MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

216 

münasibətlər  adlandırırlar.  Bu  cür  qarĢılıqlı  münasibətlər 

«simpatiya» zəminində əmələ gəlir və qarĢılıqlı Ģəkildə inkiĢaf 

edir. 

ġəxsi  qarĢılıqlı  münasibətlərin  sosial  psixologiyada 

aĢağıdakı  tiplərini  fərqləndirirlər:  tanıĢlıq,  yoldaĢlıq,  dostluq, 

ər-arvad  (N.N.Obozov,  Ə.S.Bayramov,  Ə.Ə.Əlizadə).  Mü-

təxəssislərin  fikrincə  Ģəxsi  qarĢılıqlı  münasibətlərin  kökü 

insanların  hisslər  aləmi  ilə  baglıdır  və  emosional  amillər 

zəminində formalaĢır.  

Ən  geniĢ  Ģəxsi  qarĢılıqlı  münasibət  forması  tanışlıqdır. 

Bu  cür  qarĢılıqlı  münasibət  özünün  üç  əsas  səciyyəsi  ilə 

fərqlənir: «üzdən tanıyırsan»; «salamlaĢırsan» (yalnız qarĢılıqlı 

tanıma  zamanı);  «salamlaĢır  və  ümumi  mövzularda  söhbət 

edirsən». Bu cür tanıĢlıq zamanı Ģəxsiyyətlərarası hisslər əsaslı 

rol oynamır.    

Yoldaşlıq  qarĢılıqlı  münasibətləri  iĢgüzar  təmasa  

əsaslanır.  Bu  zaman  birgə  fəaliyyətin  məqsədi,  vasitə  və 

nəticələri 

əlaqələrin  saxlanması,  vəzifə  bölgüsü  ilə 

müəyyənləĢir.  

Dostluq  qarĢılıqlı  münasibətlərinə  gəldikdə  insanlar 

arasındakı  bu  cür  münasibət  qarĢılıqlı  bağlılığa,  mənəvi 

yaxınlığa, maraqların eyniliyinə və s. əsaslanır. Ə.S.Bayramov 

və  Ə.Ə.Əlizadənin  qeyd  etdikləri  kimi,  Ģəxsi  qarĢılıqlı 

münasibətlərin  hər  bir  tipi  psixoloji  məsafə  ilə  xarakterizə 

olunur.  Ər-arvad  münasibətləri  onların  arasındakı  psixoloji 

məsafənin xarakterinə görə intim, dostluq münasibətləri,  Ģəxsi, 

yoldaĢlıq və tanıĢlıq münasibətləri isə sosial münasibətlər kimi 

formalaĢırlar.  

ġəxsiyyətlərarası  münasibətlərin  növlərindən  birinin  də