Elçin Eyvazalı

Y

addaşınızı gücləndirin 

 

  

Axtardığınız  məlumata hal-hazırda  əl çatmır. "Bilik  / təcrübə 

əldə edildikdən  sonra, fikrinizdə  bir yerdə saxlanılır.  Bilik  / 

t

əcrübə saxlamağın üç yolu  var: birincisi  hissiyyat  mərhələsi, 

ikincisi  qısamüddətli  yaddaş, üçüncüsü uzunmüddətli  yaddaş. 

 

 Yeni 

əldə edilmiş  bir məlumatın  qısamüddətli  yaddaşda 

saxlanma müdd

əti  30 saniyəyə qədərdir, ancaq bu məlumatı 

30 saniy

ə ərzində davamlı  olaraq təkrarladığınız  təqdirdə 

uzadıla  bilər. Qısamüddətli  bir yaddaş nümunəsi,  dostunuzdan 

aldığınız  telefon nömrəsini  yaddaşınızda  saxlamaq və zəng 

ed

ərkən istifadə etməməyinizdir. 

 

---

                                                                          Hipnoz 

 

Elçin Eyvazalı 

 

 

82

 

Uzun müdd

ətli  yaddaş iki  mərhələdə işləyir:  Əldə etdiyiniz 

bilik  v

ə ya təcrübəni zehninizdə  saxlayırsınız.  Bu biliyi 

xatırlayırsınız  və ya ehtiyac duyduğunuzda  saxladığınız  üsulla 

yaşayırsınız.  Əgər yadda saxladığınız  depol məlumatı  əldə edə 

v

ə saxlaya bilmirsinizsə,  zəif yaddaşınız  var. " 

 

Amerikalı  alimlər  insanın  yaddaş sistemində məlumatların 

toplanması  üçün işlək  yaddaş qurğusu ilə yanaşı ehtiyat 

yaddaş qurğularının  da olduğunu  müəyyən ediblər. Onların 

q

ənaətinə görə, əgər insan beynindəki  ehtiyat yaddaş 

qurğularını  işə salmaq mümkün  olsa, onda insan yaddaşı 

s

ərhəd tanımayacaq. 

 

Faktları qısamüddətli  yaddaşdan uzunmüddətli  yaddaşa 

ötürm

ək üçün əhəmiyyətli  olan hissələrə diqqət yetirmək 

lazımdır.  Bu demək olar ki,  bütün tələbələr bu problemi 

yaşayırlar. Tədqiqatçılar  mühüm  hissələrə diqqət yetirmə və 

onları  uzunmüddətli  yaddaşımıza  ötürmə prosesinin  cəmi 8 

saniy

ə davam etdiyini  sübut ediblər.

 

 

Materialı dəfələrlə təkrarlayaraq bilərəkdən  diqqətinizi 

c

əmləsəniz onu qeyri-müəyyən bir müddətə qısamüddətli 

yaddaşda saxlamaq olar. 

 

Uzunmüdd

ətli  yaddaş – yaddaş sisteminin  ən mürəkkəb və 

daha vacibidir. 

 

Uzunmüdd

ətli  yaddaşın həcmi isə praktiki  olaraq 

m

əhdudiyyətsizdir.   Bir neçə dəqiqə müddətinə  yadda qalan 

h

ər bir informasiya  uzunmüddətli  yaddaş sistemində 

yerl

əşəcək. 

 

Biz hamımız  bilirik  ki, bütün məlumatlar  ilk  olaraq insanın 

qısamüddətli  yaddaşına daxil  olur,  sonra isə uzun müddətli 

yaddaşa həkk olunur.

 

M

əlumatların  effektiv formada qısa 

---

                                                                          Hipnoz 

 

Elçin Eyvazalı 

 

 

83

 

müdd

ətli  yaddaşdan uzun  müddətli  yaddaşa keçməsi üçün ən 

göz

əl vasitə yuxudur.  Bununla bağlı  xeyli  sayda təcrübi 

t

əhqiqatlar və sübutlar mövcuddur. İnsan yuxuda olana 

zaman, onun 

əldə etdiyi  yeni məlumatlar bir növ təkrarlanır. 

Yuxu zamanı məlumatlar  beyninin  bir hissəsindən digər 

hiss

əsinə keçid edir. Bu isə məlumatların  daha effektiv 

yaddaşda qalmasına səbəb olur.

 

 

Yaddaşın o qədər tipi  və növü var ki:  sensor, səs, görüntü 

(viziual),  ağrı və s. Hətta dad yaddaşımız  da var. 

 

Bundan başqa, yaddaş obrazlı,  məntiqi,  emosional,  deklarativ, 

uzunmüdd

ətli,  qısamüddətli,  aralıq,  epizodik  və s. ola bilir.