Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
48
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
49
49
Armenak Qaragözov həmin dövrlərdə Zəngəzurun Ermənis-
tan tərəfinin fövqəladə komissarı olub. Həmin dövrdə
Zəngəzurun və Qarabağın Azərbaycan tərəfinin fövqəladə
komissarı isə kommunist partiyasının üzvü olmayan Aslan
bəy Sultanov olmuşdur. O dövrdə Azərbaycanda yeganə
kommunist partiyası üzvü olmayan fövqəladə komissar Aslan
bəy olmuşdur.
Nəzər Heydərov adı çəkilən kitabında yazır ki, “Qurulta-
yın nümayəndələri Zəngəzurun həm erməni, həm də azər-
baycanlılar hissəsindən olan partiya təşkilatlarının nümayən-
dələri idi.
Qurultay qəza komitəsi seçdi. Komitənin rəyasət heyətinin
üzvləri Akop Komari, Xristofor Mkrtıçyan, Maqiç Maşur-
yan, Oruc Babayev, Kərim İsgəndrov və bu sətirlərin müəllifi
(müəl: yəni Nəzər Heydərov)”.
Əgər əldə etdiyimiz arxiv sənədləri olmasaydı qurultayın
nə üçün çağırıldığı və hansı qərarı qəbul etdiyi indiyədək
xalqa məlum olmadığı kimi, yenə də gizli olaraq qalacaqdı.
Yəqin elə həmin sətirlərin müəllifi Nəzər Heydərov özü də
ağlına sığışdıra bilməzdi ki, illər boyu üstünü pərdələdiyi
gizlinlər bir gün üzə çıxa bilər. Çıxa bilər və həqiqət aşkar
olar.
Nəzər Heydərovun kitabında qurultay haqqında ümumi
məlumat verilsə də konkret olaraq qurultayda baş vermiş
xəyanət haqqında bir söz belə işlənməyib. Qurultayın çıxar-
dığı qərar Zəngəzurun Ermənistana verilməsi idi. Əgər Nəzər
Heydərov bu qərarın xəyanət olduğunu doğrudan da
bilmirdisə nədən kitabında qərar haqqında sükutla keçir. Bu
barədə bir məlumat da olsun yazmır. Hər bir qurultayın
çıxardığı qərar olur. Arxiv sənədləri çıxarılan qərarın nədən
ibarət olduğunu açıb göstərdi. Amma təəssüflər olsun ki,
həmin qərardan sonra Azərbaycan xalqının başına gətirilən
müsibətləri öz gözləri ilə görən bir adam kitabında bunu
yazmır. Bunun səbəbi onun özünün birbaşa bu xəyanətdə fəal
iştirakıdır. Nəzər Heydərovun nədən belə canfəşanlıq etməsi,
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
50
bu xəyanətin müqabilində mükafat olaraq nə qazanacağı onun
özünə çox yaxşı bəlli idi. Onu da qeyd etmək lazımdır ki,
arxiv sənədlərinin təsdiq etdiyi kimi azərbaycan tərəfdən gizli
fəaliyyətdə olan bütün kommunistlər o qurultayda iştirak
etmiş, qurultayda bir maddədən ibarət olan gündəliyi təklif
etmiş, çıxarılan qərara yekdilliklə səs veriblər. Həmin
qərardan sonra baş verən hadisələrin xronologiyası az-çox
xalqa məlumdur. Gizli qalanları isə arxiv sənədləri üzə çıxarır.
Baş Milli Dövlət Arxivinin 27-ci fondudna, siyahı1, iş 150
qrifi ilə qorunan 1921-ci ilin 28 mart tarixində 477 saylı məxfi
sənədlə Ermənistan Kommunist Partiyasının Mərkəzi
Komitəsinin sədri Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi
Komitəsinə və Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədrinə
aşağıdakı məzmunda bir məktub göndərir.
Azərbaycan Respublikası Baş Milli Dövlət
Arxivi fond 27, siyahı 1, iş 150
Копия вторичное 58
Центральный Комитет
Коммунистической партии В Ц.К.К.П.
Армении
28 марта 1921 года
№ 477
Председатель Ц.К.К.П. Армении просит Вас в
срочном порядке отозвать из Кубадлинского уезда
«Зан-
гезур»следующихконтрреволюционеров:
1)Худабахыш Бека Султанова /Предревком/,
2)
Аслан
Бека Султанова /Начальник Уезд милиции/, 3) Бехбуд
Бека Султанова /Член следственной комиссии/, 4)
Исрафил Бека Султанова /Ст. милиционер/, 5)
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
51
51
Исфандияр
Бека
Ходжаганского
/начальник
участковой милиции/ и организовать вновь Ревком в
этом же районе из следующих товарищей которых
рекомендует все наши ответственные Зангезурские
товарищи а также и я.
