Kütləvi İnformasiya Vasitələri (KİV) və Uşaq Hüquqları

Əlavə 2 Jurnalistlərin Beynəlxalq Federasiyasının (JBF) Uşaqlar Məsələsinə Aid Hesabatvermə Üçün Təlimat Və Rəhbər Prinsiplər Bütün jurnalistlər və KIV-lər, ən yüksək etik və peşəkar standarta əməl etməlidirlər və ictimaiyyət arasinda, uşaq hüquqlari konvensiyasi haqqinda məlumati və onun müstəqil jurnalistlər üçün mənasini geniş şəkildə yaymalidirlar. KIV təşkilatlari, uşaq hüquqlari pozuntusunu və uşaqiarin təhlükəsizliyi, məxfiliyi, onlarin təhsili, sağlamliği və sosial təminat və başqa formada istismari məsələsini ən zəruri sual kimi, nəzərdə saxlamalidirlar. Bu təlimat kitabinda uşaqlarin məxfilik hüququ ən mühüm məsələ kimi göstərilmişdir. Jurnalistlik fəaliyyəti, həmişə uşaqlarin həyati və sosial təminati məsələlərinə, uşaqlarin əziyyətli vəziyyətlərinə toxunmalidirlar. Jurnalistlər və KIV təşkilatlari, uşaq məsələlərinə aid yazilarinda yüksək etik standartlara əməl etməli, xüsusilə aşağidakilara fikir verməlidirlər: uşaqlara aid məqalələrdə/yazilarda məlumatlarin yüqsək səviyyədə səliqəli və düzgünlüyünə əməl etmək; KIV-də uşaqlara aid veriliş və ya proqramlarda/yazilarda, uşaqlara ziyan gətirən imic və ya məlumatlarin verilməsinin qarşisini almaq; uşaqlara aid proqramlarda stereotip və sensasiyali materiallarin qarşisini almaq; uşaqlar haqqinda hər hansi materiali hazirlayarkən, onun nəticəsinin uşaqlara edəcəyi mənfi təsiri minimuma endirmək; əgər ictimai marağin əksinə deyilsə, uşağin vizual müəyyən edilməsinə qarşi müdafiə edin; mümkün olan hallarda, öz fikirlərini bildirmək üçün uşaqlara KIV-də yer ayirmaq; uşaq rərəfindən verilən məlumatin, uşaği heç bir təhlükə qarşisinda qoymamaq şərtilə, müstəqil yoxlanişini təmin etmək; uşağin seksuallaşdirilmiş imicinin verilməsinin qarşisini almaq; şəkillərin əldə edilməsində ədalətli metoddan istifadə etmək və bu şəkilləri uşağin özünün, valideyninin, qəyyumunun və ya qayğisina qalan şəxsin raziliği ilə istifadə etmək; uşaqlarin maraqlarini təmsil edən təşkilatin, uşaqlar haqqinda danişmaq mandati olmasini yoxlamaq; uşağin birbaşa maraqlarina aid olmayan hallarda, uşağin özünə, valideynlərinə və ya qəyyumlarina ödənişlər etməmək. jurnalistlər, öz ölkələrində, BMT-nin uşaq hüquqlari konvensiyasi haqqinda hökumətin hesabat və tələblərini kritik yaxlama mərkəzində saxlamalidirlar. KIV-lər, yalniz uşaqlarin həyat şəraiti haqqinda deyil, onlarin həyatinin yaxşilaşmasina həsr edilən davamli tədbirlərdən yazmalidirlar. (Qəbul Edilmişdir: Recife, Braziliya, 2 May, 1998) Əlavə 3 Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Təlimatları KIV-lər üçün nəzərdə tutulan səhiyyə məslələrini əhatə edən bu təlimat kitabi, 1998-ci ildə, PressWise tərəfindən təqdim edilmiş və ÜST-in avropa regionu Moskva konvensiyasi tərəfindən qəbul edilmişdir. birincisi, ziyan vurmayin. düzgün məlumat əldə edin. Hətta təhlükə olarsa belə, faktlari yoxlayin. yanliş ümidlər yaratmayin. Xüsusilə, “möcüzəli müalicə” məlumatlari haqda yazarkən ehtiyatli olun. əhəmiyyətli maraqlari müdafiə edin. Özünüzdən soruşun: “Bu hekayətdən kim faydalanacaq?” milli qanunla məcbur olmadiği halda məxfi məlumat mənbələrini açiqlamayin. xəstə, əlil, xüsusilə də uşaqlarla işləyən zaman, hazirladiğiniz yazinin nəticəsi barəsində