BĐRLƏŞMĐŞ MĐLLƏTLƏr təŞKĐlatinda đslahat ban Ki-munun rəhbərliyi altında

bu  vəzifə  BMT  Katibliyinin  Etik  Məsələlər  üzrə  Ofisi  tərəfindən  həyata  keçirilir. 

Etik  məsələlər  üzrə  Ofisin  fəaliyyət  göstərdiyi  fond  və  ya  proqramlar  müstəqil 

şəkildə  fəaliyyət  göstərmək  və  bir  başa  Đcraedici  Rəhbərlərə  hesabat  vermək 

mandatları var. Fond və ya proqramın 2008-ci ilin yanvar ayına qədər etik məsələlər 

üzrə  məsul  işçi  təyin  etmədiyi  halda  onun  vəzifələrini  BMT  Katibliyinin  Etik 

Məsələlər  üzrə  Ofis  həyata  keçirir.  Əvəzini  ödəməyə  qarşı  müdafiənin  olmadığı 

halda, fond və ya proqramın işçi heyət üzvləri bundan müdafiəni tələb edə bilərlər.  

(Baş 

Katibin 

Bülletenində 

göstərildiyi 

kimi 

ST/SGB/2005/21 

http://daccessdds.un.org/doc/UNDOC/GEN/N05/651/55/PDF/N0565155.pdf?Open

Element

)  

  Nəzarət  və  şəffaflığı  nəzərə  alaraq  Etik  məsələlər  üzrə  Komitənin  Sədrinə 

ünvanlanan  hər  bir  məsələnin  xülasəsi  BMT  Etik  məsələlər  üzrə  Ofisinin  Baş 

Assambleyaya olan Đllik Hesabatında göstərilməlidir.  

 

Effektiv, şəffaf və xidmətə yönəlmiş Katibliyin təmin olunması  

 

“Gözlənilən işin həyata keçirilməsi üçün BMT-nin güclü və möhkəm səlahiyyətli Katibliyə 

ehtiyacı  var.  Mən  səmərəli,  məqsədyönlü,  praqmatik  və  cavabdeh  nəticələrə  yönəlmiş 

inzibatçılıq arzusundayam” 

 

  BMT-nin  müasirləşdirilməsi  və  idarəetmədə  islahat  prosesinin  dəstəklənməsi  üçün 

Đnformasiya  və  Kommunikasiya  Texnologiyası  (ĐKT)  çox  mühüm  alətdir.  Əsas 

elementlərdən  biri  Təşkilat  Resurslarının  Planlaşdırılmasının  (TRP)  təqdim 

edilməsidir.  Təşkilatın  insan,  maliyyə  və  fiziki  resursları  barədə  bütün  məlumatın 

toplandığı sistem daha  effektiv və səmərəli idarəetmə, daha  yaxşı hesabat və daha 

yönümlü və mexaniki prosesləri mümkün edəcək.  

  BMT-nin  birinci  Đnformasiya  Texnologiyaları  üzrə  baş  məsul  işçisi  2007-ci  ilin 

avqust 

ayında 

http://www.un.org/News/Press/docs/2007/sga1076.doc.htm 

öz 

vəzifələrini  yerinə  yetirməyə  başladı.    ĐKT-nin  idarəetmə  çərçivəsi  və  strategiyası 

 

15 

Baş  Katib  tərəfindən  2008-ci  ilin  birinci  yarısında  Baş  Assambleyaya  təqdim 

edəcək.  

  Baş  Katib  eyni  zamanda  mövcud  qaydaların  daha  səmərəli  olmasını  təmin  edən 

sadələşdirmə,  səmərələşdirmə,  şəffaflıq  və  cavabdehliyə  nail  olmaq  üçün 

Rəhbərliyin Dəyişdirilməsi üzrə Yüksək Səviyyəli Đşçi Qüvvə yaratmışdır.  

  2007-ci  il  dekabr  ayında  Baş  Assambleya  BMT  Qərargahları  sisteminin  fiziki 

yeniləşdirilməsini 

təsdiq 

etmişdir. 

Baş 

Planına 

(CMP) 

əsasən 

http://www.un.org/cmp/uncmp/english/index.asp

  “yaşıl”  planın  əsas  aspektidir. 

Layihənin  2008-ci  ildə  başlaması  və  2013-cü  ilə  qədər  sona  çatdırılması  nəzərdə 

tutlur.  

 

Daxili  ədalətlilik  prinsipinə  riayət    etməklə  çevik,  məharətli    və  əsaslandırılmış 

heyətin yaradılması 

 

“Əgər  biz    BMT-nin  ehtiyacı  olan  kadrları    cəlb  etmək,  işçi  heyətini  daha  da 

möhkəmləndirmək    və  onların  yüksək  keyfiyyətə  malik  olmasını    istəyiriksə,  biz  öz  insan 

resurslarımızın  quruluşunu  dəyişməli    və  keçmişdən  kök  salmış  qaydalardan 

uzaqlaşdırmalıyıq.” 

