Mühafizənin təmin edilməsi – nsan Hüquqları Müdafi
Yüklə 95.74 Kb. Pdf просмотр
|
- Навигация по данной странице:
- Üçüncü ölk əl ərl ə əlaq ədar v ə çoxt ər əfli arenada insan hüquqları müdafi əçil ərin ə hörm ətin t
- BMT-nin nsan Hüquqları Şurasının Xüsusi Prosedurları, o cüml əd ən nsan Hüquqları Müdafi əçil əri üzr ə Xüsusi M əruz
| Mühafizənin təmin edilməsi – nsan Hüquqları Müdafiəçiləri haqqında Avropa ttifaqının Qaydaları
1. nsan hüquqları müdafiəçilərinə dəstək Avropa ttifaqının insan hüquqları üzrə xarici əlaqələr siyasətinin artıq ümumi qəbul edilmiş tərkib hissəsidir. Bu Qaydaların məqsədi bu məsələ ilə bağlı A -nin fəaliyyətini gücləndirmək üçün praktiki təkliflər təmin etməkdir. Qaydalar üçüncü ölkələrlə bütün səviyyələrdə saxlanılan əlaqələrdə, eləcə də insan hüquqlarını müdafiə etmək hüququna riayət edilməsini təbliğ etmək və dəstəkləmək üçün ttifaq tərəfindən həyata keçirilən səyləri dəstəkləmək və gücləndirmək məqsədilə çoxtərəfli insan hüquqları forumu kimi istifadə edilə bilər. Qaydalarda həmçinin risk altında olan insan hüquqları müdafiəçiləri üçün ttifaq tərəfindən müdaxilələr nəzərdə tutulur və insan hüquqları müdafiəçilərini dəstəkləmək və onlara kömək etmənin praktiki vasitələri təklif edilir. Qaydaların mühüm hissəsi BMT-nin nsan Hüquqları Şurasının Xüsusi Prosedurları, o cümlədən nsan Hüquqları Müdafiəçiləri üzrə BMT- nin Xüsusi Məruzəçisinə dəstək və insan hüquqları müdafiəçilərini qorumaq üçün müvafiq regional mexanizmlərdən ibarətdir. Qaydalar A -nin Missiyalarına (A -na Üzv Dövlətlərin Səfirlik və Konsulluqları və Avropa Komissiyasının Nümayəndəlikləri) insan hüquqları müdafiəçilərinə yanaşmalarında kömək edəcək. Qaydaların başlıca məqsədi insan hüquqları müdafiəçiləri ilə bağlı xüsusi məsələləri həll etmək olduğu halda, onlar həmçinin ümumilikdə A -nin insan hüquqları siyasətinin möhkəmləndirilməsinə təkan verir.
2. Bu Qaydaların məqsədlərinə uyğun olaraq, insan hüquqları müdafiəçiləri anlayışı BMT-nin Ümumi Qəbul edilmiş nsan Hüquqları və Fundamental Azadlıqları Dəstəkləmək və Müdafiə etmək üçün Fərdlərin, Qrupların və Cəmiyyət Orqanlarının Hüquq və Öhdəlikləri haqqında Bəyannaməsinin 1-ci operativ bəndinə (baxın Əlavə I) əsaslanır, burada qeyd edilir ki, “Hər kəsin fərdi qaydada və ya digərləri ilə birlikdə milli və beynəlxalq səviyyələrdə insan hüquqları və fundamental azadlıqların müdafiəsi və həyata keçirilməsini dəstəkləmək və bunun üçün cəhd göstərmək hüququ var".
3. nsan hüquqları müdafiəçiləri ümumi qəbul edilmiş insan hüquqları və fundamental azadlıqları dəstəkləyən və müdafiə edən fərdlər, qruplar və cəmiyyət orqanlarıdır. nsan hüquqları müdafiəçiləri mülki və siyasi hüquqların dəstəklənməsi və müdafiəsi, eləcə də iqtisadi, sosial və mədəni hüquqların dəstəklənməsi, müdafiəsi və həyata keçirilməsinə çalışır. nsan hüquqları müdafiəçiləri həmçinin azsaylı icmalar kimi qrupların hüquqlarını dəstəkləyir və müdafiə edir. Bu anlayışa zorakılıq törədən və ya təbliğ edən fərdlər və ya qruplar daxil deyil.