düşünün. Bu nəticələrin təsiri siz gedəndən sonra uzun müddət yadda qalacaq. heç vaxt şəxsi işlərə qarişmayin. həmişə xəstənin, əlilin və onlarin ailələrinin şəxsiyyətinə/məxfiliyinə hörmət edin. əzizlərini itirmiş şəxslərin hisslərinə hörmət edin, xüsusilə də fəlakət nəticəsində olan hallarda. Şəhidin televiziya və ya başqa vasitələrlə şəkillərinin göstərilməsi hallarindan mümkün qədər qaçmağa çalişin. şübhəniz varsa, qəbul etməyin. Əlavə 5 Faydali beynəlxalq əlaqələr Bu təşkilatlarin əksəriyyətinin hər ölkədə ya milli ofisləri, ya da üzvləri var. Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatı (Amnesty International) 1 Easton Street, London WC1X 8DJ, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Amnesty.Org Quldarlıq Əleyhinə Beynəlxalq Təşkilatı (Anti-Slavery International) The Stable Yard, Broomgrove Road, London SW9 9TL, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Avropa Uşaqları Mərkəzi (Centre For Europe’s Children) Lilybank House, Bute Gardens, University Of Glasgow, Scotland G12 8RT, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Uşaq Ümidi (Childhope) Lector Court, 151 Farrington Road, London EC1 3 AF, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Childhopeuk.Org Uşaqlar Və Silahlı Münaqişə Qurumu (Children And Armed Conflict Unit) The Human Rights Centre, University Of Essex, Wivenhoe Park, Colchester CO4 3SQ, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail]/ Web: Http://Www2.Essex.Ac.Uk/C&Acu/ Ümumdünya Uşaqların İfadəsi (Children’s Express Worldwide) 1331 H Street NW, Suite 900 Washington DC 20005-4706 Tel: [phone] Fax: [phone] Web: Http://Www.Ce.Org Uşaqlara Nəzarət Beynəlxalq Araşdırmalar Şəbəkəsi (Childwatch International Research Network) P.O. Box 1132 Blindern, N-0317 Oslo, Norway Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Childhouse.Uio.No/Childwatch/ Uşaq Əsgərlərin Səfərbərliyi Əleyhinə Koalisiyası (Coalition Against The Recruitment Of Child Sldiers) 11-13 Chemin Des Anemones, 1219 Chatelaine (GE), Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Uşaq Hüquqları Komitəsi (Committee On The Rights Of The Children) C/O Office Of The United Nations High Commissioner For Human Rights (UNHCR/BMT QAK), D214, Geneva 10 Tel: [phone] Fax: [phone] Web: Http://Www.Unhcr.Ch/Html/ İşləyən Uşaqlarla Bağlı Təşkilat (Concerned For Working Children) 303/2 L B Shastri Nagar Vimanpura Post, Bangalore Karnataka, India 506 017 Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Workingchild.Org/Htm/Cover.Htm Kiçik Uşaqların Qyğısı Və İnkişafı Üzrə Məsləhətçi Qrupu (Consultative Group On Early Childhood Care And Development) Nassau Gillenburg Str 30, 2596 AE The Hague, Netherlands Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Uşaqların Müdafiəsi Beynəlxalq Təşkilatı (Defence For Children International) Rue De Varembe 1, CH-1211 Geneva 20, Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Childhub.Ch/Webpub/Dcihome/ Beynəlxalq Təhsil (Education International) 155 Blvd Emile Jacqmain (8), 1210 Brussels, Belgium Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Uşaq Fahişəliyinə, Uşaq Pornoqrafiyasına və Seksual Məqsədlərlə Uşaq Oğurluğuna Son Qoyulması Üzrə Beynəlxalq Təşkilat (End Child Prostitution, Child Pornography and The Trafficking