HeydəR ƏLİyev fondu miLLİ yaddaşin keşİYİNDƏ II ciLD
Yüklə 33,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
HEYDƏR ƏLİYEV FONDU MİLLİ YADDAŞIN KEŞİYİNDƏ II CİLD Kitab Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin sərəncamı ilə Ulu Öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 90-cı ildönümünə həsr olunur GƏNCƏ -2013 5 ÖN SÖZ Ulu Öndər Heydər Əliyev siyasi fəaliyyətinin bütün mərhələlərində özünün təkmil dövlətçilik fəlsəfəsində humanizm, sosial ədalət və insanpərvərlik prin- siplərinə əsaslanmış, milli və bəşəri ideallara bağlı olmuşdur. Ulu Öndərimiz hər bir fərdin maraq və mənafeyinin, qanuni hüquqlarının müdafiəsini dövlətin baş- lıca vəzifəsi saymışdır. Azərbaycan xalqı bu gün məhz Ulu Öndərin dövlətçilik ideallarına sədaqət nümayiş etdirərək nailiyyətlərini günbəgün zənginləşdirir. Ulu Öndərin əsasını qoyduğu çoxşaxəli və effektli islahatlar kursu Prezi- dent İlham Əliyev tərəfindən dönmədən, ardıcıllıqla, yeni dünya nizamının tələblərinə uyğun tərzdə davam etdirilir. Dövlət başçısı Heydər Əliyev dühasın dan, onun müqayisəyəgəlməz siyasi və dövlətçilik təcrübəsindən qədərincə bəhrələnərək xalqımızı inamla xoşbəxt gə ləcəyə doğru aparır. İqtisadi inkişaf yolu ilə dövlət müstəqilliyimizin daha da möhkəmləndirilməsi, milli mədəniy- yətimizin qorunub inkişaf etdirilməsi, hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyətinin qurulması, ölkə mi zin dünya birliyində layiqli yerini tutması baxımından möv- cud siyasi kursun müstəsna əhəmiyyəti praktik surətdə təsdiqini tapır. Müasir Azərbaycan məhz Ulu Öndər Heydər Əliyevin müəy yən ləşdirdiyi inkişaf yolu ilə nurlu sabahına doğru sürətlə irəliləyir. Bu yolda geriyə boyla- nan hər kəsin gözləri önündə Ulu Öndərin millət və xalq qarşısındakı misilsiz xidmətləri canlanır. Bir daha aydın olur ki, ölkəmizin tərəqqisinin yeganə yolu məhz Heydər Əliyev siyasi kursunun davam etdirilməsi və Ulu Öndərin sağlı- ğında həyata keçməyən ide yalarının ardıcıl surətdə gerçəkləşdirilməsidir. Ulu Öndərin zəngin dövlətçilik irsinin öyrənilməsi, onun ölməz ideyalarının geniş təbliğ olunaraq praktik həyatda tətbiqi və gələcək nəsillərə çatdırılması müasir qloballaşma dövründə, xüsusən aktualdır. Heydər Əliyev Fondu hələ sağlığında canlı əfsanəyə çevrilmiş Ulu Öndə- rin zəngin dövlətçilik irsinin öyrənilməsi və gənc nəslə təlqin edilməsi, onun ölməz ideyalarının gerçəkləşdirilməsi prosesində ya xından iştirak etmişdir. Fond geniş ictimaiyyətlə əlaqələri möh kəm ləndirməklə Azərbaycanın hərtərəfli inkişafına, ölkəmizdə vətəndaş cəmiyyətinin bərqərar edilməsi prosesinə layiqli töhfəsini verir. Millətin işıqlı gələcəyi naminə bir sıra strateji əhəmiyyətli layihələri inamla həyata keçirən Heydər Əliyev Fondu qısa müddətdə bir çox insanların ümid yerinə çevrilmişdir. Ulu Öndərin ölməz ideyalarının layiqli daşıyıcısına çevril- miş fond hər bir vətəndaşın zəruri istək və arzularının gerçəkləşməsinə, prob- lemlərinin operativ həllinə maddimənəvi dəstək verir. İnsanlara müxtəlif sə 6 viyyələrdə yardım gös tərməklə cəmiyyətdə yalnız sağlam ənənələrin, zəngin əxlaqimənəvi dəyərlərin möhkəmlənməsinə çalışır. 