Dərslтф фomplОФtт тlə лкğlı tqdk-вк нкбТl olmuş Яə Кхıq müгкфтrələrНə лтlНТrТlmТş qОвНlər, ТrКНlКr Яə təФlТПlər əsКsınНК
Yüklə 271,07 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
? ” cümləsinin “К ?”, “Ч ё , ? ” cümləsinin isə “Ч ё , ” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Yen ə həmin səhifədə sonuncu abzasda “ , ” cüml
əsində “ ” əvəzinə
“ ” yazılması m əqsədəuyğundur. SəСТПə 156. 5-ci bənddə “ ” cümləsinin “ ” kimi
yazılması tövsiyə edilir. 15
, : , , , , , , , ё ” cümləsində “ ” əvəzinə “ ”, 2-ci
abzasda 4- cü cümlədə isə “ ” əvəzinə “ ” yazılmalıdır. ВОnə СəmТn səСТПəНə 5-ci abzasda mötərizənin içərisində verilmiş “ ” sözü
dərsliyin Azərbaycan dilində olan variantına uyğun olaraq dırnaq işarəsiz yazılmalıdır. SəСТПə 158. “B ” hissəsində 2-ci tapşırıqda “ , , ” cümləsində “ ” əvəzinə “ ”, “ ” əvəzinə isə “ ” yazılmalıdır.
” yazılmalıdır. SəСТПə 167. 1-ci abzasda “ , , ” cümləsində “ ” ifadəsi “
” kimi yazılmalıdır. SəСТПə 173. “ ” hissəsində 3-cü tapşırıqda “
”, sxemdə isə “ ” ifadəsi “ ” kimi yazılmalıdır. 2. DТl Яə вКгı üsluЛu ЛКбımınНКn Dərslik komplektində verilmiş materiallar dil və üslub cəhətdən şagirdin yaş səviyyəsinə uyğundur. Dil qaydalarına əməl edilmişdir. Nitqin inkişafında önəmli olan söz ehtiyatlarından daha səmərəli istifadə edilməsi dil qaydası üçün əsas şərtdir. Dərslik komplektində bu qayda nəzərə alınmışdır. Bununla yanaşı, aşağıdakı qüsura rast gəlinir: 16
müбtəlТП qıМıqlКrın təsТrТnНən əmələ Рələn oвКnmКlКr НərТnТn Нuвğu orqКnı ФТmТ ПəКlТввət РöstərməsТnə səЛəЛ olur” cümləsində “Reseptorlar” əvəzinə “Reseptorlarda” yazılmalıdır.
Dərslik komplektində rəsm və illüstrasiyalar orijinal verilmiş, vahid dizayn üslubu gözlənilmişdir. Üz qabığının tərtibatı dərsliyin məzmununa uyğundur. Rəsm və illüstrasiyaların mətnə uyğunluğu, ifadəliliyi əsasən nəzərə alınmışdır. Bununla yanaşı, müəyyən qüsurlara rast gəlinir. Bunlar aşağıdakılardır:
əvəzinə “TənəППüs Яə iПraгat sistОmləri” yazılmalıdır. 1-ci şəklin altında “Dayaq-СərəФət КpКrКtı” əvəzinə “Sümük Яə əгələ sistОmi” yazılmalıdır. Çünki orada sadalana nların hamısı orqanlar sistemidir. Burada, həmçinin digər orqanlar sistem
lərinin şəkillərinin də verilməsi tövsiyə edilir. SəСТПə 9. Motivasiyada verilmiş şəkildə qorilla daha sadə quruluşlu heyvanla məsələn, cücülərdən hər hansı biri ilə əvəz edilməlidir. İnsan və qorillanın quruluş səviyyəsi eyni olduğundan, hər iki şəklin verilməsi məqsədəuyğun deyil. Burada 5-ci təsvir də aydın deyil. SəСТПə 25. Səhifənin sonunda mürəkkəb refleksə aid şəkildə “1” rəqəmi ilə şam deyil, barmağın ucu, “2” rəqəmi ilə isə barmağın ucu deyil, barmaqdakı sinirin ucu göstərilməlidir. Burada, həmçinin “3. əlТn sТnТrТ” ifadəsinin “3. hissi neyronun
” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Çünki sinir 1 neyrondan ibarət ola bilməz. Həmçinin “4. hissi neyron” ifadəsinin “4. hissi neyronun cismi”, “8. СərəФТ
b öyük beyin yarımkürələrinə aid şəkildə gicgah payı aydın görünmədiyi üçün şəklin dəyişdirilməsi tövsiyə edilir. S əhifə 42. “Sümüklərin növləri” adlı şəkil-sxemdə “bud sümüyü” əvəzinə “bazu sümüyü” yazılmalıdır. SəСТПə 43. “İnsКnın skeleti” adlı şəkil-sxemdə mil sümüyü said, qamış sümüyü baldır kimi göstərilmişdir. 17
əгələ” göstərildiyi halda, “üхЛКşlı əгələ (КхıМı)” yazılmışdır. Digər tərəfdən, bu açıcı deyil
, bükücü əzələdir. Həmçinin şəkildə 4 və 7 rəqəmləri ilə əzələlər deyil, vətərləri saxlayan bağlar göstərilmişdir. SəСТПə 58. Ürəyin şəklində aorta və ağciyər arteriyasının yeri düzgün göstərilməmişdir. Aorta kimi göstərilən ağciyər arteriyasıdır, aorta isə onun arxasındakı damardır.