Предревкомом Назара Гейдарова, товарищи его
Орудж Бабаева, секретарем Джамбина Моминова,
начальника милиции Али Шарифова, снабдит их
мандатами от Наркомвну. дел, передав тов.
Баграмову для вручения им. Секретарь /подпись/
С подлинным верно
Завканц Ц.К. А. Каринцова
ЦК АзКП препровождает вам копию в отношения
ЦК КП Армении от 21/III-21 года за номер 477 на
распоряжение.
Бу архив сянядинин арха щиссясиндя ися бизим
рящбярлик
тяряфиндян
ермянилярин
эюстяришляринин
бирмяналы гябул олундуьу айдын олур.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
52
Bu arxiv sənədinin tərcüməsi aşağıdakı kimidir:
“Ermənistan KPMK-nin sədri sizdən xahiş edir ki, təcili
olaraq Zəngəzur mahalının Azərbaycan hissəsinin Qubadlı
qəzasından aşağıdakı əksinqilabçılar təcili olaraq geri
çağırılsın: 1) Xudabaxış bəy Sultanov (İnqilab komitəsinin
sədri), 2) Aslan bəy Sultanov (qəza milis idarəsinin rəisi),
3) Behbud bəy Sultanov (istintaq komissiyasının üzvü),
4) İsrafil bəy Sultanov (baş milis işçisi (müəl: yəni qəza milis
idarəsinin cinayət axtarış şöbəsinin rəisi)), İsfəndiyar bəy
Hocaxanski (qəza milis idarəsinin sahə müvəkkilləri
şöbəsinin rəisi) Zəngəzurun bütün məsul şəxslərinin və
şəxsən mənim xahişimə əsasən yenidən İnqilab komitəsinin
aşağıdakı tərkibdə təşkil olunmasını təklif edirik.
İnqilab Komitəsinin sədri Nəzər Heydərov, onun
yoldaşları Oruc Babayev, katib Canbin Möminov, milis rəisi
Əli Şərifov onlar Xalq Daxili İşlər Komissarlığının
mandatları ilə təmin edilsin və yoldaş Baqramova verilsin
ki, adları çəkilən yoldaşlara təqdim etsin.
Əsli ilə düzdür
MK Dəftərxana müdiri A. Karensova
Həmin sənədin arxasında isə göstərişin heç bir tərəddüd-
süz Nəriman Nərimanov tərəfindən yerinə yetirildiyi diqqət-
dən yayınmır. Bu erməni tərəfin Azərbaycanın daxili işlərinə
və kadr siyasətinə birbaşa müdaxilə etməsi deməkdir.
Azərbaycan İnqilab komitəsinin sədri Nəriman Nərimanov
təbeçiliyində olan Xalq daxili İşlər Komissarı Həmid
Sultanova birbaşa göstəriş verir ki, ermənilərin təklifini
olduğu kimi icra etsin.
Bu həmin Nəriman Nərimanovdur ki, 1920-ci ilin noyabr
ayında Azərbaycanı işğal edən və demokratik respublikanı
dağıdan, indiki üçrəngli bayrağımızı ayaqlar altına ataraq
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
53
53
tapdalatdıran işğalçı, qaniçən rus zabitinin təltif olunmasına
görə bir əmrə imza atmışdı: (Baş Milli Arxiv idarəsini (keçmiş
məxfi fond sayılılırdı) Fond 410. siyahı 1, iş 32)
Azərbaycan Respubliksı Baş Milli Dövlət arxivi
Fond: 410
Siyahı: 1
İş: 32
ПРИКАЗ А З Р Е В К О М А
От 13-го ноября № 3
Начальник войск охраны и обороны железных дорог
доблестной ХI Армии и Азербайджанской Социалис-
тической Советской Республики и военный комиссар тов.
Ефремов Михаил Григорьевич награждается орде-
ном Красного Знамени Азербайджанской Социалисти-
ческой Советской Республики за взятие гор. Баку 27-го
апрели 1920 г. и за молниеносный смертельный удар
нанесенный тов. Ефремовым в сердце буржуазного
мусаватского правительства Азербайджана.
