XVIII asrda zoopsixologiyadagi psixologik nazariyalar. Zoopsixologiyaning asoschisi sifatida Jorj Byuffon (1707-1788) e’tirof etiladi. U havonlarxulq-atvori bo‘yicha 44 jildlik ilmiy ishlar to‘plamini yaratdi. Mazkur nashr etologiyaning tizimli ravishda shakllanishiga turtki bщlgan deyish mumkin.
J.B.Lamarkning zoopsixologik nazariyalari.XIX asrning boshlarida tabiiy fanlar falsafadan ajralib chiqdi. Bu holat esa zoopsixologiya fanining paydo bo‘lishiga asos bo‘lib xizmat qildi. Biroq zoopsixologiyaning markaziy konsepsiyasi hali ham mavjud emas edi. XIX asrga qadar hayvonlarning xatti-harakatlarini va darajalarini hech kim tizimlashtirgan emas edi. Bu vazifani Jan Batist Lamark amalga oshirdi. 1809 yilda u o‘zining mashhur asari Zoologiya falsafasi kitobini chop ettirdi. Kitobda zoopsixologiya alohida fan sifatida tahlil qilingan bo‘lib, J.B.Lamark evolyusiyaning yakunlangan nazariyasini yaratdi va bu nazariyada tirik organizmlar xulq-atvorining asosida tashqi muhitning ta’siri yotadi, deb talqin qilingan. Lamarkning fikriga ko‘ra organizmlardagi o‘zgaruvchanlik tashqi muhitning ta’sir ostida sodir bo‘ladi deb ta’kidlangan. Tirik jonzotlar reaksiyasining asosiy omili sifatida tashqi muhit ta’sirini o‘rganadi. Organizmlarning xulq-atvori tug‘ma va orttirilgan bo‘lishi mumkinligini e’tirof etgan. Lamarkning talqinicha«Organizmlar tashqi muhit ta’sir ko‘rsatishi tufayli o‘zgaradi, muhit hayvonlarpsixikasinio‘zgartiradi....». Lamark zoopsixologiya faniga qimmatli kashfiyotni taqdim etdi. U psixikaning asab tizimiga bog‘liqligini aniqlab, psixik aktlar tasnifini tuzdi. Eng sodda xatti-harakat sifatida qo‘zg‘atuvchining organizmga ko‘rsatgan ta’sirini, murakkab omil sifatida sezuvchanlikning mohiyatiini tushuntirib berdi. Shu bilan birga hayvonot olamining tuzilishiga ko‘ra uchguruhga ajratdi.
Zoopsixologiyada ratsional nazariyalar Antropomorfoz nazariya asoschilari inson psixikasi va hayvon psixikasining yagona ekanligini e’tirof etadilar. Bu yo‘nalish tarafdorlariinsonning tafakkuri va ong hech qanday o‘zgarishlarsiz hayvonot olamiga ko‘chirilishi mumkin. Inson psixikasiga aloqador bo‘lgan holatlar, hayvonot olamida ham topilishi mumkin. Bu yo‘nalish CH.Darvin tomonidan tavsiya qilingan. Vundtning nazariyalari ham shunga tayanadi.
