|
Təsadüfi kəmiyyətin mümkün qiymətləri ilə onlara uyğun ehtimallar arasında əlaqə yaradan hər bir münasibətə təsadüfi kəmiyyətin paylanma qanunu deyilir. Təsadüfi kəmiyyətin paylanma qanunları müxtəlif formalarda olsa da, onların hamısından paylanma funksiyasını almaq həmişə mümkün olmalıdır. Təsadüfi kəmiyyətin ehtimalının paylanma qanunu bir sıra hallarda daha aydın və əlverişli şəkillərdə verilir. Bunların 2 əsas növü vardır. Fərz edək ki, diskret təsadüfi X kəmiyyətin aldığı sonlu və ya hesabi sayda x1, …,xn qiymətləri və bu qiymətlərin alma ehtimalları göstərilmişdir:
P(X=xk)=Pk≥0, k=1,2,...,n,.... (1)
Burada cüt-cüt uyuşmayan {X=x1},{X=x2},...,{X=xn},... (2)
şərti ödənilir. Diskret təsadüfi X kəmiyyətin aldığı x 1, …,x n qiymətlərinin və bu qiymətləri almasının P (X = x k) = p k ehtimallrının göstərilməsi onun paylanma qanununu təyin edir. Paylanma qanununun cədvəli aşağıdakı kimidir. Bu cədvələ diskret təsadüfi kəmiyyətin ehtimalının paylanma cədvəli deyilir.
Diskret təsadüfi kəmiyyətin paylanma qanunu verildikdə onun paylanma funksiyası
kimi tapılır.
F(x) = P(X < 𝑥) = ∑ pk
xk<𝑥
(4)
|
