|
Dáslepki qádem
|
tarix | 28.11.2022 | ölçüsü | 15,75 Kb. | | #70947 |
| “Dáslepki qádem” mámleket oqıw da`stu`ri tiykarinda toparlarda rawajlandiriw
“Dáslepki qádem” mámleket oqıw da`stu`ri tiykarinda toparlarda rawajlandiriw
Mektepge shekem tálim shólkeminiń mámleket oqıw programması “Ózbekstan Respublikasınıń dáslepki hám mektepge shekem jasındaǵı balalardı rawajlandırıw boyınsha Mámleket talapları”ga muwapıq islep shıǵılǵan normativ-huqıqıy hújjet bolıp, ol jaǵdayda mektepge shekem tálim shólkeminiń maqset hám wazıypaları, oqıw -tárbiyalıq iskerliginiń tiykarǵı ideyaları, mektepgachayoshdagi balalardı tálimdiń keyingi basqıshına ótiwindegi tiykarǵı kompetensiyalari belgilep berilgen.
Ózbekstan Respublikası aymaǵında jaylasqan tómendegi tálim
mákemelerinde:
mámleket mektepge shekem tálim mákemeleri;
mektepge shekem bilimlendiriw tarawında xızmet kórsetiwshi mámleketlik emes mákemeleri;
mektepge shekem gruppalarǵa iye bolǵan «Mehribanlıq» balalar úyleri;
mektepge shekem hám baslanǵısh tálimdi qadaǵalaw etiwshi basqarıw
shólkemlerinde - bul mámleket oqıw programmasın qóllaw májburiydur.
Mámleket oqıw programması 7 bobdan ibarat bolıp,
I-bapta MTM mámleket oqıw programmasın qóllaw hám MTMning maqset hám wazıypaları sáwlelendirilgen.
Mámleket oqıw programması variativ oqıw programmaların jaratıwda májburiy tayansh hújjet esaplanadı.
Tálim mákemeleri Mektepge shekem bilimlendiriw Ministirligi tárepinen tastıyıqlanǵan variativ oqıw programmalarınan paydalanıw huqıqına iye.
Tálim shólkemi Mámleket oqıw programması tiykarında óziniń MTM jumısshı oqıw programmasın islep shıǵıw huqıqına iye. Tálim shólkeminiń jumısshı oqıw programması shólkem pedagogları tárepinen ata-analardı qosqan halda dúziledi hám ámeldegi nızamshılıq tártibinde tastıyıqlanadi1.
Mámleket oqıw programmasıdaMTMningquydagi maqset hám wazıypalaribelgilab berilgen.
balanıń individual mútajliklerin esapqa alǵan halda dáslepki hám mektepge shekem jas daǵı balalardı rawajlanıwına tiyisli Mámleket talapları tiykarında hám de Mámleket
oqıw programmasına muwapıq onıń hár tárepleme hám bárkámal rawajlanıwı
ushın qolay shárt-shárayatlar jaratıw ;
mektepge shekem jas daǵı balalardıń oqıw -tárbiyalıq iskerligin shólkemlestiriw
hám ámelge asırıw ;
balalardıń dáslepki rawajlanıwı máselelerinde ata-analar hám jámiyetke tiyisli bilimler beriwdi shólkemlestiriw hám ámelge asırıw ;
balalardıń dáslepki rawajlanıwı máselelerinde shańaraq hám jámiyet menen óz-ara sheriklikti shólkemlestiriw hám ámelge asırıw.
II-bap:- MTM tálim procesiniń maqset hám principlerı dep atalıp, ol
quydagilarni:
-MTM tálim procesiniń maqsetleri
-MTMda tálim procesin shólkemlestiriw principlerı
-Qosımsha tálim xızmetlerin shólkemlestiriw
-Bólek mútajlikke iye bolǵan balalar ushın mólsherlengen tálim iskerligi
-Ata-analar menen sheriklikti óz ishine aladı.
