Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi Metodik Şurasının

Sosial vərdişlərin inkişaf etdirilməsinə şərait yaradılması
UĢağın sosial vərdiĢlərinin inkiĢaf etdirilməsi üçün müəllim 
sinifdə hörmət mühitin formalaĢdırmalıdır. Belə bir məqamda uĢaq ona 
hörmət edildiyini və qəbul edildiyini gördükdə, o, bu hisslərini 
açıqcasına baĢqaları qarĢısında da büruzə verir.
UĢağın spesifik davranıĢ tipi pozitiv olduqda, bunu 
qiymətləndirmək, bu tipli hərəkətlərdən faydalanmaq imkanını yaradın.
İndividual 
fərdlərin 
başa 
düşülməsi. 
UĢaqlar 
müxtəliftemperament, öyrənmə üsulları, fəaliyyət səviyyələri və 
qabiliyyətlərini nümayiĢ etdirirlər. Ġndividual fərdləri qəbul edən 
müəllimlər uĢaqlarda inkuziv davranıĢ tiplərini nümayiĢ etdirməyə Ģərait 
yaradacaqlar.
Bütün bunları nəzərə alaraq demək olar ki, oyun inkiĢafın bütün 
sahələrində uĢağın artımına Ģərait yaradır, sosial nüfuzun yaradılması 
üçün o, praktiki gücə malikdir. Müəllim oyun vərdiĢlərinin inkiĢafına 
dəstək verən faktorları nəzarətdə saxlayır. Bu faktorlara zaman, məkan, 
yer və təklif daxildir. 
Zaman 
UĢaqlar qarĢılıqlı oyunu yerinə yetirmək və planlaĢdırmaq üçün 
buna adekvat zaman tələb edirlər. Onlar mövcud materialların tapılması 
və onların seçilməsi, material və rollara aid olan hər hansı konfliktin 
aradan qaldırılması üçün vaxt tələb edirlər. Oyunların keçirildiyi 
intervallar eyni material və oyundaĢlarla elə Ģəkildə təkrarlanmalıdır ki, 
uĢaqlar qazandıqları təcrübələri inkiĢaf etdirə bilsinlər. Məktəbəqədər 
uĢaqlar oyunun baĢlanması üçün 30 və daha artıq dəqiqə tələb edirlər. 
Müəllim uĢaqların oyun oynadığı, yaxud digər fəaliyyətlə məĢğul 
olduğu fəaliyyət zamanı hər gün bir saat vaxt sərf etməlidir.
Məkan 

---

148 
Qrammatik oyun, incəsənət, mampulativ, blok, su, qum, oyun və 
oxu bacarıqları uĢaqların gündəlik oyun mərkəzləridir. Burada hər bir 
Ģey dəqiq Ģəkildə təyin olunmalı, bu mərkəzdə uĢaqların materiallarla 
məĢğul olması üçün müvafiq məkan tələb edilir. YaxĢı 
müəyyənləĢdirilmiĢməkanın özü oyunun meydana çıxması üçün bir 
bəhanədir. UĢaqlar sinfə daxil olduqda, oyun materialları görünən 
olmalıdır.