4. A Ümumi Qəbul edilmiş nsan Hüquqları və Fundamental Azadlıqları Dəstəkləmək və Müdafiə etmək üçün Fərdlərin, Qrupların və Cəmiyyət Orqanlarının Hüquq və Öhdəlikləri haqqında Bəyannamədə əks etdirilən prinsipləri dəstəkləyir. nsan hüquqlarının dəstəklənməsi və müdafiəsi ilə bağlı başlıca öhdəlik Dövlətlərin üzərinə düşsə də, A fərdlər, qruplar və cəmiyyət orqanlarının hamısının insan hüquqları məsələsinin dəstəklənməsində mühüm rol oynadığını qəbul edir. nsan hüquqları müdafiəçilərinin fəaliyyətlərinə aşağıdakılar daxildir:
– qanun pozuntularının sənədləşdirilməsi;
– hüquqi, psixoloji və ya digər dəstəyin təmin edilməsi ilə həmin qanun pozuntularının qurbanları üçün müdafiə vasitələrinin araşdırılması;
–
basdır etməyə xidmət göstərən cəzasızlıq qrupları ilə mübarizə aparmaq; və
– insan hüquqları mədəniyyəti və insan hüquqları müdafiəçiləri haqqında məlumatların milli, regional və beynəlxalq səviyyədə tətbiq edilməsi.
5. nsan hüquqları müdafiəçilərinin işinə çox vaxt dövlət siyasətləri və fəaliyyətlərinin tənqid edilməsi daxildir. Lakin dövlətlər bunu mənfi qəbul etməməlidirlər. Dövlət siyasətləri və fəaliyyətlərində fikir müstəqilliyi və sərbəst müzakirəyə yer ayırmaq prinsipi əsas prinsipdir və insan hüquqlarının daha yaxşı səviyyədə müdafiəsi üçün yoxlanılmış və sınaqdan keçirilmiş üsuldur. nsan hüquqları müdafiəçiləri dövlətlərə insan hüquqlarının dəstəklənməsi və müdafiəsində kömək edə bilər. Məsləhətləşmə prosesinin bir hissəsi kimi, onlar müvafiq qanunvericiliyin tərtib edilməsinə kömək etməkdə və insan hüquqları üzrə milli planlar və strategiyaların hazırlanmasına kömək etməkdə mühüm rol oynaya bilər. Bu rol da həmçinin qəbul edilməli və dəstəklənməlidir.
6. A təsdiq edir ki, illər keçdikcə insan hüquqları müdafiəçilərinin fəaliyyətləri daha geniş qəbul edilir. Onlar qanun pozuntularının qurbanlarını getdikcə daha çox müdafiə edirlər. Lakin bu nailiyyət baha qiymətə başa gəlmişdir: insan hüquqları müdafiəçilərinin özləri çox vaxt həmlələrin hədəfinə çevrilir və onların hüquqları bir çox ölkələrdə pozulur. A hesab edir ki, insan hüquqları müdafiəçilərinin təhlükəsizliyini təmin etmək və onların hüquqlarını müdafiə etmək vacibdir. Bu nöqteyi-nəzərdən insan hüquqları müdafiəçiləri məsələsinə yanaşdıqda gender perspektivinin tətbiq edilməsi zəruridir.
7. Bu Qaydaların operativ hissəsi Ümumi Xarici və Təhlükəsizlik Siyasəti kontekstində insan hüquqları müdafiəçilərinin dəstəklənməsi və müdafiə edilməsi istiqamətində səmərəli işin üsul və vasitələrini müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulur.