2004cü ildə UNESCOnun, 2006cı ildə isə İSESCOnun xoş məramlı sə firi kimi yüksək titula layiq görülmüş Mehriban xanım Əliyevanın özünün də vurğuladığı kimi, fondun çoxşaxəli fəaliyyətinin bir başlıca qayəsi var – insanlara təmənnasız yaxşılıq etmək. Fondun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın söylədiyi kimi, başqalarına yaxşılıq ömrü boyu onun üçün ümdə anlayışlara, ülvi insani keyfiyyətlərə çev- rilmiş, eyni zamanda bu xeyirxahlıq missiyasının kökündə təmənnasızlıq prin- sipi dayanmışdır. Mehriban xanım Əliyeva hələ 1995ci ildə təsis etdiyi Azərbaycan Mədə- niyyətinin Dostları Fondu ilə öz həyat amalını, istəyini müəyyən etmişdir: milli mədəniyyətimizin inkişafına kömək göstərmək, xalqımızın dəyərli mədəniyyət nümunələrinin xaricdə təbliğini dəstəkləməkdir. Dünyanın nüfuzlu mədəniyyət qurumu – UNESCOnun Azərbaycanın bi rinci xanımına göstərdiyi yüksək etimad təkcə bir fərdin deyil, ümumilikdə respublikamızın uğuru olmaqla bərabər, həm də müasir dünyanın xalqımızın milli mədəniyyətinə, folkloruna, tarixinə, dilinə, incəsənətinə göstərdiyi yüksək diqqətin ifadəsidir. Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyeva xalqımızın milli varlığını özündə yaşadan zəngin mənəvi, elmiintellektual və mədəni mül- kiyyəti qloballaşma dövrünün mənfi təzahürlərindən hifz etmək üçün genişmiq- yaslı işlər görmüşdür. Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyət prioritetləri sırasında elm və təhsilin mühüm yer tutması qətiyyən təsadüfi deyil. Ulu Öndərin ideyalarını əldə rəh- bər tutaraq onların gerçəkləşdirilməsinə çalışan fond bir zamanlar vətənpər- vər ziyalılarımızın yeritdiyi fəal maarifçilik təmayülünü davam etdirmək üçün çətin və şərəfli missiyanı öz üzərinə götürmüşdür. Fondun elm, təhsil, mədəniyyət və digər sahələrdə həyata keçirdiyi la yi hə ləri yüksək qiymətləndirən İSESCOnun rəhbəri Əbdüləziz bin Osman əlTüveycri ilk qadın xoşməramlı səfir kimi Mehriban xanımın bu şərəfli mis- siyanın yerinə yetirilməsində şəxsi nümunə göstərdiyini bildirmişdir. Azər- baycanın birinci xanımı həm də sivilizasiyalararası dialoqa verdiyi şəxsi töh fəsinə görə İslam Konfransı Təşkilatı Gənclər Forumunun mükafatına layiq görülmüşdür. “Diabetli uşaqlara ən yüksək qayğı” layihəsi Azərbaycan Diabet Cəmiyyəti və Danimarkanın “Novo Nordisk” şirkəti ilə birgə əməkdaşlıq nəticəsində hə yata keçirilmişdir. 7 Azərbaycan talassemiya xəstəliyinin geniş yayıldığı ölkələrdən hesab olu- nur. Layihə çərçivəsində müasir avadanlıqla təchiz olunmuş Talassemiya Diaq- nostika Mərkəzi yaradılmışdır. Səhiyyə məsələləri ilə bağlı fonda ayrıayrı insanlardan 10 mindən çox müraciət daxil olmuş, onlara kömək göstərilməsi üçün tibb müəssisələri ilə sıx əlaqə qurulmuş, lazımi tədbirlər həyata keçirilmişdir. Ürək xəstəliklərindən əziyyət çəkən 1300 uşağın ölkə daxilində müalicəsinə, bir qismində