Знак ордена Красного Знамени тов. Ефремову, Михаил
Григорьевичу выдан № I.- Подлинный подписали:
Предазревкома Наримaн Нариманов
Наркомвоенмор А.Караев
Секретарь Азревкома Габричидзе
С подлинным верна:
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
54
Bu sənədin tərcüməsi belədir:
Azərbaycan İnqilab Komitəsinin Əmri
13 noyabr 1920-ci il. №3
XI Ordunun və Azərbaycan Sovet Sosialist Respub-
likasının dəmir yollarının təhlükəsizliyi və mühafizəsi
idarəsinin rəisi və hərbi komissarı hörmətli yoldaş Efremov
Mixail Qriqoriyeviç 1920-ci il aprel ayının 27-də Bakı şəhə-
rinin allınmasında və burjua müsavat hökumətinin ürəyinə
ildırımsürətli zərbə endirdiyinə görə Azərbaycan Sovet
Sosialist Respublikasının qırmızı bayraq ordeni ilə təltif
edilsin.
Əsli ilə düzdür:
Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədri N.Nərimanov.
Hərbi və dəniz komissarı: Əliheydər Qarayev
Azərbaycan İnqilab Komitəsinin Katibi: Qabriçidze.
Göründüyü kimi, Nəriman Nərimanov indi dalğalanan üç
rəngli bayrağımızı ayaqlar altına atan Yefromovu “qırmızı
bayraq” ordeni ilə təltif edir. Başqa yolla o dövrdə Nəriman
Nərimanov necə vəzifə tuta bilərdi. Nəriman Nərimanov
antimilli mövqedə olmasaydı və üzərinə cinayətkar öhdəliklər
götürməsəydi onu böyük vəzifələrə təyin etməzdilər.
Bu yerdə Nəriman Nərimanovun əqidə qardaşı Məşədi
Əzizbəyovun qızı, akademik Püstə xanım Əzizbəyovanın
Nəriman Nərimanova həsr etdiyi “Ailə şərəfi” adlı kitabında,
13-cü səhifədə göstərilir ki, Nəriman Nərimanov oğlunu
qucağında tutub köhnə dostu və döyüş yoldaşı 1920-ci il
aprelin 27-də Bakıya yürüş edən zirehli qatarların komandiri
Yefremovun söhbətinə qulaq asırdı. Ovcunu çənəsinə dirəyən
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
55
55
Nəriman da Mixail Qriqoriyeviçi dinləyirdi. Yefremov
deyirdi:
–Aprelin ortalarında bizim XI ordu Azərbaycan və
Gürcüstan sərhədinə yaxınlaşdı. Biz sovet respublikaları üçün
həddindən artıq lazım olan neft diyarını, Bakı şəhərini
burjuaziyanın əlindən almaqla Azərbaycan fəhlələrinə kömək
göstərmək haqqında sovet hökumətinin əmrini səbirsizliklə
gözləyirdik. Hər bir döyüşçü hücuma hazırlaşırdı. Silahını
təmizləyir, paltarını, ayaqqabısını qaydaya salırdı. Nəhayət,
aprelin 25-də səhra qərargahında bizə döyüş əmri verdilər.
Aprelin 26-da axşam əmr qoşunların nəzərinə çatdırıldı.
Aprelin 27-də sübh çağı desant dəstəsi olan zirehli qatarlardan
başqa, ordunun bütün qoşunlarına hücuma keçmək əmri
verildi. əmrdə hücum vəzifəsi bu cür qoyulmuşdu:
Ordu dəmir yolları döyüş sahəsinin rəisi Yefremov yoldaş
bütün zirehli qatarlara komandanlığı birləşdirməyi aprelin 27-
də cəsarətli və qəti zərbə yendirməklə Bakıya daxil olmalıdır.
Bakı stansiyasına yiyələndikdən sonra dəniz limanına
çıxmalı, düşmənin dəniz artilleriyası ilə döyüşə girməlidir.
Yefremov papiros yandırdı. Dərin bir qüllab vurub,
pəncərədən bayıra baxdı.
Yefremov sözünə davam etdi.
Azərbaycan İnqilab Komitəsinin sədri Nəriman Nərima-
novun xüsusi qatarı da həmin yolla irəliləyirdi.
Bizim zirehli qatarlar Sovet Azərbaycanının paytaxtına
yaxınlaşırdı. Bakıda hamı gecə-gündüz işləyir, indiyədək
görünməmiş yeni dünya yaradır, Leninin vəsiyyətlərini yerinə
yetirirdi. Nəriman Nərimanov günlərlə evinə qayıtmırdı.
