Hav enfeksiyonundan
Yüklə 139,52 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
HAV ENFEKSİYONUNDAN HAV ENFEKSİYONUNDAN KORUNMA KORUNMA
VİRAL HEPATİTLE SAVAŞIM DERNEĞİ www.vhsd.org Doç. Dr Selma Tosun Viral Hepatitle Savaşım Derneği Viral Hepatitle Savaşım Derneği Yönetim Kurulu üyesi 3-4 Ekim 2009
H i A i ü ü b l l f k l
l l Hepatit A virüsün esas bulaş yolu fekal‐oral yol Bu nedenle virüsün yiyecek, su ve çevreyi kontamine i i ö l
i ö li k l ö i etmesinin önlenmesi en önemli kontrol yöntemi Gelişmekte olan ülkelerde HAV enfeksiyonu çocuklarda k f l h k k ll yaygın , asemptomatik seyir fazla, hijyenik koşulları sağlamak güç Gelişmekte olan ülkelerde uzun dönemde hepatit A kontrolü için; hepatit A kontrolü için; Alt yapının düzeltilmesi Alt yapının düzeltilmesi Eğitim ile kişisel temizlik anlayışının verilmesi Çevre temizliğinin sağlanması Çevre temizliğinin sağlanması gerekli Aşılama daha sonra Hepatit A virüs enfeksiyonunda immünizasyon Pasif immünizasyon Aktif immünizasyon
A) Pasif İmmünizasyon İmmün serum globulin (ISG), daha önceden hepatit A’ya karşı immünite geliştirmiş insanlardan elde edilir
Plazma yarı ömrü 14‐24 gün Virüsle temastan 2 hafta önce veya 1‐2 hafta sonra erken inkübasyon periyodu sırasında uygulandığında anlamlı
Bulaştan 10 gün sonraya kadar uygulanabilir, daha sonra etkisiz Hepatit A bulaşının engellenmesi için ISG uygulanması önerilenler ISG uygulanması önerilenler Hepatit A enfeksiyonunu geçirmemiş (seronegatif) ise; 1‐Gelişmekte olan ve HAV enfeksiyonun yüksek endemik olduğu 1 Gelişmekte olan ve HAV enfeksiyonun yüksek endemik olduğu bölgelere 3 aydan daha kısa seyahat edenler, 2‐Hepatit A’lı kişilerle aynı evi paylaşan ve seksüel ilişki kuranlar, l d l
k l 3‐Kreş ve yuvalarda çalışan personel, bakıcı, çocuk altı değiştirenler, 4‐Okullarda salgın sırasında, özellikle tuvalet temizleyen kişiler, 4 Okullarda salgın sırasında, özellikle tuvalet temizleyen kişiler, 5‐Hastanelerde salgınlarda dışkı ve enfekte hastalarla temasta olan kişiler, ’l h
h l d ğ
ğ l ( k 6‐Hepatit A’lı hastanın hazırladığı yiyeceği yiyenler (temastan sonraki iki hafta içinde)
ISG dozu 0.02‐0.06 ml/kg IM tek doz %16’ lık solüsyonun 1 ml’ sinde 160 mg. antikor var 0.02 ml/kg uygulanırsa koruyuculuk süresi 3 ay, 0.06 ml/kg uygulanırsa koruyuculuk süresi 6 ay Yapılan değişik çalışmalarda tek başına aşılama ile ilk 12 gün içinde antikor yapımı sağlandığı için günümüzde bu gün içinde antikor yapımı sağlandığı için günümüzde bu amaçla HAV aşısı da önerilmektedir. Kişi 40 yaş üzeri ise, immünsüpresyonu varsa, altta yatan başka hastalıkları varsa ISG +aşı birlikte önerilmektedir başka hastalıkları varsa ISG +aşı birlikte önerilmektedir.
