Mustaqil ish Fan: O’lchashning fizik asoslari

to’lqinlar yig’indisidan iborat deb qarash mumkin.

Qutblanish tekisligining burulishburchagi 6 magnit

maydon kuchlanligini Nva yorug’likning magnit

maydonda o’tgan yo’li teskari proporsional:v=U1N,

bunda V-moddaning xossalari, trasi va nurlanishning

to’lqin uzunligiga bog’liq bo’lgan proporsionallik

koeffitsiyenti bo’lib, Vedre doimiysi deb ataladi.

Faradey effekti barcha elektromagnit to’lqinlar uchun

o’rinli bo’lib, ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.

.

Kerr effekti

3.Kerr effekti-bir jinsli elektr maydoniga joylashtirilgan

optik izotrop moddalar (mas,gaz,suyuqlik,shisha ) da

yo’rug’likning ikkilamchi sinish hodisasi. 1875-yilda

shotland fizigi J.Kerr(1824-1907)Kerr effekti natijasida

elektr maydoniga joylashtirilgan gaz yoki suyuqlik bir

o’qli kristall xossasiga ega bo’lib qoladi:uning optik

o’qi maydon bo’ylab yo’nalgan bo’ladi. Chiziqli

qutublangan yorug’lik dastasi elektr maydoniga

joylashtirilgan shaffof dielektrikdan o’tgandagi elliptik

Qutblanish elektroptik Kerr effekti chiziqli qutublangan

yorug’lik dastasining magnitlangan ferromagnit

jismdan qaytgandagi elliptik qutublanish magnitooptik

Kerr effekti deb ataladi.

Kerr effekti

Pokkels effekti

Pokkels effekti-1863-yilda ushbu effektni o’rganagn (Fridrix Karl Alvin

Pokkelsdan keyin )yoki Pockels elektro-optik effektni elektr

maydondan kelib chiqqan optik muhitida ikki sinuvchanlikni

o’zgartiradi yoki hosil qiladi.Chiziqli elektro-optik effekt deb ham

ataladigan Pockels effektida ikki sinchkovlik elektr maydoniga

mutanosibdir .Kerr effektida sindirish indeksining o’zgarishi (ikki

tomomlama sinish)maydonning kvadratiga mutanosibdir.Pockels

effektni faqat inversiya simmetriyasiga ega bo’lmagan kristallarda

masalan poli polimerlar yoki ko’zoynaklarda paydo bo’ladi.

Yorug’likning qutublanishini modulyatsiya qiluvchi Pockels

katakchasi chorak to’lqini plastinka vazifasini bajaradi,bu yerda

chiziqli qutblangan nur aylana qutublangan nurga aylanadi.Brewster

oynasining qo’shilishi bilan (chapda)polarizatsiyadagi buo’zgarish p-

polarizatsiyalangan vektor komponentiga o’tkazib,nur intensivligining

o’zgarishiga aylantirilishi mumkin.

O’lchash-bu fizik qiymat bo’lib, sinov yo’li bilan asbob-uskunalar yordamida aniqlanadi.

O’lchashlar - asosan bir ko’rinishli

va ko’p ko’rinishiga bo’linadi.

Fizik o’lchov birliklari faqatgina

bir o’lchovga aks etgirilsa, unda bir

ko’rinishli o’lchash deyiladi. Misol

uchun:turli og’irlikdagi toshlar

O’lchash asboblari

O’lchash asboblari-o’lchanadigan kattaliklarning qiymatini (yoki misqorini)bevosita aniqlashga imkon beradigan vositalar.Anolog, integrallovchi,jamlovchi va boshqalar turlarga bo’linadi.O’lchash asboblarida kattaliklarni o’lchash shkalasi bo’yicha,raqamli o’lchash asboblarida raqamli hisoblash qurilmasi bo’yicha amalga oshiraladi.O’lchash asboblari korxonalarda texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish maqsadida o’lchash asboblari ko’pincha rostlash,hisoblashish va boshqarish qurilmalari bilan ta’minlanadi.Ular maxsus tuzilgan dasturlar bo’yicha ishlaydi.

E’tiboringiz uchun raxmat!

Tayyorladi: 116-20 MSM talabasi Normurotova Dilshoda