Göründüyü kimi, Püstə xanım Əzizbəyova təsdiq edir ki,
Bakını işğal edən müstəqil dövlətimizi deviren, indiki
dalğalanan üçrəngli bayrağımızı ayaqlar altına atdıran
Yefremovun yaxın dostu imiş. Əgər Yefremov olmasaydı,
Azərbaycanı işğal etməsəydi, yəqin ki, Nəriman Nərimanov
da Azərbaycanın ali hakimiyyətinə rəhbər təyin olunmazdı.
Ona görə də Püstə xanım xüsusi olaraq vurğulayır ki,
Nəriman Nərimanovun köhnə dostu və döyüş yoldaşı Yefre-
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
56
movun söhbətlərinə diqqətlə qilaq asırdı. Ancaq görsənir ki,
Püstə xanım Əzizbəyovanın o vaxtki məxfi fondda saxlanılan
arxiv sənədindən xəbəri yox idi. Hansı ki, Nəriman Nərima-
novun hakimiyyətə gəlməsini təmin edən Yefremovu Bakını
işğal etdikdən sonra Nəriman Nərimanov ölkənin ən ali ordeni
ilə təltif etdi. İşğalçı dostunun dırnaqarası fəaliyyə-
tini yüksək qiymətləndirdi. Bu əmri imzalayarkən Nəriman
Nərimanov, sonra onun əqidə qardaşı Əliheydər Qarayev və
bir də İnqilab komitəsinin katibi Qabriçidze olmuşdur.
Çox təəssüflər olsun ki, bəzi insanlar bizim tariximizə
qarşə gedərək tamamilə məntiqdən kənar fikirlər irəli sürürlər.
Çoxları iddia edir ki, XI ordunu Azərbaycana Əliheydər
Qarayevlə Çingiz İldırım dəvət etmişdir. Ancaq həqiqət, arxiv
sənədləri başqa şey deyir. Işğalçı Yefremovun təltif olunması
barədə əmrə Nəriman Nərimanovla birlikdə Əliheydər
Qarayev də qol çəkib. Belə olan halda bunlar necə başqa-
başqa mövqedə ola bilərlər.
Püstə xanım Əzizbəyova Nəriman Nərimanova həsr etdiyi
kitabında göstərir ki,,. Nəriman Nərimanov yenicə işə
başlayan həkim kimi qazandığı maaşından qəpik-qəpik
ayırmalı olurdu ki, tibb institutunda oxuduğu zaman ona
təqaüd verən milyonçu Hacı Zeynalabdin Tağıyevin borcunu
qaytara bilsin. Ehtiyac içərisində yaşayırdı, lakin fikrindən
dönmürdü. Bu fikirləri həmin kitabın 27-ci səhifəsində
bildirir.
Püstə xanım Əzizbəyovanın da təsdiq etdiyi kimi Nəriman
Nərimanov tibb institutunda oxuduğu zaman onun yaşayışını
təmin edən Hacı Zeynalabdin Tağıyev olub. Sonra da göstərir
ki, guya Nəriman Nərimanov institutu qurtarıb təzə həkim
işləyən vaxtı qazandığından qəpik-qəpik ayırıb Hacı Zeynal-
abdin Tağıyevin borcunu qaytarmaq istəyib. Bu yerdə bir el
misalı yerinə düşər:
“Əzrayıl balama dəyməsin, öz balası özünə qalsın”. Onun
borcunu qaytarmaq istəyən Nəriman Nərimanovun göstərişi
ilə Hacı Zeynalabdin Tağıyevin əlindən bütün sərvətləri
alındı. O, çox acınacaqlı vəziyyətə düşür. Deyilənlərə görə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
57
57
hətta Hacı Zeynalabdin Tağıyevin həyat yoldaşı aclıqdan
dünyasını dəyişib. Göründüyü kimi, institutda oxutdurduğu,
çörək verdiyi, atalıq etdiyi, pul verdiyi Nəriman Nərimanov
Püstə xanım Əzizbəyovanın təbiri ilə desək, Hacı Zeynalabdin
Tağıyevin borcunu bu cür qaytardı (Bu yerdə xalq içində çox
işlədilən bir misalı xatırlamaq yerinə düşər: “Yetimə sual
verirlər: Kimi söyərsən? O, da fikirləşmədən cavab verir ki,
mənə çörək verəni” )
Bütün bu əməllər vəzifə tutmaq üçün idi. Çox təəsüflər
olsun ki, müstəqil dövlətimizi qan içində boğan onun Nəriman
Nərimanovun təbiri ilə desək ildırım sürəti ilə ürəyinə zərbə
vuran Şərqdə qurulan ilk demokratik müstəqil dövlətimizi
vəhşicəsinə devirən düşmənlərə dəstək verir, onu ölkənin ən
yüksək ordeni ilə təltif edir. Bu gün isə çoxlu insanlar onu
müdafiə edirlər. Nəriman Nərimanovun hərəkətlərinə
müəyyən donlar geyindirirlər. Guya ki, ona təzyiq ediblər,
yoxsa o bu hərəkətləri etməzdi. əcəb məntiqdir. Hər cür
cinayətləri et, sonra da ittiham obyektinə çevriləndə de ki,
mənə təzyiq ediblər, yoxsa mən bu cinayətləri etməzdim. Bu
məntiqlə də hər bir cinayət edən özünə haqq qazandıra bilər.
