Lüğət formasında elmi sorğu vəsaiti

Bir çox məlumatı sistematik, çox vaxt əlifba sırası ilə tərtib etməklə əldə edilən qərəzsiz istinad mənbəyi nəşri olan arayış işi növü.

Ensiklopediyalar məqalələrə və məqalələrə bölünür və onlar əlifba sırası ilə, adətən başlığa görə təşkil edilir.[1] Ensiklopediya qeydləri lüğətdəkilərdən daha uzun və ətraflıdır.[1] Ensiklopediyaların iki mühüm xüsusiyyəti mövzuların metodik düzülüşü və onların əhatəliliyidir.

Ensiklopediyalar lüğətlər kimi sözün müxtəlif mənalarını verən əsərlər deyil. Keçmişdən həmişə yazılı şəkildə hazırlansa da, internetdə vizual olaraq hazırlanmış ensiklopediyalar da var. “Azad ensiklopediya” şüarı Wikimedia Fondunun ensiklopediya layihəsi olan Vikipediyadır.

Ensiklopediya elmlərin icmalını özündə əks etdirən elmi məlumat kitabçası adlanır. Geniş mənada, geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulmuş müxtəlif mövzularda elmi məlumatlar və istinadlar toplusudur.

Əslində, ensiklopediyanın məqsədi bütün dünyaya səpələnmiş bilikləri toplamaq, onu bu gün yaşayan insanların başa düşəcəyi sistemə gətirmək və bizdən sonrakılara ötürməkdir.

1. 
   Biliyin bütün və yaxud müəyyən ayrı-ayrı sahələrinə dair (aid) lüğət şəklində sistemə salınmış məlumatlar toplusu (məlumat kitabı), qamus. Məsələn, Azərbaycan milli ensiklopediyası, Tibb ensiklopediyası;
   
2. 
   Bütün elm və əməli fəaliyyət sahələrinə dair sistemli və yığcam məlumat verən elmi nəşr. Ensiklopediyalarda materiallar əlifba sırası ilə, tək-tək hallarda mövzuya görə düzülür. Məzmununa görə universal, universal-milli ensiklopediyalar və sahə ensiklopediyaları olur;
   
3. 
   Lüğət formasında elmi sorğu vəsaiti;
   
4. 
   Məcazi mənada həyatı geniş və hərtərəfli əks etdirən bədii əsər haqqında. Məsələn, canlı ensiklopediya – hər şeydən məlumat verə bilən, hər şey haqqında müraciət edilə bilən adam haqqında.