B) Aktif İmmünizasyon ACIP
(The Advisory Committee on Immunization Practices) ; 1996’d h l ğ ük k
d ö üldüğü
• 1996’da hastalığın yüksek oranda görüldüğü toplumlardaki yüksek riskli kişilere aşıyı önermiş 1999 l d
l ji i
i l il i • 1999 yılında aşılama stratejisi genişletilmiş • 2006’da 12‐23 aylık çocuklara ve risk grubundaki kişilere l l
• 2007’de temas sonrası Ig yerine aşı yapılması önerilmiş • 2009’da HAV+HBV kombine aşısının 0‐7‐21. günlerde ve 12. ayda olmak üzere hızlı aşılamada kullanımı önerilmiş CDC (Centers for Disease Control and Prevention) ve ACIP Yüksek endemik bölgelerde universal aşı önermiyor Düşük ve orta derecede endemik olan bölgelerde rutin universal aşılamayı öneriyor Maternal antikorlar 15‐18 ay ve üzerindeki çocukların %70‐100’ünde kaybolduğu için bu çocuklar da HAV %70 100 ünde kaybolduğu için bu çocuklar da HAV enfeksiyonuna duyarlı hale geliyor ve bu kohort kaçırılmamalı Ayrıca çocuklar diğer yaş grupları için esas enfeksiyon kaynağı. Bu nedenle bu yaş grubunda HAV enfeksiyonu llikl d h h fif d t
k i ili
genellikle daha hafif ya da asemptomatik olarak geçiriliyor olsa bile bu grupta virüsün yayılımı önlenirse bunun toplumsal immüniteye katkıda bulunacağı ve aşısız toplumsal immüniteye katkıda bulunacağı ve aşısız olan/enfeksiyona duyarlı olan ileri yaşlardaki kişilerin korunmasına da katkı sağlayacağı düşünülüyor ABD’de universal HAV aşılamasına 2005 yılında geçildi, ACIP ve CDC 1‐18 yaş arası tüm çocuklara rutin HAV aşılaması öneriyor. y ş ç
y Buna göre; ‐ Tüm çocuklara 1 yaşında (12‐23 ay arası) HAV aşısı yapılması, ‐ İkinci dozun ilk aşıdan 6 ‐12 ay sonra yapılması, ‐ Aşılamada lisanslı şemaya uyulması, İ ‐ İki yaşına kadar aşılanmamış olan çocukların izleyen vizitlerde ve okul öncesi dönemde aşılanması Ayrıca HAV enfeksiyonu geçirme riski olan erişkinlerin de aşılanması önerilmekte aşılanması önerilmekte
Hepatit A aşısı yapılması önerilen risk grupları Hepatit A enfeksiyonunu geçirmemiş (seronegatif) ise; 1‐Gelişmekte olan bölgelere seyahat edenler : ‐3 aydan daha uzun ve sık sık seyahat edenler, ‐Askeri ve diplomatik personel, 2‐ Ciddi seyredebileceğinden dolayı kronik karaciğer hastalığı olanlar (kronik HBV, HCV), 3‐ Sık sık faktör sekiz alan hemofili hastaları (Aşı subkutan yapılmalıdır), 4‐ Uyuşturucu kullananlar, 5‐ Laboratuvarda direkt virüsle çalışan personel, 6‐Salgınlar sırasında mental olarak zayıf kişiler, 6 Salgınlar sırasında mental olarak zayıf kişiler, 7‐Çocuk bakım merkezlerinde çalışan personel, 8‐Homoseksüeller, 9‐Hijyen uyumunun zayıf olduğu temizlik işçileri ve gıda elleyicil eri 9‐Hijyen uyumunun zayıf olduğu temizlik işçileri ve gıda elleyicil eri. Dünya Sağlık Örgütü’nün HAV aşılaması ile ilgili önerileri “Yüksek endemik ülkelerde hemen herkes HAV enfeksiyonunu çocukluk döneminde asemptomatik olarak geçirdiği için çocukluk döneminde asemptomatik olarak geçirdiği için adolesanlar ve erişkinler klinik HAV enfeksiyonundan korunur. Bu ülkelerde geniş kapsamlı aşılama programları önerilmez” “Orta derecede endemik ülkelerde erişkin kesimin büyük bir kısmı HAV enfeksiyonuna duyarlıdır. Bu ülkelerde halkın sağlık eğitimi ve sanitasyonun düzeltilmesinin yanısıra geniş kapsamlı çocukluk çağı aşılamaları yapılabilir” “ k