Monitorinq, hesabat vermə və qiymətləndirmə
8. A -nin Missiya Rəhbərlərindən akkreditə olunduqları ölkələrdə insan hüquqlarının vəziyyəti haqqında dövri hesabatları təqdim etmək tələb olunmuşdur. nsan Hüquqları üzrə şçi Partiya Ş urası (COHOM) bu tapşırığı asanlaşdırmaq üçün faktiki məlumatların xülasəsini təsdiq etmişdir. Bu faktiki məlumatlara uyğun olaraq, Missiyalar öz hesabatlarında insan hüquqları müdafiəçilərinin vəziyyətinə nəzər salmalı, xüsusilə, insan hüquqları müdafiəçilərinə qarşı hər hansı hədələr və ya təhlükələrin baş verməsini qeyd etməlidirlər. Bununla bağlı MR-lər bilməlidir ki, institusional çərçivə insan hüquqları müdafiəçilərinin öz işlərini təhlükəsizliklə həyata keçirə bilməsi imkanlarına böyük təsir göstərə bilər. BMT-nin nsan Hüquqları Müdafiəçiləri haqqında Bəyannaməsində istinad edilən hər hansı hüquqların qanuni icrası nəticəsində insanları hər hansı zorakılıq, hədə, təqib, faktiki və ya hüquqi mənfi ayrı-seçkilik, təzyiq və ya hər hansı digər müstəbidliyə qarşı müdafiə etmək üçün Dövlətlər tərəfindən həyata keçirilən qanunverici, hüquqi, inzibati və ya digər müvafiq tədbirlər kimi məsələlər bu baxımdan məqsədəuyğun sayılır.
9. A -nin Missiya Rəhbərlərinin insan hüquqları üzrə yerli işçi qruplarının iclaslarında insan hüquqları müdafiəçilərinin vəziyyəti ilə maraqlanmaları tələb olunur. O cümlədən insan hüquqları müdafiəçilərinə qarşı hədələr və hücumlar ilə bağlı hökmlər, eləcə də insan hüquqları müdafiəçilərinin birbaşa və ya ciddi təhlükə altında olduğu hallarda diplomatik addımlar və rəsmi bəyanatlarla bağlı tələb olunduğu hallarda MR-lər mümkün A tədbirinin görülməsinə dair COHOM-a tövsiyələr verməlidir. MR-lər birbaşa və ya ciddi təhlükə altında olan insan hüquqları müdafiəçilərini dəstəkləmək üçün yerdə təxirəsalınmaz tədbirin görülməsi və Avropa tədbirinin davam etdirilməsi üçün əhatə dairəsi ilə bağlı tövsiyələrlə birlikdə COHOM və digər əlaqədar işçi qruplara məlumat verilməsi haqqında qərar qəbul edə bilər. MR-lər həmçinin öz hesabatlarında A tədbirinin səmərəliliyi haqqında məlumat verməlidir. Bundan başqa, Missiyalar insan hüquqlarının qadın müdafiəçilərinin üzləşdiyi konkret risklərə xüsusi diqqət göstərməlidirlər.
10. MR-in hesabatları və nsan Hüquqları Müdafiəçiləri üzrə Xüsusi Məruzəçi, BMT-nin digər Xüsusi Məruzəçiləri və Saziş orqanları və Avropa Şurasının nsan Hüquqları üzrə Komissarı, eləcə də qeyri hökumət təşkilatlarının hesabatları və tövsiyələri kimi digər əlaqədar informasiya COHOM və digər müvafiq işçi qruplarına A tədbirinin tələb olunduğu vəziyyətləri müəyyən etməyə və görüləcək tədbirlər haqqında qərar qəbul etməyə və ya müvafiq olduqda həmin tədbirlə bağlı PSC/Şuraya tövsiyələr verməyə imkan yaradacaq.