of Children for Sexual Purposes (ECPAT) International 328 Phaya Thai Road Bangkok 10400, Thailand Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Ecpat.Net/ Avropa Uşaqlara İnam Təşkilatı (European Children’s Trust) 64, Queen Street, London EC4R 1 HA, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Trot.Org.Uk/ Qaçqın Və Sürgün Olunanlar Üzrə Avropa Şurası (European Council For Refugees And Exiles) 3 Bondway, Vauxhall, London SW8 1SJ, UK Tel: [phone] Fax: [phone] Web: Http://Www.Caritasdata.Co.Uk İnsan Hüquqları İnterneti (Human Rights Internet) 8 York Street, Suite 302, Ottawa, Ontario K1N 5S6 Canada Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail]. Web: Http://Www.Hri.Ca/ İnsan Hüquqları Üzrə Nəzarət, Uşaq Hüquqları Layihəsi (Human Rights Watch, Children’s Rights Project) 350 Fifth Avenue, New York 10118-3299, USA Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Hrw.Org Uşaq Və Gənclər Üçün Beynəlxalq Film Mərkəzi (International Centre Of Films For Children And Young People) 200-3774 St-Denis, Montreal QC, Canada H2W 2M1 Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Microtec.Net/-Cifej/ Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi (International Committee Of The Red Cross/ICRC) Public Information Centre 19 Avenue De La Paix, CH 1202 Geneva, Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Icrc.Org Azad Həmkarlar İttifaqları Beynəlxalq Konfederasiyası (International Confederation Of Free Trade Unions/ICFTU) 155 Boulevard Emile Jacqumain 1210-Brussels, Belgium Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Icftu.Org Beynəlxalq Qızıl Xaç Və Aypara Federasiyası Cəmiyyətləri (International Federation Of Red Cross And Red Crescent Societies/IFRC) PO Box 372, CH-1211 Geneva Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Ifrc.Org Beynəlxalq Əmək Təşkilatı – Uşaq Əməyinin Ləğvi Üzrə Beynəlxalq Proqram (International Labour Organization/ILO) – International Programme On The Elimination Of Child Labour (IPEC) Route De Morillons 4 1211 Geneva 22, Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] / [e-mail] Web: Http://Www.Ilo.Org Uşaqları Qoruyun Beynəlxalq Aliyansı (International Save The Children Alliance) 275-281 King Street, London W6 9LZ, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: Info@Save-Children-Org Web: Http://Www.Savechildren.Or.Jp/Alliance International Society For The Prevention Of Child Abuse And Neglect (SPCAN) Suite 500, 200 N. Michigan Ave, Chicago, IL 60601, USA Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Child.Cornell.Edu/Ispcan/Ispcan.Html Beynəlxalq Gənclər Fondu (International Youth Foundation/IYF) 32 South Side, Suite 500 Baltimore, MD 21202, USA Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Iyfnet.Org Medzasi (First Children’s Embassy In The World) Radikal Street 9, 91000 Skopje, Macedonia Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Unet.Com.Mk/Medzasi Azlıqların Hüquqları Üzrə Beynəlxalq Qrup (Minority Rights Group International) 379 Brixton Road, London SW9 7DE, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web : Http://Www.Minorityrights.Org Pan Amerikan Səhiyyə Təşkilatı (Pan American Organization) 525 23^rd St NW Washington DC 20037, USA Tel: [phone] Fax: [phone] Web: Http://Www.Paho.Org