Mámleketlik baǵdarlamasında MTM tálim procesiniń maqset hám principlerıaks ettirilgen bolıp :
-Oqıw -tárbiyalıq processtiń maqseti balalarda ulıwma kompetensiyalar hám rawajlanıw tarawları kompetensiyalarini qáliplestiriw ushın tiyisli sharayatlar jaratıwdan ibarat esaplanadi.
MTMda tálim procesin shólkemlestiriw principlerı:
bala huqıqları, ayriqsha rawajlanıw ózgeshelik hám potenciallerin esapqa alıw ;
tálim processinde barlıq túrdegi rawajlanıw tarawlarınıń óz-ara baylanıslılıǵı ;
bala salamatlıǵın asıraw hám bekkemlew, onıń mútajlikleri, sonday-aq, onıń háreketleniw mútajliklerin qandırıw ;
balanıń dóretiwshilik qábiletlerin qollap-quwatlaw ;
oyın arqalı tálim beriw hám rawajlandırıw ;
balanıń rawajlanıwı jáne social iykemlesiwi ushın qolay ortalıq jaratıw ;
bala ushın qawipsiz ortalıqtı támiyinlew;
MTMning shańaraq, máhelle hám mektep menen sherikligi;
milliy materiallıq dástúrler qádiriyatın asırıw hám basqa milletler mádeniyatına húrmet, basqa milletler mádeniyatınıń ayriqsha qásiyetlerin esapqa alıw ;Bólek mútajlikke iye bolǵan balalar ushın mólsherlengen tálim iskerligi Mektepge shekem tálim shólkeminde bólek mútajlikke iye bolǵan balalardı qollap-quwatlaw jámáátlik jumıs esaplanadı jáne onı ámelge asırıw ushın mektepge shekem tálim shólkemi basshısı juwapker boladı.
Zárúrshilik payda bolǵanda, pedagoglar quramı hám mektepge shekem tálim shólkemi administraciyası, tar qánigeliktegi qánigelerdi qosqan halda, bala (onıń rawajlanıwı ) ushın oqıw -tárbiyalıq iskerliginiń individual rejesin dúzedi.
Ata-analar menen sheriklik
Balanıń hár tárepleme rawajlanıwın támiyinlew ushın mektepge shekem tálim shólkemi ata-analar menen óz-ara sherikliktiń tómendegi formaların tashkil etiwi múmkin:
ata-analardıń mektepge shekem tálim shólkemi boyınsha pikirlerin esapqa alıw ;
dáslepki rawajlanıw máselelerinde ata-analarǵa bilim beriw;
ata-analardı oqıw -tárbiyalıq processda aktiv qatnasıwǵa qosıw ;
ata-analardıń shólkem turmısında qatnasıw boyınsha ǵayratların qollap-quwatlaw.
III-bap:- Mektepge shekem jas daǵı balalarǵa tálim beriwde kompetensiyaviy
jantasıw dep atalıp, programmanıń májburiy 5 ta tálim tarawin óz ishine aladı.
«Fizikalıq rawajlanıw hám saw turmıs tárizin qáliplestiriw» tarawı kompetensiyalari
«Social -sezimiy rawajlanıw» tarawı kompetensiyalari
«Sóylew, baylanıs, oqıw hám jazıw ilmiy tájriybeleri» tarawı kompetensiyalari
«Biliw procesiniń rawajlanıwı» tarawı kompetensiyalari
«Dóretiwshilik rawajlanıw» tarawı kompetensiyalari
Mektepge shekem jas daǵı (6 -7 jas ) balanıń ulıwma zárúrli kompetensiyalari
Kompetensiya balanıń bilim, kónlikpe, ilmiy tájriybe hám qádiriyatları kompleksi bolıp tabıladı. Baslanǵısh kompetensiyalar, rawajlanıw salasından qaramastan, bala shaxsı qáliplesiwi ushın tiykar bolıp xızmet etedi. Kommunikativ kompetensiya - baylanıs qurallarından túrli jaǵdaylarda paydalana biliw kónlikpesi.