nsan hüquqları müdafiəçilərinin dəstəklənməsi və müdafiə edilməsində A Missiyalarının rolu
11. Üçüncü ölkələrin bir çoxunda A Missiyaları (A -na Üzv Dövlətlərin Səfirlikləri və Avropa Komissiyasının Nümayəndəlikləri) ttifaq və ona Üzv Dövlətlərlə ölkədəki insan hüquqları müdafiəçiləri arasında əsas əlaqə nöqtəsi kimi xidmət göstərir. Ona görə də, onlar insan hüquqları müdafiəçilərinə yönəldilmiş A siyasətinin həyata keçirilməsində mühüm rol oynamalıdırlar. Bunun üçün A Missiyaları insan hüquqları müdafiəçilərinə yönəldilmiş fəal siyasəti qəbul etməlidirlər. Onlar həmçinin bilməlidirlər ki, müəyyən hallarda A tədbiri insan hüquqları müdafiəçilərinə qarşı hədələr və ya hücumlarla nəticələnə bilər. Ona görə də onlar müvafiq olduqda, nəzərdə tutulacaq tədbirlərlə bağlı insan hüquqları müdafiəçiləri ilə məsləhətləşməlidirlər. Tədbir A adından həyata keçirilərsə, A missiyaları insan hüquqları müdafiəçiləri və/ya onların ailələrinə bununla bağlı məlumatı təqdim etməlidirlər. A Missiyalarının görə biləcəyi tədbirlərə aşağıdakılar daxildir:
–
həyata keçirilməsi üçün yerli strategiyaların hazırlanması. A Missiyaları yadda saxlamalıdır ki, bu Qaydalar mülki, mədəni, iqtisadi, siyasi və ya sosial hüquq olmasından asılı olmayaraq, insan hüquqlarını dəstəkləyən və müdafiə edən insan hüquqları müdafiəçilərinə şamil edilir. A Missiyaları yerli strategiyaların tərtib edilməsi və monitorinqinə insan hüquqları müdafiəçiləri və onların təşkilatlarını cəlb etməlidirlər;
– insan hüquqları ilə bağlı yerdə vəziyyət, bu sahədə A -nin siyasəti, və insan hüquqları müdafiəçiləri haqqında A qaydalarının həyata keçirilməsi üçün yerli strategiyanın tətbiqi kimi mövzuları müzakirə etmək məqsədilə ildə ən azı bir dəfə insan hüquqları müdafiəçilərinin iclasının təşkil edilməsi;
–
tərəflər haqqında informasiyanı bütün tərəflərə açıqlamaq;
– insan hüquqları müdafiəçiləri ilə lazımi əlaqələrin saxlanılması, o cümlədən Missiyalarda onların qəbul edilməsi və onların iş sahələrinin ziyarət edilməsi; bu məqsədlə zəruri olarsa, öhdəliklərin bölüşdürülməsi əsasında xüsusi koordinatorun təyin edilməsi nəzərə alına bilər; – müvafiq olduqda mediadan – o cümlədən internet və yeni informasiya və rabitə texnologiyalarından – təbliğatdan, lazımi şəkildə istifadə etməklə insan hüquqları müdafiəçilərinin və onların işinin vizual tanınmasının təmin edilməsi, bu məqsədlə onların aldıqları mükafatların təqdim edilməsi kimi məqsədlərlə görüşlərin və ya dəvətlərin keçirilməsi;
–
çəkmək və onların məhkəmə işlərində müşahidəçi kimi iştirak etmək.