ik lk l d k k i k
ki il “Düşük endemik ülkelerde yüksek risk taşıyan kişilere ‐seyahat edenler gibi‐ HAV aşısı yapılmalıdır”
İNAKTİF HAV AŞILARI İNAKTİF HAV AŞILARI İlk hepatit A aşısı çalışmaları, 1978’de Provost ve Hilleman’ın hayvan deneyleri şeklinde başlatılmış; bu Hilleman ın hayvan deneyleri şeklinde başlatılmış; bu çalışmaları, aşı üretimini arttırmak ve daha ucuza mal etmek için virüsün çeşitli hücre kültürlerinde üretilmesi etmek için virüsün çeşitli hücre kültürlerinde üretilmesi izlemiştir. İnaktif hepatit A aşılarının antikor üretiminin dışında, HAV spesifik T hücre proliferasyonunu ve gamma interferon spesifik T hücre proliferasyonunu ve gamma interferon üretimini de sağladığı tespit edilmiştir. Günümüzde inaktif attenue kombine
olmak üzere üç farklı tip aşı mevcuttur. Formalinle inaktive aşılar, viral kapsid antijenleri ve viral Formalinle inaktive aşılar, viral kapsid antijenleri ve viral partiküller içerir. İmmünojenik potansiyel kapsid antijenlerine bağlıdır antijenlerine bağlıdır. İlk lisans alan aşı Havrix
(Smith Kline Beecham Biologicals ) İlk lisans alan aşı Havrix (Smith Kline Beecham Biologicals ). Aşıda kullanılan HAV HM‐175 suşudur ve MRC‐5 insan di l id hü kültü l i d h l t diploid hücre kültürlerinde hazırlanmıştır. Aşı formalinle inaktive edilmiş ve alüminyum hidroksitle adsorbe edilerek immünojenitesi artırılmıştır. Havrix 720 ELISA unit/doz 1440 ELISA unit/doz şeklinde 1 ml ‘lik preparatları var Aşı dozu; ş ;
erişkinlerde 1440 EU erişkinlerde 1440 EU Bir diğer inaktif aşı Avaxim
(Sanofi Pasteur) A d k ll
l HAV GBM (B ff l G M k )
Aşıda kullanılan HAV GBM (Buffalo Green Monkey) suşu
Aşı formalinle inaktive edilmiş ve aluminyum hidroksitle adsorbe edilerek immünojenitesi artırılmıştır. 80 ELISA unit/doz (1‐15 yaş) 160 ELISA unit/doz (15 yaş üzeri) uygulanır Bir diğer inaktif aşı Vaqta
(Merck, Sharp & Dohme ) A d k ll
l HAV CR 326 F’ d MRC 5 i
Aşıda kullanılan HAV CR‐326 F’ suşudur ve MRC‐5 insan diploid hücre kültürlerinde hazırlanmıştır. A f li l i
k i dil i
l i hid k i l Aşı formalinle inaktive edilmiş ve aluminyum hidroksitle adsorbe edilerek immünojenitesi artırılmıştır. d k f
( ) Pediatrik formu 25 U antijen içerir (2‐17 yaş arası) Erişkin formu 50 U antijen içerir (18 yaş üzeri) Diğer aşı Epaxal
(Swiss Serum and Vaccine Institute) A d k ll
l RG SB HAV d MRC 5 i
Aşıda kullanılan RG‐SB HAV suşudur ve MRC‐5 insan diploid hücre kültürlerinde hazırlanmıştır. d f li l i
k i dil i i
k l i Bu aşı da formalinle inaktive edilmiştir ancak aluminyum hidroksid içermeyen, bunun yerine immün olarak güçlendirilmiş yeniden oluşturulmuş influenza güçlendirilmiş, yeniden oluşturulmuş influenza virosomları (Immüno‐potentiating reconstitude influenza virosomes IRIVs) içermektedir virosomes, IRIVs) içermektedir. IRIV esas olarak bir liposomdur ve nonimmunojeniktir.
