“Dasturiy injiniring” fakulteti “MA‟lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”

sizeof()
funksiyasini ishlatish mumkin. 
#include  
using namespace std; 
int main() 
{ 
cout<
system("pause"); 
}

---

10 
Bu yerda natija baytlarda chiqadi, ya‟ni 4. Funksiyaga kirish parametri 
sifatida toifa nomi beriladi. 
Butun toifaning quyidagicha ko„rinishlari mavjud.
Short 
short int 
 
signed short 
signed short int 
unsigned short 
 
unsigned short int 
int
signed int 
unsigned 
unsigned int 
long
long int 
 
signed long
signed long int 
unsigned long 
 
unsigned long int 
Berilgan m va n butun sonlari ustida quyidagi arifmetik amallar bajarish 
dasturini ko„rib chiqaylik: m

n, m-n, m*n.
#include  
using namespace std; 
int main() 
{ int m,n; 
cin>>m>>n; 
int k1=m+n; 
int k2=m-n; 
int k3=m*n;
 
cout<
system("PAUSE"); 
} 
 
 
 
 
1.2.2. Haqiqiy toifa 
 
Haqiqiy toifaga kasr qismlari bor chekli sonlar to„plami kiradi. Haqiqiy 
sonlar ustida turli matematik amallarni bajarish mumkin. Bu amallarning natijalari 
ham haqiqiy toifaga kiradi. Bu yerda ham binar amallarga nisbatan masalaning 

---

11 
yechimlari mantiqiy toifaga tegishli bo„ladi.
Kompyuter xotirasida haqiqiy sonlar asosan qo„zg„aluvchan nuqta formatida 
saqlanadi.
937,56 = 93756 * 10
-2
= 0,93756 * 10
3
=0,93756E3 
0,002355=2,355*10
-3
=2,355E-3 
Xotiraga haqiqiy sonlar yozilayotganda uning uchun ajratilgan xotira 
sohasining 1-bitiga 
E
simvolidan chapdagi mantissa ishorasi 1 ta bitga, keyin 
mantissa, undan keyin 
E
– ya‟ni har doim 10 soniga teng deb olinadigan 
eksponenta belgisi darajasining ishorasi 1 ta bitga, so„ngra uning darajasidagi son, 
ya‟ni 
E
 
simvolidan o„ngdagi son yoziladi (1.2-rasmga qarang). 
0 1 9 10 11 15
1.2-rasm. Haqiqiy sonlarni xotiraga yozilish shakli 
Haqiqiy (kasr) qiymatli toifaga tegishli o„zgaruvchilarni e‟lon qilish uchun 
float, double, long double
xizmatchi so„zlaridan foydalanish mumkin. 
1.2-jadval 
Haqiqiy toifa shakllari 
Toifa 
ko„rinishi 
Mazkur toifadagi 
o„zgaruvchining qabul 
qiladigan qiymat oralig„i 
O„zgaruvchining kompyuter 
xotirasidan egallaydigan joyi 
Float 
+/- 3.4E-38 … +/-3.4E+38
4 bayt 
Double 
+/- 1.7E-308 … +/- 1.7E-308 
8 bayt 
long double
+/- 1.7E-308 … +/- 1.7E-308
8 bayt 
Berilgan