təbliğ edilməsi
12. A -nin məqsədi insan hüquqları müdafiəçilərinin hüquqlarına hörmət etmələri və qeyri- Dövlət iştirakçılarının hücumlarından və hədələrindən onları müdafiə etmələri ilə bağlı üçüncü ölkələrin öz öhdəliklərini həyata keçirmələri üçün onlara təsir etməkdir. Üçüncü ölkələrlə ə laqələrində, zəruri hesab etdiyi hallarda, A bütün ölkələrin müvafiq beynəlxalq norma və standartlara, xüsusilə də BMT-nin Bəyannaməsinə uyğunlaşmaları və onlara riayət etmələrinin zəruri olduğunu izhar edəcəkdir. nsan hüquqları müdafiəçilərinin sərbəst fəaliyyət göstərə biləcəyi mühiti yaratmaq ümumi məqsəd olmalıdır. A məqsədlərinin insan hüquqları siyasətinin ayrılmaz hissəsi kimi tanınmasını təmin edəcək və insan hüquqları müdafiəçilərinin müdafiəsinə verdiyi vacibliyi vurğulayacaq. Bu məqsədlərə dəstək olaraq görüləcək tədbirlərə aşağıdakılar daxildir:
–
ya nsan Hüquqları üzrə BK/AN-nin Şəxsi Nümayəndəsi və ya A -nin Xüsusi Nümayəndələri və ya Üzv Dövlətlərin və ya Avropa Komissiyasının Xüsusi Elçiləri və ya nümayəndələri üçüncü ölkələrə səfər etdikdə, onlar müvafiq olduqda insan hüquqları müdafiəçiləri ilə görüşlər keçirməlidir ki, bu görüşlərdə də fərdi hallar və insan hüquqları müdafiəçilərinin işi ilə bağlı qaldırılan məsələlər onların səfərinin ayrılmaz hissəsi kimi ünvanlanmalıdır;
–
komponenti insan hüquqları müdafiəçilərinin vəziyyətini əhatə edəcək. A insan hüquqları müdafiəçiləri və onların işinə dəstəyini vurğulayacaq və zəruri hallarda fərdi narahatlıq doğuran məsələləri qaldıracaq. A insan hüquqları üzrə dialoqlar haqqında A - nın Qaydalarına uyğun olaraq, dialoqun hazırlanması, izlənməsi və qiymətləndirilməsinə insan hüquqları müdafiəçilərinin ən uyğun şərtlər altında cəlb edilməsinə diqqət göstərəcək;
–
altında olan və ya ola biləcək insan hüquqları müdafiəçilərinin müdafiəsi üçün səmərəli tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı götürdükləri öhdəlikləri xatırladacaqlar;
–
həmfikir ölkələrlə yaxından işləmək;
– müvafiq hallarda, nsan Hüquqları Şurasının Ümumi Dövri cmalı üzrə öhdəliyi olan ölkələrə öz qanunvericilik və təcrübələrini BMT-nin nsan Hüquqları Müdafiəçiləri haqqında Bəyannaməsinə uyğunlaşdırmağı tövsiyə etmək;
– insan hüquqları müdafiəçilərinin müdafiəsi üçün mövcud regional mexanizmlərin dəstəklənməsi, buraya ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və nsan Hüquqları ofisinin insan hüquqları müdafiəçiləri və milli insan hüquqları təsisatları üçün əlaqə saxlanılmalı şə xslər, Avropa Şurasının nsan Hüquqları üzrə Komissarı, nsan və Xalqların Hüquqları üzrə Afrika Komissiyasının nsan Hüquqları Müdafiəçiləri üzrə Xüsusi Məruzəçisi, və nsan Hüquqları üzrə Amerika Daxili Komissiyanın nsan Hüquqları Müdafiəçiləri üzrə Xüsusi Bölməsi və bunların mövcud olmadığı yerlərdə uyğun mexanizmlərin yaradılması daxildir.
13. A başa düşür ki, müstəqillikləri, qərəzsizlikləri və dünya miqyasında insan hüquqları müdafiəçilərinə qarşı qanun pozuntuları haqqında danışa bilmək və ölkələrə səfərləri həyata keçirə bilmək imkanlarına görə BMT-nin nsan Hüquqları Şurasının Xüsusi Prosedurları (və onları həyata keçirən fərdlər və qruplar: Xüsusi Məruzəçilər, Xüsusi Nümayəndələr, Müstəqil Ekspertlər və şçi Qrupları) insan hüquqları müdafiəçilərini müdafiə etmək baxımından beynəlxalq cəhdlərin göstərilməsi üçün vacib prosedurlardır. nsan Hüquqları Müdafiəçiləri üzrə Xüsusi Məruzəçinin bununla bağlı xüsusi rolu olduğu halda, digər Xüsusi Prosedurların mandatları da insan hüquqları ilə əlaqədardır. Xüsusi Prosedurları dəstəkləmək məqsədilə A -nin tədbirləri aşağıdakılardan ibarət olacaq:
–
olaraq qəbul etmələri üçün dövlətləri həvəsləndirmək;
– A -nin Missiyaları vasitəsilə insan hüquqları üzrə yerli icmaların və insan hüquqları müdafiəçilərinin BMT-nin tematik mexanizmlərindən istifadə etmələrini, digər məsələlərdən başqa o cümlədən, tematik mexanizmlər və insan hüquqları müdafiəçiləri arasında əlaqələrin yaradılmasını və onlar arasında informasiya mübadiləsinin təmin edilməsini dəstəkləmək;
– Adekvat resursların olmadığı halda Xüsusi Prosedur mandatları həyata keçirilə bilmədiyindən, A -na Üzv Dövlətlər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığına ümumi büdcədən lazımi vəsaitin ayrılmasını dəstəkləyəcək.