Epaxal, 0.5 ml lik her bir dozda minimum 500 radyoimmunoassay unit HAV antijeni, influenza A virüs radyoimmunoassay unit HAV antijeni, influenza A virüs hemagglütinin , thiomersol, formaldehid ve sodyum klorid içerir ç Çocuk ve erişkin için tek formu bulunmaktadır. Adjuvant olarak aluminyum hidroksit içermeyen ilk HAV j y ç y aşısıdır. Aşı şeması 1 yıl arayla iki doz uygulanması şeklindedir. Aşılanan kişilerde diğer inaktif aşılardaki aluminyum hidrokside bağlı lokal inflamasyon belirtilerine daha az rastlandığı belirtilmektedir rastlandığı belirtilmektedir
Günümüzde değişik ülkelerde rutin HAV aşılaması uygulanmaktadır uygulanmaktadır. A ’d k ll d l l ABD’de kullanımda olan aşılar Havrix (çocuk‐erişkin), Vaqta (çocuk‐erişkin) Twinrix (erişkin) Avaxim ABD’de henüz lisanslı değildir, 2012 de lisanslı olması planlanmaktadır. 2012 de lisanslı olması planlanmaktadır.
İspanya’da universal HAV aşılamasına 1998‐1999 öğretim yılında 12 yaşındaki çocuklarda başlanmış yaşındaki çocuklarda başlanmış İsrail universal HAV aşılamasına geçen ilk ülke, 1999 dan beri 18‐24 ayda aşıyı uyguluyor Belarus 2003 yılında 6‐7 yaşındaki çocuklarda rutin aşıya başlamış Arjantin 2005 yılında universal aşılamaya geçmiş Avustralya 1999 da önce yüksek riskli bölgesinde başlanmış program Avustralya 1999 da önce yüksek riskli bölgesinde başlanmış, program 2005’ de genişletilmiş Son zamanlarda ABD’ başta olmak üzere birçok ülke HAV aşısını rutin aşı i d
d programına entegre etmiş durumda ATTENUE HAV AŞILARI Farklı düzeylerde attenue edilmiş bir çok HAV suşu geliştirilmiştir elde edilen aşı marmosetler, şempanzeler geliştirilmiştir elde edilen aşı marmosetler, şempanzeler ve gönüllü insanlarda denenmiştir. Attenuasyon, hücre kültürlerinde ardışık pasajlarla gerçekleştirilmektedir. Canlı attenüe aşı çalışmalarında aşının veriliş yolu enjeksiyondur. Gerçekte oral yolla aşı verimi tercih edilen l l l d
k b l il
l l l d t li yol olmalıdır ancak bu yol ile yapılan çalışmalardan yeterli antikor yanıtı alınamamıştır. İnaktive aşılarla oldukça başarılı sonuçlar alındığı için İnaktive aşılarla oldukça başarılı sonuçlar alındığı için günümüzde Batılı ülkelerde canlı aşı geliştirme çabaları azalmıştır. ş
KOMBİNE HAV AŞILARI K bi A B (T i i )
1997 l d b i i
d Kombine A+B aşısı (Twinrix) 1997 yılından beri piyasada ve FDA tarafından 2001 yılında onaylanmış Twinrix junior (1‐18 yaş) 360 EU HAV + 10 mcg HBsAg, Twinrix (18 yaş üzeri) 720 EU HAV + 20 mcg HBsAg içerir.