isə xarici ölkələrdə cərrahiyyə əməliyyatı aparılmasına kömək göstərilmişdir. Fond, həmçinin, ekologiya, idman və sosial problemlərlə bağlı müxtəlif layihələr hazırlayaraq səylə icra edir. Qurumun müxtəlif layihələrini birləşdi rən ortaq nöqtə isə məhz milli genofondun qorunmasıdır. Bu ali mərama xid- mət edən hər bir fəaliyyət Heydər Əliyev Fondu üçün eyni səviyyədə prioritet mahiyyət daşıyır. Heydər Əliyev Fondunun çoxsaylı məqsədlərindən biri də Azərbaycan mə dəniyyətinin dünyada geniş təbliğidir. Son 10 ildə Azərbaycan Mədəniyyətinin Dostları Fondunun vasitəsilə bu istiqamətdə bir sıra uğurlu layihələr həyata keçirilmişdir. Azərbaycan milli musiqisinin incilərindən olan muğamın inkişafı və təbliği ilə bağlı ciddi addımlar atılmışdır. Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə Bakı şəhərində UNESCOnun Baş direktoru cənab Koiçiro Matsuuranın iştirakı ilə Beynəlxalq Muğam Mər kəzinin təməli qoyulmuş və qısa zaman kəsiyində istifadəyə verilmişdir. Azərbaycan muğam sənətinin inkişafı və qorunması istiqamətində “Qara- bağ xanəndələri” musiqi albomunun nəfis şəkildə buraxılması, tanınmış ifaçıla- rın iştirakı ilə ardıcıl olaraq muğam axşamlarının təşkili yüksək dəyərləndirilir. Azərbaycan muğam sənətinin inkişafı və muğam mədəniyyəti ənənələrinin qorunub saxlanmasını nəzərdə tutan “Muğamİrs”, “MuğamDəstgah”, “Muğam Ensiklopediyası”, “Muğamİnternet”, “MuğamAntologiya”, “Muğam dünyası”, “Muğam Mərkəzi” layihələri silsiləsindən “Muğamİrs” layihəsi çərçivəsində “Qarabağ xanəndələri” musiqi albomu nəfis şəkildə nəşr olunmuşdur. 2005ci ilin martında Parisdə UNESCOnun qərargahında, xoşməramlı səfirlərin illik toplantısında “Qarabağ xanəndələri” albomunun təqdimatı olmuşdur. “Muğam Ensiklopediyası” layihəsi çərçivəsində Azərbaycan muğamına həsr olunmuş “Muğam Ensiklopediyası”nın nəşri həm elektron, həm də kitab vari- antlarında həyata keçirilir. “MuğamAntologiya” layihəsi çərçivəsində isə muğamla bağlı zəngin nəzəri musiqi irsinin qiymətli nümunələrindən Səfiəddin Urməvinin, Fəthullah Şirva- ninin və digər görkəmli müəlliflərin əsərləri işıq üzü görmüşdür. Fondun təşəbbüsü ilə UNESCO Azərbaycan muğamını bəşəriyyətin şifahi və qeyrimaddi irsin şah əsərləri siyahısına daxil etmişdir. 8 Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi və köməyi hesabına Gəncənin sonuncu xanı Cavad xanın və VII əsrdən Gəncədə öz xeyirxahlığı ilə məşhur olan, mənəviəxlaqi dəyərləri təcəssüm etdirən Comərd Qəssabın məzarüstü tür- bələrində bərpa işləri aparılmış, tarixi Gəncə darvazaları bərpa edilmiş, ətraf ərazi abadlaşdırılmışdır. Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə BMTnin Cenevrədəki ofisinin iqamətgahında, Parisdə Eyfel qülləsi yaxınlığında “Azərbaycan otağı”nın, “Azərbaycan Mədəniyyət evi”nin təntənəli açılışları olmuşdur. Ermənistanın işğalı nəticəsində tarixi torpaqlarından didərgin düşmüş qaç qın və məcburi köçkünlərin sosial problemlərinin həllinə yardım göstə- rilməsi də Heydər Əliyev Fondunun əsas fəaliyyət istiqamətlərindən biridir. Mehriban xanım Əliyeva bu təbəqədən olan vətəndaşlarımızın problemlərini həssaslıqla duyur və imkan daxilində maddi və mənəvi yardımlarla onlara təsəlli verməyə çalışır. Vaxtilə Tbilisi şəhərində yaşayıbyaratmış görkəmli Azərbaycan şəxsiy- yətləri Mirzə Şəfi Vazehin və Mirzə Fətəli Axundovun, habelə Fətəli xan Xoyskinin, digər tanınmış simaların qəbirüstü abidələri yenidən qurulmuş və xiyaban salınmışdır. Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Moskvada, Rusiya Federasiyası hö ku məti yanında Maliyyə Akademiyasında “Beynəlmiləl dostluq klubu”, Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun (MDBMİ) Azərbaycan gəncləri klubu, Rusiyadakı Azərbaycanlı Gənclərin Əlaqələndirmə Şurası tərəfindən ardıcıl təşkil edilən Azərbaycan mədəniyyəti günləri Rusiya ictimaiyyətinin ölkəmizin zəngin mədəniyyəti, qədim ənənələri, incəsənəti və milli mətbəxi ilə tanışlığına imkan yaradır. MDBMİnin gənclər hərəkatının lideri Leyla Əliye- vanın rəhbərliyi ilə həyata keçirilən belə tədbirlər iki ölkə arasında münasibət- lərin daha da yaxşılaşmasına xidmət edir. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə nəşr olunmuş, beynəlxalq ictima- iyyətə ünvanlanan “Qarabağ həqiqətləri” toplusu “Qarabağın tarixi haqqında məlumat”, “Qarabağ münaqişəsinin başlanması”, “Xocalı soyqırımı”, “Azər- baycana qarşı erməni təcavüzünün nəticələri”, “Erməni terror təşkilatlarının Azərbaycana qarşı fəaliyyəti” kitabçalarından ibarətdir. Bu topluların elektron variantları qanlı soyqırımın 15 illiyində fondun təşəbbüsü ilə Avropanın 15 dövlətində keçirilən soyqırımı qurbanlarının xatirəsini anma mərasimlərində xarici ölkələrin diplomatik korpuslarına, beynəlxalq təşkilatlara, kütləvi infor- masiya vasitələrinə, tanınmış siyasiictimai xadimlərə paylanmışdır. Respublikanın internet məkanında məlumat bazasının zənginliyinə görə analoqu olmayan “Azərbaycan” portal (www.azerbaijan.az) yaradılmışdır. Portal 9 12 bölməni əhatə edir: “Xəbərlər”, “Ümumi məlumat”, “Təbiət”, “Tarix”, “İqti- sadiyyat”, “Mədəniyyət”, “Cəmiyyət”, “Dövlət hakimiyyəti”, “Azərbaycan beynəlxalq aləmdə”, “ErmənistanAzərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi”, “İnzibati ərazi vahidləri” və “Xəritələr”. Respublikada kor və görmə qabiliyyəti zəif olan şəxslərin sayı təxminən 40 min nəfərdir. Onlara informasiya toplamaq və məşğulluğunu artırmaq üçün əlavə imkanlar yaratmaq mexanizmi kimi İKTdən istifadənin təşkili zəruri sayılmış, BMTnin İnkişaf Proqramı ilə birgə Milli Strategiya hazırlanmışdır. Fondun “Dini tolerantlığın ünvanı – Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində Ba kıdakı Pravoslav kilsəsinin, məscidlərin yenidən qurulması tamamlanmış- dır. Dünya yəhudilərinin nüfuzlu təşkilatlarından olan “OrAvner” Beynəlxalq Fondu ilə əməkdaşlıq sazişi çərçivəsində Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə Bakının Xətai rayonunun Əbilov yaşayış sahəsində Azərbaycanda yaşayan yəhudi uşaqları üçün orta