Mənə təzyiq etdilər, yoxsa mən cinayət etməzdim.
Xoşbəxtlikdən Aslan bəy Sultanovun mərkəzə ünvanladığı
ittihamedici məruzəsinin əlyazması Azərbaycan Respublikası
Prezident Aparatının Siyasi Sənədlər Arxivində fond 1, siya-
hı 2, iş 139 qrifi ilə, Azərbaycan Baş Milli Dövlət Arxivində
fond 410, siyahı 1, iş 205 qrifi ilə qorunub saxlanılmşdır.
Indisə sizə Aslan bəyin öz əli ilə yazdığı ittihamedici
məruzəni təqdim edirik:
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
58
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
59
59
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
60
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
61
61
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
62
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
63
63
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
64
Azərbaycan Milli Dövlət Arxivi, fond 410,
siyahı 1, iş 205
КОПИЯ 242
В АЗРЕВКОМ
ДОКЛАД
Каждый раз своевременно и аккуратно Управление
мною информировалось, как о положении вообще
уезда, так касательно деятельности и состояния
вверенной мне милиции, ответа на свои переписки я
почему то ни разу не получал.
Положение Советвласти в Кубадлинском уезде в
данное
время
крайне
критическое:
и
это
обусловливается тем, что с одной стороны престиж
ее подрывается нежелательными и даже вредными
для большевизма элементами внутри, а с другой -
дашнаки
неотвязчиво
предъявляют
свои
неприемлемые, требования: войти с ними как в
политическое так и торговое сношение.
1.
Приглашение
дашнаками представителей
мусуль-манского населения от 6-го Апреля с/г, в сел.
Акарак для обсуждения так называемых, важных
вопросов в при-сутствии главнокомандующего
Нижде.
2. Разновременное предложение посещать взаимно
для торговой цели как их, так и мусульманский
ярмарки и. т.д.
Против возможного сближения пограничных
мусуль-ман дашнаками принимались зависящие
меры и я обо всем этом писал доклад Центру.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Faiq Abdullayev. Zəngəzur aslanı – Aslan bəy Sultanov
65
65
Но как ни сильна антиболшевикская мера,
предпри-нимаемая дашнаками против власти она
никак не в состояний причинить нам того вреда,
какой наносится нашему делу внутренними врагами,
кои, являясь прочными предателями работают среди
нас под маской партийных и преданных советской
власти работников нося в душе корысти больше всего
заботься о захвате власти в свои руки для проведения
своих железных интересов, с какой целью стараются
заинтересовать и загрязнить искренно и честно
работающих. Опасная нам не провокация и не
предложение дашнаков а губительно для нашей идеи
недобросовестное,
вполне
аферисти-ческое
отношение к честным работникам подобных
элементов внутри страны, мешающих правильному
течению работы Советвласти.
На днях стало нам известно, что Уездный Ревком
Центром реорганизован. Также я устранен от
занимаемой мною должности Начальника Уездной
Милиции; а почему мне официально ничего не
известно; но я более чем уверен, что эта совершена
вследствие ложной информации, представленной
Центру врагами власти, относительно ответственных
работников уезда. По имеющемуся сведению беглец,
аферист, обвиняющийся в 18 преступных деяниях,
жит.сел. Кубатлы Мирза Мухтар Байрамов, который,
благодаря своей аферистической умелости мог, не
будучи партийным, пройти в одно время секретари
компартии в Кубадлинском уезде и стал за тем под
маской партийного злоупотреблять своей властью,
допустив ряд бесчинств и не законных поступков,
пробрался
в Баку с несколькими прибывшими из
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Dostları ilə paylaş: |