içerir. Kombine A+B aşısı için aşı şeması önerisi 0‐1‐6. aylarda birer doz şeklinde birer doz şeklinde Ayrıca erişkin formunun çocukluk yaş grubunda 0 ve 6 Ayrıca erişkin formunun çocukluk yaş grubunda, 0 ve 6. aylarda olmak üzere iki doz şeklinde uygulanması da önerilmekte Aşının kombine veya tek tek yapılması antikor yanıtı açısından belirgin bir farklılık yaratmamaktadır
ÜLKEMİZDE BULUNAN HEPATİT A AŞILARI 1 (Alfabetik sırayla) Avaxim (Sanofi Pasteur‐Fransa) Pediatrik 80 ELISA unit HAV antijeni Erişkin 160 ELISA unit HAV antijeni
iki doz (0‐6 ay / 0‐12 ay) Epaxal (Berna‐İsviçre, Türkiye’de Yeni Şark ) 500 RIA (radyoimmunassay) unit HAV antijeni Çocuk ve erişkin için tek formu var Çocuk ve erişkin için tek formu var Uygulama: 0 ve 12. aylarda birer doz olmak üzere toplam iki doz Ü İ İ ÜLKEMİZDE BULUNAN HEPATİT A AŞILARI 2 (Alfabetik sırayla) Havrix (GlaxoSmithKline Biologicals‐Belçika) ( g ç ) Pediatrik (1‐15 yaş) 720 ELISA unit HAV antijeni Erişkin (16 yaş üzeri) 1440 ELISA unit HAV antijeni (Bazı ülkelerde pediatrik doz 1‐18 yaş arasına, erişkin doz 18 yaş üzerine uygulanmaktadır) U g lama İlk do dan 6 a e a 12 a sonra ikinci do olmak ü ere toplam iki do Uygulama: İlk dozdan 6 ay veya 12 ay sonra ikinci doz olmak üzere toplam iki doz (0‐6 ay / 0‐12 ay) Twinrix (GlaxoSmithKline Biologicals‐Belçika) ( g ç ) Pediatrik (1‐15 yaş) 360 ELISA unit HAV antijeni + 10 mcg HBsAg Erişkin
(16 yaş üzeri) 720 ELISA unit HAV antijeni + 20 mcg HBsAg (Bazı ülkelerde pediatrik doz 1‐18 yaş arasına, erişkin doz 18 yaş üzerine uygulanmaktadır) ABD’de yalnızca 18 yaş üzerine uygulanan erişkin formu bulunmaktadır ABD’de yalnızca 18 yaş üzerine uygulanan erişkin formu bulunmaktadır.
Veya erişkin formun çocuklara 0 ve 6. aylarda birer doz olmak üzere toplam iki doz uygulanması önerilmektedir.
Ü İ İ ÜLKEMİZDE BULUNAN HEPATİT A AŞILARI 3 (Alfabetik sırayla) Vaqta (Merck Sharp&Dohme‐ABD) P di
ik (1 18 ) 25 EU Pediatrik (1‐18 yaş) 25 EU
Erişkin (19 yaş üzeri) 50 EU
Uygulama: İlk dozdan 6 ay veya 12 ay sonra ikinci doz olmak üzere toplam iki doz (0‐6 ay / 0‐12 ay) HIZLANDIRILMIŞ AŞI ŞEMASI Özellikle kişilerin hızlı immünizasyonu gerektiğinde kullanılmaktadır kullanılmaktadır Engerix B için lisanslı olup 0‐7‐21. gün ve 12. ayda rapel uygulama şeklinde için FDA onayı mevcuttur Bu şemayla uygulama şeklinde için FDA onayı mevcuttur . Bu şemayla 28. günde seroproteksiyon % 65, 13. ayda ise %99 ‘a ulaşmaktadır Benzer şekilde kombine aşı (Twinrix ) da bu ulaşmaktadır. Benzer şekilde kombine aşı (Twinrix ) da bu
şemaya uygun olarak kullanılabilmektedir. Hızlandırılmış aşı şeması (0‐7‐21 gün) çocukluk Hızlandırılmış aşı şeması (0‐7‐21. gün) çocukluk döneminde de gerektiğinde kullanılabilmektedir İnaktif HAV aşılarının korunması, saklanması, uygulanması Buzdolabında 2‐8 0 C’de tutulmalı dondurulmamalı ışıktan Buzdolabında 2 8 C de tutulmalı, dondurulmamalı, ışıktan korunmalı, dilue edilmemeli, diğer aşılarla aynı enjektörde karıştırılarak verilmemelidir. Aşı etkisi azalacağından dolayı gluteal bölgeye verilmemeli, deltoid kasa intramusküler olarak verilmelidir. Hemofili hastaları dışında subkutan önerilmemektedir Hemofili hastaları dışında subkutan önerilmemektedir.