məktəb, uşaq bağçası, yəhudi tarixi və mədəniyyəti muzeyindən ibarət kompleks tikilmişdir. Fondun təşəbbüsü ilə Azərbaycan oxucusu üçün əhəmiyyətli sayıla biləcək bir sıra xarici nəşrlər dilimizə tərcümə edilərək çap olunmuşdur. Mehriban xanım təsisçisi olduğu “Azərbaycan İRS” jurnalının 3 dildə nəşri ilə də Azərbaycan tarixinin, mədəniyyətinin öyrənilməsi və təbliğində, xüsusən Rusiya və digər MDB ölkələrinin rusdilli əhalisinə Azərbaycan həqiqətlərinin çatdırılmasında təqdirəlayiq işlər görür. Bütün beynəlxalq əhəmiyyətli görüşlərdə, nitqlərdə Mehriban xanımın ölkəmizdə, eləcə də UNESCO və İSESCOnun xoşməramlı səfiri kimi beynəl xalq aləmdə fəaliyyəti yüksək dəyərləndirilmiş, bu fəaliyyətin Azərbaycanın gələcək inkişafı üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyi vurğulanmış, birinci xanıma ABŞAzərbaycan Ticarət Palatasının “2006cı ilin xoşməramlı səfiri” mükafatı da təqdim edilmişdir. Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 870 illik yubile- yinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 23 dekabr 2011ci il Sərəncamına uyğun olaraq Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi tədbirlər xüsusi əhəmiyyət kəsb etməkdədir. “Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncə vinin 870 illik yu bileyinin keçirilməsi haqqında” Azərbay can Respublikası Prezidentinin Sərəncamına əsasən, şair in yubileyinə həsr olunmuş silsilə tədbirlər çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu- nun dəstəyi və Azərbaycanın İtaliyadakı səfirliyinin iştirakı ilə 2012ci il aprelin 20də Roma şəhərindəki məşhur “Villa Borghese” parkında böyük söz ustadının abidəsinin açılışı olmuşdur. Heydər Əliyev Fondu, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Na zirliyi və Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin dəstəyi ilə hazırlanmış böyük for- 10 matlı nəşrdə toplanmış dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 5 poemasının hər birinə yazılan ön söz əsərlərin mahiyyətini dolğun ifadə edir. Xəlil Yusifli, Səməd Vurğun, Məmməd Rahim, Abdulla Şaiq və Mikayıl Rzaquluzadənin tərcüməsində təqdim olunan “Xəmsə”yə CD disk əlavə olun- muşdur. Diskə Üzeyir Hacıbəyli, Fikrət Əmirov, Cahangir Cahangirov, Tofiq Quliyev, Şəfiqə Axundova və başqa bəstəkarların Nizami Gəncəvinin sözlərinə yazdığı mahnı və romanslar, Niyazinin “Xosrov və Şirin” operası, Əfrasiyab Bədəlbəylinin “Nizami” operası, Fikrət Əmirovun “Nizami” simfoniyası, eləcə də Qara Qarayev, Cövdət Hacıyev, Ramiz Mustafayev və başqa bəstəkarların dahi şairin sözlərinə xor üçün yazdığı əsərlər daxil edilmişdir. Heydər Əliyev Fondu tərəfindən oxuculara təqdim olunan yeni nəşrdə “Xosrov və Şirin” poemasının Azərbaycan dilində yeni tərcüməsi yazıldığı ölçüdə – əruz vəznində yerinə yetirilmiş, dilimizin bugünkü tələblərinə uyğun ifadə edilmişdir. Yeni nəşrlər sırasında olan “Nizami məqbərəsinin tarixi və taleyi” kitabında dahi mütəfəkkirin məzarı üzərində XIII əsrin əvvəllərində ucaldılan məqbərə- nin tarix boyu