo‘jaligi texnikalarini masofadan boshqarish. Masofadan boshqariladigan dronlarni modellashtirish va loyihalash. Dronlarga o‘rnatiladigan uskunalar bilan ishlash. Dronlarning raqamli fotografiya va videokuzatuv uskunalaridan foydalanish. Parvoz vazifalari jadvalini tuzish. Dronlarni parvozlarga tayyorlash.	12	A	3
33.	O‘simliklarni kimyoviy himoya qilish usullari. Pestitsidlarning preparat shakllari	Kimyoviy usulning o‘simliklarni himoya qilishdagi o‘rni, uning rivojlanish yo‘nalishlari. Bu usulning kamchiliklarini yo‘qotish yo‘llari. Pestitsidlarni qo‘llash shakllari: dust (kukun), konsentrat emulsiya, namlanuvchi kukun, donadorlashtirilgan va mikrodonador- lashtirilgan pestitsid shakllari, oquvchi suspenziyalar, mikrokapsula va boshqa	12	A	3

	va ularni qo‘llash usullari	turlari shakllari. Pestitsidlarni changlash, purkash va aerozol usulida qo‘llash afzalligi va kamchiliklari.
34.	Defoliantlar, desi- kantlar va ularning qo‘llanilishi	Defoliatsiya va desikatsiya haqida tushuncha. Defoli- atsiya va desikatsiya o‘tkazish muddatlari. Pax- tachilikda qo‘llaniladigan defoliantlar va desi- kantlar.Guruhning umumiy ta’rifi. Magniy xlorati, Dropp, avguron va boshqalar.	12	A	3
35.	O‘simliklarni o‘sishini boshqaruvchi moddalar bilan tanishuv	O‘simliklarni o‘sishini boshqaruvchi moddalar. Bu moddalarni qo‘llash muddatlari va usullari. Keng qo‘llanilayotgan o‘stiruvchi moddalarning ta’rifi.	12	A	3
36.	Ma’lumotlar bazasini modellashtirish	Infologik modellashtirish. Infologik modellashtirish asoslari. Predmetli soha tushunchasi. Predmetli so- hani tasvirlash usullari
37.	Normallashtirish	Normallashtirish. Normal formalar. 1,2,3-normal for- malar. Normallashtirish ustunliklari va kamchiliklari	12	A	3
38.	Daraxtsimon va tarmoklangan modellardan relyatsion modellarga utish.	Daraxtsimon va tarmoklangan modellar. Ma’lu- motlarning daraxtsimon modellari. Tarmoqlangan modellar. Daraxtsimon va tarmoklangan modellardan relyatsion modellarga utish.	12	A	3
39.	Ma’lumotlar ba- zasi fayllarini tashkil qilish.	Ma’lumotlarning fizik modellari. Ma’lumotlarning fizik modellari. Ma’lumotlar bazasi fayllarini tashkil qilish. Fayllarni tartiblash usullari. Indeksli fayllar. Klasterlash va saxifalarga ajratish. Ma’lumotlarni izlash va almashtirish, Ma’lumotlarni filtrlash	12	A	3
40.	Zamonaviy MBBT va ularning qo‘llanishi	MS Access, MySQL, SQL Server, Oracle, Paradox, FoxPro tizimlarining imkoniyatlari, afzallik va kamchiliklari.	12	A	3
41.	MS Access da jadvallarni yaratish.	Jadvallarni yaratish usullari. Ma’lumotlar toifalari. Maydon o‘lchami va formati. Majburiy maydonlar. Kiritiladigan qiymatlarga qo‘yiladigan shartlar. Xatoliklar haqida xabarlar.	12	A	3
42.	MS Access dasturida ma’lumotlar bazasini yaratish	Jadvallararo bog‘lanishlarni tashkil etish. MS Access dasturida import va eksport imkoniyatlari. Excel va boshqa MBBTdan ma’lumotlarni import qilish va ularga eksport qilish	12	A	3
43.	So‘rovlar xosil qilish.	So‘rovlar xosil qilish. Ma’lumotlarni so‘rovlarda gruppalash. Funksiyalardan foydalanish	12	A	6
44.	Tarmoqlangan ma’lumotlar bazasi.	Tarmoqlangan ma’lumotlar bazasi. Tarmoklangan ma’lumotlar bazalari va ularning klassifikatsiyasi. Ma’lumotlar bazasi bilan Fayl-server yoki Klient- server rejimlarida ishlash.	12	A	6
45.	Makroslar bilan ishlash	Makroslar. Makroslarni yaratish texnikasi. Mak- roslarni hodisalar bilan bog‘lash.	12	A	6

46.	Forma(shakl)lar bilan ishlash.	Tarkibli formalarni yaratish. Boshqaruv elementlarining tarkib tiplari bo‘yicha ko‘rinishlari.	12	A	6
47.	Hisobotlar bilan ishlash	Hisobotlar, ma’lumotlarni chop etishga tayyorlash. Hisobotlar uchun kerakli ma’lumotlarni tanlash. Xisobotlarni fayl ko‘rinishida siqlash.	12	A	6
48.			288		144

3.