Farg‘ona davlat universiteti sirtqi bo’limi maktabgacha ta’lim yo’nalishi 24-14 gurux talabasi Araqulova Durdona mustaqil ishi

Bolalar multistudiyasi dasturi mazmuni 
Dasturda bolalar bilan ishlashning individual va guruhli 
shakllaridan foydalanish ko‘zda tutilgan. Ishning individual shakli 

---

bolalarga vazifani qo‘shimcha tushuntirish, rollarni ovozli ijro 
etishni o‘z ichiga oladi.
Guruhli jamoaviy ish jarayonida bolalarga o‘zlarining ishlarini 
o‘zaro almashinish tamoyili asosida mustaqil ravishda qurish, bir-
biridan yordamni his qilish, faoliyatning muayyan bosqichida har 
birining imkoniyatlarini hisobga olish imkoniyati beriladi. 
Bularning barchasi vazifani tezroq va yaxshiroq bajarilishiga 
yordam beradi.
Guruh ishi eng murakkab va katta hajmdagi ishlarni eng kam 
moddiy xarajatlar bilan bajarishga imkon beradi. Ishning guruhli 
shaklini tashkil qilishning maxsus uslubi bolalarni dastur 
doirasida ularning yoshi va ish tajribasini hisobga olgan holda 
"ijodiy juftliklar" yoki kichik guruhlar yaratishga yo‘naltirishdir.
Guruhlar o‘yin, musobaqa, sayohat, amaliy faoliyat shaklida 
quriladi. Mashg‘ulotni o‘tkazish uchun ijodkorlik va psixologik 
xavfsizlik muhitini yaratish va doimiy ravishda saqlab turish 
zarur, bu mashg‘ulotlarni o‘tkazishda quyidagi usullardan 
foydalaniladi:
* og‘zaki usul - og‘zaki nutq, suhbat, intevyu;
* vizual usul - video materiallarni, illyustratsiyalarni, 
kuzatuvlarni, model ustida ishlashni namoyish etish;
* amaliy usul - rasm chizish, qurish-yasash orqali amaliy 
ko‘nikmalarini o‘zlashtirish;
* tushuntirish va illyustratsiya usuli (bolalar tayyor ma'lumotlarni 
idrok etadilar va o‘zlashtiradilar);

---

 * reproduktiv o‘qitish usuli (bolalar olingan bilimlarni va 
o‘zlashtirilgan faoliyat usullarini ko‘paytiradi);
* qisman qidirish usuli (maktabgacha yoshdagi bolalar ushbu 
muammoning yechimini jamoaviy tarzda izlashga harakat 
qiladilar);
* tadqiqot usuli - bolalar mustaqil ijodiy ishlash usullarini 
o‘zlashtiradilar.
Maktabgacha 
yoshdagi 
bolalar 
tomonidan 
yaratilgan 
multfilmlarni disklarini tayyorlash va maktabgacha ta‘lim 
tashkilotlarida hamda oilada multfilmlarni yozib olish va 
namoyish etish bolalar faoliyatining natijasi bo‘ladi.
Bolalar 
tashabbusini 
qo‘llab-quvvatlash 
usullari 
va 
yo‘nalishlari:
bolalar ijodiyotining shaxsiy ko‘rgazmalari;
ota-onalarning bolalar bilan birgalikdagi ijodiy faoliyati;
multfilm yaratish bo‘yicha qo‘shma jamoaviy tadbirlar.
Guruhda 6-7 yoshdagi bolalar so‘rovnoma natijalari va ota-
onalarning 
fikrlari 
asosida 
bolaning 
qiziqishlari 
va 
imkoniyatlarini hisobga olgan holda to‘ldiradilar. Multstudiyada 
10-12 bola "Men dunyoni yarataman" multistudiyasi bilan 
shug‘ullanadi. To‘garakdagi ishlar o‘quv yili davomida haftasiga 
bir marta, kunning ikkinchi yarmida, "Tabiiy mo„jizalar 
xonasida" olib boriladi.
Multfilm texnikasi:
o‘tkazish (belgilarni qog‘ozdan kesib tashlash, ularni tekislikda 
harakatlantirish); 

---

plastilin animatsiyasi (belgilar plastilindan shakllanadi, ular 
ikkala tekis bo‘lishi mumkin (keyin texnik qayta yotqizishga 
yaqin), va hajmli (keyin texnika qo‘g‘irchoq animatsiyasiga 
yaqin); 
oby`ekt animatsiyasi (bloklar, konstruktorlar, mashinalar, 
poezdlar, kichik hayvonlar va kichkina odamlar); 
bo‘sh animatsiya (nafaqat qum, balki har xil yormalar, 
munchoqlar, kofe va boshqalar); 
animatsion (asosiy aktyorlar bolalarning o‘zlari).