Şiddetli ateşli hastalığı olanlara ve belirgin enfeksiyon riski (aynı evde akut HAV geçiren olgular, salgın gibi) olmadıkça, ( y
g ç g , g g ) ç ,
diğer inaktif aşılarda olduğu gibi hamilelere aşı ertelenmelidir. Antikor süresinin kalıcılığı Matematik model kullanılarak yapılan hesaplama ile inaktif Matematik model kullanılarak yapılan hesaplama ile inaktif hepatit A aşıları uygulandıktan 10 yıl sonra aşılananların %53’ünde, 15 yıl sonrada %34’ünde, antikor düzeyinin kor
c dü e olan 20 mlU/ml şeklinde kalacağ tahmin koruyucu düzey olan 20 mlU/ml şeklinde kalacağı tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalarda antikor düzeyinde ikinci dozu takiben ilk yıl içinde önce hızlı bir düşüş daha sonra daha yavaş bir düşüş olduğu ve bu azalma hızı ile antikor düzeyinin 20‐25 yıl daha 20 IU/ml düzeyinde kalacağının tahmin edildiği belirtilmiştir. / y ğ ğ ş Başka bir çalışmada inaktif hepatit A aşısının farklı dozları (180, 360 ve 720 ELISA unıt) uygulanmış ve takipte antikor cevabının yarılanma ömrünün 13 yıl veya daha fazla olduğu gözlenmiştir yarılanma ömrünün 13 yıl veya daha fazla olduğu gözlenmiştir. Çalışmacılar buradan hesaplayarak aşıların 24‐47 yıl süre ile koruyucu olabileceğini vurgulamıştır. Aşı yan etkileri Aşı yan etkileri G llikl kil i di ö k Genellikle aşı yan etkileri nadir ve önemsenmeyecek düzeydedir. O d d h l i lik b ğ k
Orta derecede ateş, halsizlik, baş ağrısı, kemik ağrısı, gastrointestinal sistem belirtileri, miyalji ya da asteni gibi sistemik belirtiler görülmüştür Lokal olarak ise ağrı sistemik belirtiler görülmüştür. Lokal olarak ise ağrı, deride hassasiyet ve kızarıklık, kabarıklık gözlenir. ( l d ğl kl
ll l d /d l l k d
(Bir çalışmada sağlıklı gönüllülerde 720 ELISA unit/doz ile yapılan tek doz aşıdan sonra saptanan sistemik reaksiyonlar= titreme %4, ateş %0, yorgunluk %29, kas ağrısı %21, artralji %7, bulantı %11, kusma %4; reaksiyonlar ise; ağrı %43, kızarıklık %0, şişlik %0 olarak saptanmıştır). Temas sonrası aşı etkinliği Ş l d l l l k ü Şempanzelerde yapılan çalışmalar, temas sonrası kısa süre içinde aşı uygulandığı takdirde HAV aşısının enfeksiyonu önleyebildiğini göstermektedir önleyebildiğini göstermektedir. l b l k
k ld l l kl k Bununla birlikte uygun şekilde planlanmış klinik çalışmalarla ımmünglobulin yapılmaksızın tek başına t tki liği i t l klidi
aşının temas sonrası etkinliğinin araştırılması gereklidir Aşının etkinliğinin ileri yaşla ilişkisi Yaşla HAV aşısının immunojenitesinin azalmasına ilişkin sınırlı veri bulunmaktadır Bazı çalışmalarda 40 yaş sınırlı veri bulunmaktadır. Bazı çalışmalarda 40 yaş üzerindeki kişilerde saptanan koruyucu antikor düzeyleri 40 yaştan küçük kişilerdekine benzer bulunmuş ancak 40 yaştan küçük kişilerdekine benzer bulunmuş ancak çalışma sonundaki antikor düzeyleri daha yaşlı olan grupta düşük bulunmuştur. ş ş Diğer aşılarda immünojeniteyi azaltan faktörlerden olan Diğer aşılarda immünojeniteyi azaltan faktörlerden olan sigara içme, obesite gibi faktörler HAV aşısı için değerlendirilmemiştir. değerlendirilmemiştir.