Oyın kompetensiyasi - balanıń oyın procesi jáne onı shólkemlestiriwde tájiriybe, bilim hám kónlikpelerden dóretiwshilik paydalanıwı. Oqıw -tárbiyalıq iskerlik ushın tiykar esaplanadı.
Social kompetensiya - turmıslıq jaǵdaylarda úlkenler hám qatarlaslar menen baylanısde etika qaǵıydaları hám normalarına ámel etken halda ózin tutıw uqıpı.
Biliw kompetensiyasi - átirap daǵı álemdi sanalı túrde aqıl qılıw hám alınǵan bilim, kónlikpe, ilmiy tájriybe hám qádiriyatlardan oqıw hám ámeliy wazıypalardı sheshiw ushın paydalanıw.
vI- Oqıw -tárbiyalıq iskerlik bapta Ózbekstan Respublikasındaǵı barlıq MTMlarda shólkemlestirilediǵan oqıw hám tárbiyalıq jumısların shólkemlestiriw máselelerin óz ishine aladı.
Bunda :- MTMlarda oqıw -tárbiyalıq iskerlikti joybarlaw túrleri jıllıq temalıq hám háptelik jumıs jobaları hám tárbiyashi tárepinen joybarlawdı ámelge asırıw kórsetip beriledi.
Oqıw -tárbiyalıq iskerlik «Ózbekstan Respublikasınıń dáslepki hám mektep jasındaǵı balalardı rawajlandırıwǵa tiyisli mámleket talapları» tiykarında ámelge asıriladı.
v-bap Balanıń rawajlanıw tarawları boyınsha jetiskenlikleri MTM pedagoklari tárepinen:- balanıń rawajlanıwın gúzetip barıw kartasıyiliga úsh ret toldıriladi2 (3 ten 7 jasqa deyingi dáwirdi óz ishine alǵan ) sonınkdek 6 -7 jas daǵı balanıń mektepke tayınlıq kartası xam toldırıladı. Buxarita Mámleket programmasına muwapıq pal hárrevojlanishning besew tarawı kompetensiyalari boyınsha kutilayotgan nátiyjeler ańlatpalanadı.
6 - Rawajlantıratuǵın ortalıqtı shólkemlestiriw bapta Mektepge shekem tálimmuassasasidaquyidagi mazmunda:
-kórgezbeli-rawajlantiruvchi,
-materiallıq -tariyxıy qádiriyatlar :
-milliy hám regionlıq dástúrler;
-tábiyaat, ıqlımnan kelip shıǵıwshı ayrıqshalıqlarǵa uyqas bolıwı yoritiladi;7-bap. Qosımshalardı óz ishine alıp bul programmanı ámeliyatda qóllawdıń mazmun hám moxiyati kórsetip beriledi. Programma - zárúrli qural bolıp, onıń járdeminde tárbiyashiler (qánigeler)
Ózbekstan Respublikasında dáslepki hám mektepge shekem jas daǵı balalar rawajlanıwına tiyisli
Mámleket talaplarına muwapıq arnawlı bir jas toparı daǵı balalar ushın eń maqul túsetuǵın hám
nátiyjeli sırtqı kórinisler, metodlar hám tálim procesin shólkemlestiriw jolların belgileydiler.
Programma ush tiykarǵı bólimdi óz ishine aladı :
maqsetli- bul túsindiriw xati hám de programma ózlestirilishining joybarlawtirilayotgan nátiyjelerin óz ishine alatuǵın bólim;
mazmunli - bul Programmanıń ulıwma mazmunın ańlatiwshı hám balalar shaxsınıń tolıqqonli rawajlanıwın támiyinleytuǵın bólim;
shólkemlestirilgen - bul Programmanıń materiallıq-texnikalıq támiynatı tariypini, tálim hám tárbiyanıń metodikalıq materiallar hám qurallar menen támiyinlengenligin, kún rejimin, sonıń menen birge, ilajlar, bayramlar, rawajlantıratuǵın ortalıqtı óz ishine alıwshı bólim.
Dostları ilə paylaş: |
|
|