Əlyazması hüququnda

15 
Şəkil 1.1
1
(4) 
 
Hər Ģeydən əvvəl vacib funksiya kimi risk funksiyası özünü göstərir. Belə ki, 
ikilər həmiĢə meydana gələ bilər və hətta fasiləsiz olaraq hər il təkrarlana bilər. 
Sığortanın qarĢısına qoyulan hədəflərə uyğun olaraq sığorta təĢkilati zərərçəkmiĢ 
təsərrüfat obyektlərinə pul yardımı göstərməlidir. Bu sərhədlər daxilində fəaliyyət 
göstərən sığorta riski funksiyası yenidən bölgü münasibətlərini həyata keçirir. Dəyərin 
pul formasında yenidən bölgüsü, təsadüfi sığorta hadisələrinin baĢ verməsilə əlaqədar 
olaraq sığorta iĢtirakçıları arasında aparılır. Yenidənbölgü münasibətləri sığortanın 
mahiyətini əks etdirməklə bərabər, sığortanın risk funksiyasının reallaĢdırılmasında da 
mühüm rol oynayır. 
Sığortanın öncədən xəbər vermə və ya xəbərdaredici funksiyası əsasən sığorta 
fondunun vəsaitlərinin müəyyən olunmuĢ hissəsi hesabına sığorta risklərinin 
dərəcəsinin aĢagı endirilməsinin tədbirlərinin maliyyələĢdirilməsinə istiqamətlənir. 
Xəbərdarlıq funksiyası, əhalinin və ya təsərrüfat subyektlərinin öz mümkün itkilərinin 
nəticələrini aradan qaldırmağa çağırıĢ olmaqla bütün fəaliyyətin obyektin sağlamlığın 
və s. sığorta olunmasını bildirir. Yəni sığorta ehtimal olunan itkilərin kompensasiya 
olunmasıdır. Həyat sığor tası növlərində sığorta kateqoriyası, məsələn, ĢərtləĢdirilmiĢ 
sığorta məbləğinin həmiĢəlik sığorta müqaviləsi üzrə yığılması zamanı kredit 
1
B.A.XankiĢiyev Sığorta hamı üçün .Bakı ,2005, 73səh.

---

16 
kateqoriyasına yaxınlaĢır. Sağlamlığın, həyatın sığortalanması vasitəsilə pul 
məbləğinin qənaətlə yığılması, ailə gəlirinin sığorta müdafiəsinə olan ehtiyacı ilə 
əlaqədardır. Həmçinin sığorta, əmanət funksiyasına da malik ola bilər. 
Sığorta üçün ayırmalar sığorta fonduna cəlb olunduğu üçün sığorta həm də 
yığım funksiyasını reallaĢdırır. Sığortanın köməyi ilə kifayət qədər miqdarda pul 
vəsaitlərinin yığılmasının finans siyasəti baxımından çox böyük əhəmiyyəti vardır. 
Sığortanın baĢqa bir funksiyası olan nəzarət funksiyası yuxarıda göstərilən üç 
funksiyanın nəticəsi kimi çıxıĢ edir və konkret sığorta münasibətləri zamanı həmin 
funksiyalarla birlikdə meydana çıxır. Nəzarət funksiyası sığorta fondu vəsaitlərinin 
formalaĢdırılması və istifadəsi ilə əlaqədardır. Sığorta nəzarətinin qanunvericilik 
sənədləri əsasında həyata keçirilməsi maliyyə nəzarətinin həyata keçirilməsinin tərkib 
hissəsi kimi çıxıĢ edir. 
Sığortanın ictimai istehsalın daimiliyini , tarazlığının və müntəzəmliyinin təmin 
olunmasında mühüm rol oynayır . Son nəticə dedikdə əsasən, zərərlərin zamanında 
aradan qaldırılmasında sığorta əməliyyatlarının inkiĢaf göstəricilərində sığorta 
sahələrinin optimallaĢdırılması, sığorta əməliyyatlarının inkiĢaf göstəriciləri;gəlirlə 
zərər və itkilərin tam olaraq ödənilməsində; ictimai istehsalın fasiləsizliyinin, 
müntəzəmliyinin və tarazlığının təmin olunmasında; sığorta təĢkilatlarının investisiya 
fəaliyyətində sığorta fondunun sərbəst vəsaitlərinin müvəqəti formada iĢtirak 
etməsində; ölkənin dövlət büdcəsinin gəlirlərinin sığorta gəliri və digər təsərrüfat 
əməliyyatlarından alınan gəlir hesabına tamamlanmasında özünü göstərir. Müasir 
dövrdə iĢçilərin sağlamlı\ında problemlərin yaranması, əmək qabiliyyətindən məhrum 
olma i, ailə baĢçısının dünyasını dəyiĢməsi zamanı onların sosial sığorta müdafiəsini 
təmin etmək üçün, sosial sığorta fondu və pensiyafondlarının formalaĢması və 
istifadəsi metodunu daha məqsədəuyğun edir. Bu zaman sığorta haqlarını (sosial 
sığortaya ödənilən haqları) iĢçilər deyil, onların iĢlədiyi müəssisəvə təĢkilatlar ödəyi və 
s. nəzərdə tutulur. 
Beləliklə, sığorta iqtisadi və sosial sferanın ayrı düĢünülməyən tərkib hissəsi, 
bazar infrastrukturunun mühüm elementidir. O, cəmiyyətin və təsərrüfat subyektlərinin 

---