İ k i HAV l bi bi i i i k ll l bili liği İnaktive HAV aşılarının birbirinin yerine kullanılabilirliği Yapılan birçok çalışmada farklı firmalara ait hepatit A aşılarının birbirinin yerine kullanılabileceği veya aşılamaya aşılarının birbirinin yerine kullanılabileceği veya aşılamaya bir marka aşıyla başlayıp başka bir marka aşıyla devam edilebileceği; bu durumun antikor yanıtını olumsuz edilebileceği; bu durumun antikor yanıtını olumsuz etkilemediği gösterilmiştir. Maternal antikorların varlığının aşılamaya etkisi Y l l l d
d ik l
bü ük Yapılan çalışmalarda anneden geçen antikorların büyük oranda 7.‐ 11. aylar arasında kaybolduğu, bu nedenle genel aşılanma zamanının ideal olarak 12 24 aylar genel aşılanma zamanının ideal olarak 12.‐24. aylar arasında yapılmasının daha doğru olacağı belirtilmiştir. Küçük bebeklerde (2 4 6 aylarda) HAV aşısı yapıldığında Küçük bebeklerde (2‐4‐6. aylarda) HAV aşısı yapıldığında maternal antikor varlığında aşının immünojenitesi yeterli olmamaktadır olmamaktadır.
Aşılama öncesi test yapılmalı mı ? Aşılama çalışmaları genel olarak 3 bölüme ayrılır: Genel aşılama, Tarama ile aşılama, Aşılamama. ş , ş , ş
HAV için tarama ile aşılamanın genel aşılamadan daha efektif olduğu saptanmıştır. Al ’d bi ü i it h t i dik l k i Almanya’da bir üniversite hastanesi medikal‐ekonomi bölümünün yaptığı analiz sonucuna göre; hepatit A için 1‐15, 11‐15 yaş arası çocukların aşılanması ile gelecek 30 yıl i i i d
l ( l ld ğ dö
d ki li içerisinde sırasıyla (çalışmanın yapıldığı dönemdeki geçerli para birimiyle) 5.1 milyar mark ve 2.9 milyar mark fayda sağlanacağı hesaplanmıştır. Değişik çalışmaların sonucuna göre genel aşılama için; HAV antikoru pozitifliği %50’ nin üzerinde ise, taranarak l d h k ik ld ğ k b l dil kt di aşılamanın daha ekonomik olduğu kabul edilmektedir. HAV ile karşılaşma oranı yaşla birlikte artış gösterdiğinden ileri yaşlarda aşılama öncesi tetkik yapılması maliyet ileri yaşlarda aşılama öncesi tetkik yapılması maliyet‐ etkin olmaktadır. ABD’de yapılan çalışmalarda da sonuçlar bu şekilde ABD de yapılan çalışmalarda da sonuçlar bu şekilde belirtilmektedir. Ülkemiz koşullarında da 6‐7 yaş üzerinde test yaparak l li t tki
ö ü kt di
aşılama maliyet etkin görünmektedir Aşılama sonrası test yapılmalı mı ? Aşılananların büyük çoğunluğu aşıya yanıt verdiği için aşılama sonrası test yapılması önerilmemektedir aşılama sonrası test yapılması önerilmemektedir. HAV ik
l i i Bunun yanı sıra HAV antikoru saptamada kullanılan ticari testler aşıya bağlı olarak oluşan düşük düzeyde ancak koruyucu antikor titrelerini saptamak açısından yeterince koruyucu antikor titrelerini saptamak açısından yeterince duyarlı değildir.