uzununa kəsiyi verilməlidir. SəСТПə 101. Şəkil-sxemdə verilmiş “VТtКmТnlərТ əФs ОtНТrən təЛТət” ifadəsi və onu əhatə edən dairəvi sxemin çıxarılması, sağdakı illüstrasiyanın altında isə “TərФТЛТnНə ЯТtКmТnlər olКn ЛТr sırК qТНК məСsullКrı” ifadəsinin yazılması məqsədəuyğundur. SəСТПə 114. “Düşünün” bölməsində verilmiş şəkillərdə ifrazat orqanlarını tapmaq mümkün deyil. Məsələn, cücülərdəki malpigi boruları seçilmir. Onların şəklini, tər vəzilərinin şəkli kimi böyütmək tövsiyə edilir.
tövsiy
ə edilir. SəСТПə 120. “Düşünün” bölməsində hidranın şəklində rəqəmlər artıq olduğundan çıxarılmalıdır. SəСТПə 123. “MКвКlКnmış вumurtКСüМОвrənТn ТnФТşКПı”na aid verilmiş sxemdəki ardıcıllıqda blastula mərhələsində blastomerlərin sayı azalmış şəkildə verilmişdir. Lakin bu azalmış deyil, artmış şəkildə verilməlidir. Yəni, 5-ci oxdan sonra yerləşən sxemlərdə dairələrin (hüceyrələrin) sayı əvvəlkilərə nisbətən daha çox olmalıdır.
göstərilməlidir. Həmçinin “göг КбКМКğı” əvəzinə “göг aбaМaqları” yazılmalıdır.
Sual və tapşırıqlarda şagirdlərin yaş səviyyəsinə uyğunluq, forma və tipinə görə rəngarənglik gözlənilmişdir. Qapalı, açıq və yarımaçıq tipli tapşırıqların sayında və nəzəri məlumatlarla praktik tapşırıqlar arasında mütənasiblik nəzərə alınmışdır. Bununla yanaşı, bəzi qüsurlara rast gəlinir. Bunlar aşağıdakılardır:
18
“AntropoРОnОгНə sosТКl КmТllərТn rolunu Ç. DКrЯТn süЛut ОtmТşНТr” cümləsində “süЛut ОtmТşНТr” ifadəsinin əvəzinə “qОвН ОtmişНir” yazılması məqsədəuyğundur. Yen ə həmin səhifədə 1-ci tapşırıqdan cavab bəndlərinin (A, B, C, D, E) çıxarılması tövsiyə edilir. Həmin variantların araşdırılması həm çox vaxt tələb edir, h əm də çaşdırıcıdır. Onların əvəzinə uyğunluğu oxlarla göstərmək daha əlverişlidir. Bu hal bütün d ərslik boyu təkrarlanır. ВОnə СəmТn səСТПəНə “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 3-cü tapşırıqda “ictimai КmТllər” əvəzinə “bioloji amillər” yazılması məqsədəuyğundur. SəСТПə 26. “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 2-ci tapşırıqda reflekslərin nə üçün sadə və mürəkkəb olaraq qruplaşdırıldığının səbəbi soruşulur, lakin mövzunun izahında sadə reflekslər barədə məlumat verilməmişdir.
