Исследование в XXI веке январрь, 02 г 115 yotoq yaralar profilaktikasi va yotoq yaralarni parvarish qilish
Yüklə 0,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » январрь , 202 3 г 116 Statsionarda yotgan bemorlar haftada bir marta gigiyenik vanna yoki dushda cho‘miltiriladi. Vanna yoki dush tavsiya etilmaydigan hollarda bemor badani har kuni nam sochiq bilan artiladi. Yuz va bo‘yinni har kuni yuvib turish lozim. Agar bemorga turish mumkin bo‘lmasa, u holda hamshira va sanitarka uni bulutcha (gubka) vositasida ko‘zadan suv quyib yuvintiradi. Oyoqlarni har kuni kechqurun iliq suv bilan sovunlab yuvish zarur. Yotadigan tartibdagi bemor oyoqlarini (karavotga tog‘ora qo‘yib) haftasiga 2–3 marta yuvib turadi. Qo‘ltiq sohalari, chov burmalari, ko‘krak ostidagi teri burmalari, ayniqsa ko‘p terlaydigan va semiz odamlarda tez-tez yuvib turishni talab qiladi. Aks holda, bu sohalarning terisi bichiladi, bunda terining himoya qobiliyati pasayadi va mikroblar namlanib turadigan teri orqali organizmga kirib kasallik paydo bo‘lishiga imkon yaraladi. Yotoq yara – tananing ma'lum bir qismi doimiy bosim ostida bo‘lib, shu yerda qon aylanishining buzilishi natijasida rivojlanuvchi terining yarali – nekrotik zararlanishi hisoblanadi. Uzoq vaqt chalqancha yotishga majbur bo‘lgan ahvoli og‘ir bemorlarda aksari yotoq yaralar paydo bo‘ladi. Yotoq yaralar eng ko‘p paydo bo‘ladigan soha dumg‘azadir. Kamroq hollarda ular kurak, tovon, ensa, tirsak, quymich do‘mboqlari va suyak bilan to‘shak orasida yumshoq to‘qimalar uzoq vaqt bosilib turadigan sohalarda paydo bo‘ladi . Terining shu sohalariga bosim tushishi, qon aylanishining kamayishiga va to‘qimalarning qon bilan yetarli darajada ta'minlanmasligiga olib keladi. Yotoq yaralarning paydo bo‘lishiga qoq suyak bo‘lib oriqlab ketish, yurak faoliyati susayib, qon aylanishining yetishmay qolishi, markaziy nerv sistemasi kasalliklari (orqa miyaning travmatik shikastlanishi), shuningdek qandli diabet sabab bo‘ladi. Markaziy nerv tizimi kasalliklarida paydo bo‘ladigan yotoq yaralar juda tez, xastalik boshlangandan keyin bir necha soat ichida avj oladi, qandli diabetga uchragan bemorlardagi yotoq yaralar esa juda uzoq davom etadi va ularni davolash qiyin bo‘ladi. Yotoq yaralar asta-sekin, ko‘pincha bemorning o‘zi ham sezmaydigan holda avj oladi. Ular quruq (mumifikatsiya) va infeksiya tushishi natijasida yiringli yoki irigan bo‘ladi. Avvaliga teri qizarib, so‘ngra yiring bilan to‘lgan pufakchalar yuzaga keladi. Ular davolansa, yoriladi, bunda terining so‘rg‘ichli qavati ochilib qolib, rangi asta-sekin xiralashadi va jonsizlanish vaqtiga kelib, deyarli qorayadi. O‘lgan to‘qimalar ko‘chib tushadi va yotoq yaraning ichkarisida aksariyat suyak ko‘rinib qoladi. Darmonsiz bemorlarda yotoq yaralarning tez avj olishi umuman qon zararlanishiga va ba'zan o‘limga sabab bo‘ladi. Bo‘limga yotoq yaralari ko‘payib ketgan bemor yotqizilgan bo‘lsa, shifokor ko‘rsatmalari bo‘yicha mahalliy va umumiy ta'sir qiluvchi vositalar bilan alohida davolash talab etiladi. Davolash. Pufakchalar paydo bo‘lganda ularga brilliant yashilining spirtdagi eritmasini surtish, so‘ngra quruq bog‘lam qo‘yish lozim. Nekroz chegaralangandan so‘ng nekrozlangan to‘qimalar olib tashlanadi va jarohat 1% li kaliy permanganat eritmasiga botirilgan steril salfetka bilan berkitiladi. Bog‘lam kuniga 2–3 marta yangilanadi. Jarohat tuzala |