Anti HAV konsantrasyonları Dünya Sağlık Örgütü referans immunglobulin reagent ile karşılaştırılarak ölçülmekte ve immunglobulin reagent ile karşılaştırılarak ölçülmekte ve milli‐International Units olarak (mIU/mL) gösterilmektedir gösterilmektedir. HAV enfeksiyonundan koruyucu olan gerekli anti HAV mutlak alt sınırı henüz tanımlanmamıştır Hücre kültürü mutlak alt sınırı henüz tanımlanmamıştır. Hücre kültürü çalışmaları düşük antikor düzeylerinin (örneğin<20 mIU/mL) nötralizan olabileceğini göstermektedir mIU/mL) nötralizan olabileceğini göstermektedir
Kronik karaciğer hastalığı (HBV,HCV) olan kişilerde HAV enfeksiyonunun daha ağır geçtiği bilindiği için enfeksiyonunun daha ağır geçtiği bilindiği için seronegatif kişilerin aşılanması ihmal edilmemelidir. Ülkemizde de bu konuyla ilgili karar “Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği”nde yer almaktadır ve Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği”nde yer almaktadır ve 2008 yılından beri uygulanmaktadır
2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ 29 Eylül 2008 ‐ Resmî Gazete Sayı : 27012) y y
9. Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri 9.1. Bağışıklamaya yönelik sağlık hizmetleri 9.1.1 Kurumca finansmanı sağlanmayacak bağışıklama hizmetleri; 9 1 2 Kurumca finansmanı sağlanacak bağışıklama hizmetleri; 9.1.2. Kurumca finansmanı sağlanacak bağışıklama hizmetleri; (4) Hepatit A aşısı bedeli, Hepatit A seronegatif olan 1 yaş üzeri çocuklarda ve erişkinlerde; kronik karaciğer hastalığı olan ç ş ; ğ ğ veya pıhtılaşma faktörü konsantresi alanlarda hastalıklarını belirten sağlık raporuna dayanarak tüm hekimlerce reçete edilmesi halinde en fazla yılda iki kez ödenir edilmesi halinde en fazla yılda iki kez ödenir 3500 4000
Ülke genelinde 2005‐2008 yılları arasında 3000
Ülke genelinde 2005‐2008 yılları arasında yapılan akut HAV bildirimleri 2000
2500 2005
2006 1500
2007 2008
500 1000
0 0 yaş
1‐4 yaş 5‐9 yaş
10‐14 yaş 15‐19 yaş 20‐29 yaş 30‐44 yaş 45‐64 yaş 65 +
Ö li l
bi b k i Önemli olan bir başka veri 20‐39 yaş grubunda 30‐44 yaş grubunda 45‐64 yaş grubunda, hatta 65 + yaş grubunda bile akut HAV bildirimi olmasıdır (SEROLOJİK KANITA DAYALI) (SEROLOJİK KANITA DAYALI) Ülke genelinde Akut HAV enfeksiyonuna bağlı ölümler Ülke genelinde Akut HAV enfeksiyonuna bağlı ölümler 2005 yılında 10 14 yaş : 1 olgu 2005 yılında 10‐14 yaş : 1 olgu 45‐64 yaş : 1 olgu 2006 yılında 5 9 yaş : 1 olgu 2006 yılında 5‐9 yaş : 1 olgu 10‐14 yaş : 1 olgu 30 44
3 l 30‐44 yaş: 3 olgu 2007 yılında 20‐29 yaş : 1 olgu 30 44 1 l
30‐44 yaş : 1 olgu 2008 yılında 0 yaş : 1 olgu 5 9
1 l 5‐9 yaş : 1 olgu 45‐64 yaş: 1 olgu
Ne Yapalım ? Ne Yapalım ? *Kronik HBV‐HCV olgularına mutlaka HAV testi & l if
l (h il ü i ) yapalım, negatifse aşılayalım (heyet raporu ile ücretsiz) *Sağlık çalışanlarına özellikle 30 yaş altına test yapalım *Gıda çalışanı, kreş‐ bakımevi‐yetiştirme yurdu gibi çocukla ilgili birimlerde çalışan genç çalışanlara test yapalım *Diğer risk grubu kapsamındaki kişilere bilgilendirme ve gerekiyorsa test ve aşı yapalım gerekiyorsa test ve aşı yapalım & HAV testi= antiHAV IgG :AntiHAV total & HAV testi= antiHAV IgG :AntiHAV total Yüklə 139,52 Kb. Dostları ilə paylaş:
|