Beynəlxalq Küçə Uşaqları Təşkilatı (Street Kids International) 398 Adelaide Street W Suite 1000, 10^th Floor, Toronto Canada M5V 1S7 Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Streetkids.Org United National Educational, Scientific And Cultural Organization (UNESCO) Early Childhood And Family Education Unit & Education Information Service 7 Place De Fontenoy 75352 Paris, 07 SP France Tel: [phone]/0686 Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Unesco.Org/Education/Educprog/Ecf United Nations Children’s Fund (UNICEF) 3 United Nations Plaza New York NY 10017, USA Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Unicef.Org BMT-Nin İnsan Hüquqları Üzrə Ali Kommissarlığı/BMT HAK (United Nations High Commissioner For Human Rights/UNHCHR) Case Postale 2500 1211 Geneva 2 Switzerland E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Unhcr.Ch Beynəlxalq Müharibə Uşağı Təşkilatı (War Child International/WCI) Ground Floor, Unit 3, 5-8 Anglers Lane London NW5 3DG, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Warchild.Org Dünya Bankı/DB (World Bank/WB) 1818 H Street, NW Washington, DC 20433, USA Tel: [phone] Web: Http://Www.Worldbank.Org/Children Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı/ÜST (World Health Organization/WHO) Avenue Appia 20, 1211 Geneva 27 Switzerland Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Who.Ch Beynəlxalq KİV Təşkilatları (International Media Organizations) Article 19 (Söz Azadlığı) Lancaster House, 33 Islington High Street, London N1 9LH Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] European Broadcasting Union Ancienne Route 17A CH-1218 Grand-Saconnex, Geneva, Switzerland Tel: [phone] / So31 Fax: [phone] Web: Http://Www.Avantware.Com INDEX On Censorship 33 Islington High Street, London N1 9LH, UK Tel: [phone] Fax: [phone] Web: Http://Www.Oneworld.Org/Index_Oc/ Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyası (International Federation Of Journalists/IFJ) 226 Rue Royale, 1210 Brussels, Belgium Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Web: Http://Www.Ifj.Org The Presswise Trust 25 Easton Business Centre Felix Road, Bristol BS5 0HE, UK Tel: [phone] Fax: [phone] E-Mail: [e-mail] Seçilmiş Veb Səhifələr (Selected Websites) BOES Http://Boes.Org Uşaq Hüquqları Və Inkişafı Ilə Məşğul Olan Təşkilatlara Müxtəlif Dilli Əlaqələr. Uşaq Evi (Children’s House) http://childhouse.uio.no Uşaqların sosial təminatı sahəsində çalışan peşəkarlarla əlaqələr Avropa Birliyi/AB (The European Union/EU) http://europa.eu.int/ AB, AŞPA və Kommissiyası haqqında müxtəlif dillərdə əlaqələr Global ChildNet http://edie.cprost.sfu.ca/gcnet/thesites.html Uşaq sağlamlığı məslələri və layihələr haqqında məlumatlar İnsan Hüquqları ABŞ (Human Rights USA) http://134.84.205.236/chillink.htm insan hüquqları maarifləndirməsi üzrə beynəlxalq resurs mərkəzləri Beynəlxalq Araşdırmalar İnstitutu (Institute of International Studies) http://globetrotter.berkeley.edu/violations/kidsrights.html Uşaq və Gənclər üzrə QHT-lərlə əlaqə http://www.ngo.org/links/index.htm

1 MƏNBƏ

uşaqlardan müsahibə götürülməsi: jurnalistlər və başqaları üçün təlimat

Sara McCrum və Lotte Hughes

Uşaqların Xilası Təşkilatı, Böyük Britaniya, 2^ci Nəşr 1998, İSBN 1 89920 71 8