14. Demokratik proseslər və təsisatların inkişafına və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə - Demokratiya və nsan Hüquqları üçün Avropa Aləti kimi insan hüquqlarının dəstəklənməsi və müdafiə edilməsinə kömək etmək məqsədi güdən Avropa ttifaqı və Üzv Dövlətlərin proqramları insan hüquqları müdafiəçilərinə kömək etmək üçün mövcud geniş çeşidli praktiki dəstək sırasındadır. Buraya digər məsələlərlə yanaşı, Üzv Dövlətlərin inkişaf üzrə əməkdaşlıq proqramları daxil ola bilər. Praktiki dəstək aşağıdakılardan ibarət ola bilər:
– potensial imkanların artırılması və ictimai məlumatlandırma kampaniyaları kimi fəaliyyətlərin aparılması ilə insan hüquqları müdafiəçilərini, eləcə də insan hüquqları müdafiəçilərinin fəaliyyətini dəstəkləyən və müdafiə edən QHT-lərin dəstəklənməsi və QHT-lər, insan hüquqları müdafiəçiləri və milli insan hüquqları təsisatları arasında ə məkdaşlığın gücləndirilməsi; – nsan hüquqlarının təşviqi və müdafiəsi üçün Paris Prinsiplərinə uyğun olaraq yaradılmış milli orqanların, o cümlədən, Milli nsan Hüquqları Təsisatları, Ombudsman Ofisləri və nsan Hüquqları Komissiyalarının yaradılmasınin və işinin həvəsləndirilməsi və dəstəklənməsi.
– beynəlxalq səviyyədə, o cümlədən həm A daxilində, həm də A -dən kənarda insan hüquqları müdafiəçilərinin görüşlərinin keçirilməsi ilə insan hüquqları müdafiəçilərinin şə bəkələrinin yaradılmasına kömək etmək; – üçüncü ölkələrdə insan hüquqları müdafiəçilərinin xaricdən resurslarla, o cümlədən maliyyə resursları ilə təmin olmasını, həmin resursların mövcudluğu və onları almaq üçün müraciətlərin verilməsi yolları haqqında insan hüquqları müdafiəçilərinin məlumatlı olmasını təmin etməyə çalışmaq;
– insan hüquqları üzrə təhsil proqramlarında digərləri ilə yanaşı BMT-nin nsan Hüquqları Müdafiəçiləri haqqında Bəyannaməsinin təşviq edilməsini təmin etmək;
–
göstərilməsi və onların müdafiəsi üçün tədbirlərin görülməsi, buraya müvafiq olduqda, fövqəladə vizaların verilməsi və A -na Üzv Dövlətlərdə müvəqqəti sığınacağın təmin edilməsi daxildir.
Ş uranın şçi Partiyalarının vəzifəsi
15. Öz mandatına uyğun olaraq, Şuranın digər müvafiq şçi Partiyaları ilə sıx əlaqə saxlamaqla COHOM nsan Hüquqları Müdafiəçiləri haqqında Təlimatların həyata keçirilməsinə və izlənməsinə nəzarət edəcəkdir. Buraya aşağıdakılar daxildir:
–
inteqrasiyasını dəstəkləmək;
– Bu Qaydaların həyata keçirilməsinə nəzarəti mütəmadi intervallarda tətbiq etmək;
– insan hüquqları müdafiəçilərinin dəstəklənməsində BMT və digər beynəlxalq və regional mexanizmlərlə əməkdaşlığın növbəti yollarını araşdırmağa davam etmək; –
COREPE vasitəsilə hər il Şuraya hesabat vermək. Поделитесь с Вашими друзьями:
|