haqqında heç bir məlumat verilmədiyi halda, “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 2-ci tapşırıqda “БəstəlТФlərТn əlКmətlərТni (1) Яə ТlФ вКrНım üsullКrını (2) qОвН ОНТn” şərti verilmişdir. SəСТПə 109. “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 3-cü tapşırıqda “Ən хoб ОnОrУТ ЯОrən qТНКlКrı sОхТn” şərti verilmişdir. Bu tapşırığı yerinə yetirmək üçün ilk növbədə verilmiş şəkillərdə qəbul olunan qidanın miqdarını qeyd etmək lazımdır. Burada həmçinin günəbaxan bitkisinin şəkli əvəzinə, bu bitkinin toxumlarını göstərmək lazımdır. SəСТПə 116. “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 4-cü tapşırıqda krossvordun 1-ci qrafasına heç bir ifrazat orqanının adı uyğun gəlmir. SəСТПə 122. “SuКl Яə tКpşırıqlКr” bölməsində 4-cü tapşırığın şərtində “QКНınlКrНК 7 Тl müННətТnНə ЛТr вumurtКlıqНК nОхə вumurtКСüМОвrənТn ТnФТşКП ОtНТвТnТ СОsКЛlКвın (КвЛКşı tsТФlТ 28 Рün НКЯКm ОНТrsə)” cümləsinin “QaНınlarНa 7 il müННətinНə bir вumurtalıqНa nОхə ovulyasiya gОtНiвini hОsablaвın (aвbaşı tsikli 28 gü n НaЯam ОНərsə Яə hamiləlik baş ЯОrməsə)” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Çünki yumurta hüceyrə yumurtalıqlarda yetişmir, uşaqlıq borusunda mayalanmadan sonra yetişir.
19
“MüəllТm üхün mОtoНТФ ЯəsКТt”in (MMV-nin) məгmununun ТşlənməsТ ЛКбımınНКn
Müəllim üçün metodiki vəsait 176 səhifədən ibarətdir. Burada, “DərslТФ
ü zrə “KТхТФ summКtТЯ qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr” verilmişdir. Fənn kurikulumunun tələblərinin reallaşdırılma mexanizmlərinin şərhi verilmiş və əsaslandırılmışdır. Vəsaitin hər paraqrafı üzrə materiallar xarakterinə görə əsasən qruplaşdırılmış və qruplaşdırılmış təlim materialları üzrə işin texnologiyası şərh edilmişdir.
SəСТПə 28. 1-ci abzasda “LКФТn Лəгən öвrənmə tərгТnТгə üstünlüФ ЯОrmənТг sТnПТnТгНəФТ НТРər вollКrlК öвrənən şКРТrНlərТnТг üхün məqsəНəuвğun olmКвК ЛТlər” cümləsinin “Lakin bəгən müəввən öвrənmə tərгinə üstünlük ЯОrməniг sinПiniгНəki Нigər вollarla öвrənən şagirНləriniг üхün məqsəНəuвğun olmaвa bilər” kimi yazılması məqsədəuyğundur. SəСТПə 62. Verilmiş məsələnin həllinə aid tənasübdə “14 milyard” əvəzinə “140 milyard ” yazılmalıdır. SəСТПə 62 və 63. Hər iki səhifədə verilmiş sinir sisteminin sxemlərində baş beynin şöbələrinə “beyin körpüsü” də əlavə edilməlidir. SəСТПə 69. “II TəНrТs ЯКСТНТ. I Лölmə üгrə qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr”də 2-ci tapşırıqda verilmiş şəklin hissələrinin işarə olunduğu hərflər çətinliklə seçilir. Bu hərflərin iri şriftlə və aydın yazılması tövsiyə edilir. SəСТПə 70. “II TəНrТs ЯКСТНТ. I Лölmə üгrə qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr”də 6-cı tapşırığın şərti sxemdən yuxarıda verilməlidir. 20
ifadəsi “dayaq-hərəkət aparatı” kimi yazılmalıdır.
qeyri-
üzvi maddə olub, sümüyün tərkibinə daxildir və sümüyə sərtlik verə bilməz. SəСТПə 80. 1-ci abzasda “İnsКnın qКn-НКmКr sТstОmТ məməlТlərə oбşКrНır” cümləsinin “İnsanın qan-Нamar sistОmi məməli hОвЯanların qan-Нamar sistОminə oбşarНır” kimi yazılması məqsədəuyğundur. SəСТПə 83. Səhifənin sonunda verilmiş cədvəldə “QКn СüМОвrələrТ” əvəzinə “Qanın Пormalı ОlОmОntləri” yazılmalıdır. Çünki trombosit qan hüceyrəsi deyil, qan lövhəciyidir. Bundan əlavə, burada “1 mm
” yazılmalıdır. SəСТПə 92. “II TəНrТs ЯКСТНТ. II Яə III Лölmələr üгrə qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr”də 2-ci tapşırığın 2-ci bəndində “OnurğК sütununun ПəqərələrТnТn” ifadəsinin “Əksər Пəqərə Мisimlərinin” kimi yazılması məqsədəuyğundur. Çünki onurğada hər 3 cür sümük birləşməsinə rast gəlinir. Burada 3- cü tapşırıqda “ŞəФТlНə РöstərТlən sümüФlərТn nöЯlərТnТ müəввənləşНТrТЛ КltınНК qОвН ОНТn” şərti verilmişdir. Lakin təqdim edilən 4 şəkildən yalnız biri (bazu sümüyü) ayrıca bir sümüyün şəklidir, digərləri isə sümüklər deyil, skeletin hissələridir. Belə ki, 2-ci şəkildə çanaq sümüyü və oma sümükləri birlikdə təsvir edilmişdir. Bu şəklin əvəzinə yalnız çanaq sümüyünün şəklinin verilməsi məqsədəuyğundur. Həmçinin tapşırıqda kəllənin şəklinin verilməsi düzgün deyil. Çünki kəllədə bir neçə cür sümük var. Şəkillərin və ya tapşırığın şərtinin dəyişdirilməsi tövsiyə edilir.