düşdüyü müxtəlif vəziyyətlər və onun səbəbləri araşdırılmışdır. İran, Osmanlı və Rusiya imperiyalarının Qafqazda yürütdüyü siyasət nəticə- sində dəfələrlə bərbad vəziyyətə düşən məqbərənin zamanzaman bərpa olun- ması, bu istiqamətdə görülən işlər barədə maraqlı faktlar öz əksini tapmışdır. Heydər Əliyev Fondu fəaliyyəti dövründə digər nəşrlərlə yanaşı, davamlı olaraq Azərbaycan klassiklərinin müxtəlif əsərlərini də nəşr etdirir. Nizami- nin yaradıcılıq manifesti sayılan “Xəmsə”nin yüksək poliqrafik nəşrini bu sahədə uğurlu layihə kimi dəyərləndirmək olar. Yeni nəşr dünya poeziyasında epikromantik janrın banisi, Şərq intibahının parlaq nümayəndəsi, mütəfəkkir şair Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyinə layiqli töhfədir. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə 2012ci il iyunun 5də Sankt Peterburqda dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi münasibətilə onun adını daşıyan bağın təntənəli açılışı olmuşdur. Açılış mərasimində Heydər Əliyev Fondunun vitseprezidenti Leyla Əli- yeva iştirak etmişdir. Leyla Əliyeva mərasimi açaraq bildirmişdir ki, Nizami Gəncəvi adına bağın açılışı Heydər Əliyev Fondunun Rusiya nümayəndəliyi ilə SanktPeter- burq Administrasiyasının daha bir layihəsidir. O de mişdir: “2002ci il iyunun 9da XII əsrin dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkirinin SanktPeterburqda abi- dəsinin açılışında prezidentlər Heydər Əliyev və Vladimir Putin iştirak etmiş- dilər. Bakıda hazırlanmış abidə Azərbaycan xalqının SanktPeterburqa hədiy- yəsi olmuşdur.” 11 Nizaminin obrazını Azərbaycan heykəltəraşı, V.Muxina adına Leninqrad Ali Rəssamlıq Məktəbinin məzunu Qəyruş Babayev yaratmışdır. Bu il şairin anadan olmasının 870 illiyi tamam olur. Bununla əlaqədar, fondun nümayəndə- liyinin hamiliyi ilə bağda qranitdən nadir skamyalar və Nizaminin əsərlərindən fraqmentlər təsvir edilmiş pannolar qurulmuş, şairin abidəsi bərpa olunmuşdur. SanktPeterburq qubernatorunun qərarı ilə bu gözəl bağa Nizami Gəncəvinin adı verilmişdir. Qeyd etməliyik ki, SanktPeterburq ziyalıları Böyük Vətən müharibəsinin ən ağır illərində dahi şairin 800 illik yubileyini qeyd etmişlər. Böyük Nizamiyə bu qayğıkeş münasibəti Azərbaycan xalqı heç vaxt unutmayacaqdır. Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə SanktPeterburq şəhərində dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin xatirəsinə ucaldılmış abidə və sa lınmış bağ Azərbaycanın möhtəşəm qədim tarixə və zəngin irsə malik olan mə dəniyyətini təcəssüm etdirir. Bu gün Heydər Əliyev Fondu Azərbaycanda yüz minlərlə insanın inam və etimadını qazanmış ictimai təşkilat olmaqla yanaşı, Ulu Öndərimizin adını şərəflə daşıyır. Unutmamalıyıq ki, Azərbaycan cəmiyyətinin həyatına və dilimizin lü ğət tərkibinə daxil olan “birinci xanım”, “xoşməramlı səfir” məfhumları, bi lavasitə Mehriban xanımın adı və yüksək mənəvi keyfiyyətlərə malik olan şəxsiyyəti ilə bağlıdır. Yüklə 33,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|