Microsoft Word Баходир лотинча тузатилган doc

rivojlanishlar yoki 
o‘zgarishlar
deb tushuniladi. Yosh bilan bog‘liq jismoniy 
sifatlarni rivojlanishi nisbatan sekin va notekis boradi.
Jismoniy sifatlarni rivojlantirishning asosida organizmning 
ish qobiliyatini boshlang‘ich darajasini oshirish maqsadida 
oshirib berilgan yuklamalarga javob bera olishi xususiyati 
unga javoban reaksiyasi deb tushuniladi. Organizm jismoniy 
yukga o‘zidagi mavjud zaxiralarini jalb qilish orqali javob 
beradi. Mashq bajarish davomida energiya resurslari 
sarflanadi, asta-sekinlik bilan charchoq his qila boshlanadi. 
Charchoq hosil bo‘lgan mashg‘ulotdan so‘ng ish qobiliyati 
pasaygan holda qoladi, so‘ng u asta sekinlik bilan tiklana 
boshlaydi. Ish qobiliyatini tiklanishi ish boshlangungacha 

---

-
115
-
bo‘lgan holatga yetib uni ortishi davom etaveradi (bu 
fiziologik qonun), shunday qilib organizm energiya resursini 
son jihatdan sarflanganini tiklab ulguradi. Bunday yuqori 
tiklanishda ish qobiliyatini oshgan fazasi vujudga keladi. Bu 
faza bir oz vaqt ichida ushlanib turadi va so‘ng dastlabki 
holatga pasayadi. Shunday qilib jismoniy mashqlar bilan 
shug‘ullanish mashg‘ulotlaridan so‘ng organizmni holatida 
uchta fazani kuzatish mumkin: 
charchash, dastlabki holat 
darajasigacha tiklanish, ish qobiliyatini dastlabki darajadan 
yuqoriroq ortishi. 
Agarda keyingi mashg‘ulot charchash 
fazasiga to‘g‘ri kelib qolsa charchoqni ustma-ust to‘planishi 
sodir bo‘lib u tolishga aylanadi. Shug‘ullanish organizmning 
energiya resurslarini tiklanish fazasiga to‘g‘ri kelsa ish 
qobiliyati aytarli darajada oshmasligi, ish qobiliyatini yuqori 
darajadaligiga to‘g‘ri kelsa organizm jismoniy yukga 
tayyorligi, katta hajmda mashq bajarishni uddalay olishligi 
amaliyotda va fanda isbotlangan. Shunga ko‘ra trenirovkalar 
organizmni