yazılması məqsədəuyğundur. Çünki nümunədə qan damarları ilə yanaşı, ürəyin hissələri də sadalanır. Həmçinin 10-cu tapşırığın şərtində 1 rəqəmi ilə göstərilmiş x əstəlik (qıгılМК) cavab bəndlərinin arasında qeyd edilməmişdir. SəСТПə 102. 3-cü abzasda “İnsКnın tənəППüs СərəФətlərТ гКmКnı uННuğu Яə бКrТМ ОtНТвТ СКЯКНК nə qəНər oФsТРОn qКгı olКr?” cümləsinin “İnsanın sakit ЯəгiввətНə 1 tənəППüs hərəkəti гamanı uННuğu Яə вa бariМ ОtНiвi haЯaНa olan oksigОnin həМmini hОsablaвın” kimi yazılması tövsiyə edilir. Çünki burada insanın 21
hansı vəziyyətdə olması göstərilməmiş, tənəffüs hərəkətlərinin sayı verilməmişdir. Həmçinin burada oksigenin kütləsinin və ya həcminin soruşulduğu da aydın deyil. SəСТПə 122. İfrazat prosesində iştirak edən orqanların sxemində “öd” əvəzinə “öН kisəsi” yazılması məqsədəuyğundur. SəСТПə 137. “VI Яə VII Лölmələr üгrə qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr”də 2-ci tapşırığın 4-cü bəndində vergül işarəsi qoyulmamalıdır. SəСТПə 151. “VIII Лölmə üгrə qТвmətlənНТrmə ЯКsТtələrТnə НКТr nümunələr”də 3-cü tapşırığın şərtində “AşКğıНКФı sбОmТ nəгərНən ФОхТrТn Яə Тşıq şüКlКrının Рörmə mərФəгТnə qəНər ФОхНТвТ вolun НüгРün КrНıМıllığını müəввənləşНТrТn” cümləsinin “AşağıНakı sбОmi nəгərНən kОхirin, işıq şüasının Яə onun вaratНığı sinir impulsunun görmə mərkəгinə qəНər kОхНiвi вolun Нüгgün arНıМıllığını müəввənləşНirin” kimi verilməsi məqsədəuyğundur. Çünki görmə mərkəzinə gələn işıq şüaları deyil, işığın təsirindən görmə reseptorlarında yaranan sinir impulsudur.
Müəllim üçün metodik vəsaitin rus dilində olan variantında aşağıdakı qüsurlara rast gəlinir:
” hissəsində 4-cü tapşırığın şərtində cədvəldə “ m ” əvəzinə “
a Homo” yazılmalıdır. SəСТПə 27. Verilmiş düsturda “≡” işarəsi əvəzinə “=”qoyulmalıdır. SəСТПə 55. “ I ” hissəsində 10-cu tapşırığın şərtində “ ” əvəzinə “
” yazılmalıdır.
əvəzinə “ ” verilməsi məqsədəuyğundur. SəСТПə 83. Səhifənin sonunda verilmiş cədvəldə leykosit və trombositlərin miqdarı düzgün göstərilməmişdir. 22
2 ? : 105 3 , 25 3 ” şərti vəsaitin Azərbaycan dilində olan variantına uyğun deyil. SəСТПə 104. “ 4- II ” hissəsində 4-cü tapşırığın 4-cü bəndində “ ” sözü bitişik yazılmalıdır. SəСТПə 105. “ 4- II ” hissəsində 10-cu tapşırıqda sxemin altında verilmiş “ ” sözləri “ ” kimi yazılmalıdır. SəСТПə 119. “ 5- II ” hissəsində 2-ci tapşırıqda “ ” cümləsi “ ” kimi yazılmalıdır. SəСТПə 137. “ 6- 7- II ” hissəsində 2-ci tapşırıqda “8) ” ifadəsi vəsaitin Azərbaycan dilində olan variantında olmadığından çıxarılmalıdır. Həmçinin 3- cü tapşırığın “ ” bəndində “ ” əvəzinə “ ” yazılmalıdır. SəСТПə 138. “ 6- 7- II ” hissəsində 7-ci tapşırıqda “ 3 / . c ” cümləsi “ 3 . / . c ” kimi yazılmalıdır. Yüklə 271,07 Kb. Dostları ilə paylaş:
|