  BMT-nin işçi heyətinin profili kəskin şəkildə dəyişib. Hazırda  heyətin 60 faizindən 

çoxu    Baş  Katibin    Katibliyi  daha  çevik  və  məharətli  etmək  üçün  bəzi  addımlar 

atdığı bölmədə çalışır. 

 

  Baş Katib heyətin möhkəmləndirilməsi,  həmçinin bir heyət üzvünün  eyni vəzifədə 

qalmağı  müddətinin  məhdudlaşdırılması,  bununla  yanaşı  BMT-nin  dəyişən 

prioritetləri  ilə  ayaqlaşmaq    və  karyera  uğurlarına    yardım  etmək  məqsədilə  

imkanların    inkişaf  etdirilməsi  və  əlavə  bacarıqların  tələb  olunması  istiqamətində 

tapşırıqlar vermişdir. 

 

  Yüksək keyfiyyətli  kadrları  cəlb etmək , onları  toplamaq  və bir yerdə saxlamaq 

olduqca  zəruridir.  Bacarıqlı  idarəetmə  üçün  yeni  informasiya  texnologiyaları 

vasitələrinin inkişaf  etdirilməsi üçün planlar hazırlanır.   Bu plan 2008-ci ildə başa 

çatacaq    və    insan  resurslarının  sistematik  və  effektli    idarə  olunmasını  daha 

mülayim vasitələrlə təmin edəcək. 

 

  Təlim  işinə  gəldikdə  isə  Baş  Katib  Təşkilatın    işçi  heyətinin  bütün  üzvləri  üçün 

davamlı  tədrisin  təmin  olunması  üçün  dolğun  tapşırıqlar  verib.    Möhkəmləndirmə 

prosesi  2008-ci  il  ərzində  davam  edəcək    və  heyət  üzvlərinin  Karyera  Resursları 

Mərkəzinin  imkanlarından    istifadə  etməklə    karyeranın  inkişaf  etdirilməsi  üçün 

tələb olunan bacarıq , bilik və rəqabət qabiliyyəti  əldə olunmayana qədər  davam 

etdiriləcək.     

 

  Baş  Katib  və  onun  müavini  BMT-nin    iş  prosesi  zamanı  üzə  çıxan  çətinlikləri 

qiymətləndirmək  ,  bununla  bağlı  məsələləri  cavablandırmaq  və  işçi  heyəti  ilə 

birlikdə əsas vəzifələri  yerinə yetirmək  istiqamətində   intensiv səylər  göstərirlər. 

 

 

16 

  Baş  Katib  üzv  ölkələrə  həm  Qərargahda  ,  həm  də  bölmələrdə    kadrların  işinin 

müqavilə razılaşmalarına uyğun olaraq  davamlı olması üçün  təkliflər təqdim edib. 

 

  Baş  Assambleya    2007-ci  ilin    aprelində    “yeni,  müstəqil,  şəffaf,  peşəkar  formaya 

salınmış, mərkəzə tabe olmayan   və tələblərə  cavab verən  resurslaşdırılmış  daxili 

ədliyyə sisteminin yaradılması “ haqqında prinsipləri müsbət qarşılaşmışdır. Maliyyə 

mənbəyi  də  daxil  olmaqla  yeni  sistemin  əməliyyat  məlumatları    2007-ci  ilin 

dekabrında 

Baş 

Assambleya  

http://www.un.org/News/Press/docs/2007/gaab3795.doc.htm

  tərəfindən    müsbət 

qarşılanmışdır.  Daxili  ədliyyə  haqqına  bu  yeni  sistem    heyətin  idarə  olunmasına    və 

işsizlik problemlərinin sürətlə , ədalətlə və obyektiv əsaslarla həll edilməsi qərarlarına  

tənqidi  əsaslarla  yanaşacaq.  Gücləndirilmiş,  inteqrasiya  etmiş  Ombudsman  

Aparatının 

http://www.un.org/ombudsman/

  və  Vasitəçilik  Diviziyasının  yaradılması 

Ədliyyə sektorunun müstəqilliyinin təmin edilməsini də qarşısına məqsəd kimi qoyan    

bu sistemin əsas dayaqları olacaq. Yeni sistemin 2009-cu ilin yanvarında tam olaraq 

fəaliyyətə başlaması gözlənilir. 

 

 

Ümumi  məqsədlərə  nail  olmaq  üçün    daha  çox  inteqrasiya  etmiş  BMT    ailəsinin 

yaradılması 

 

“Hətta  daha    çox  qarşılıqlı  asılı  olan  dünyada  belə    səlis  və  güclü  olan  BMT    qlobal 

çağırışların  nəhəng  şəbəkəsi  və  tələblərin  geniş  müxtəlifliyi  ilə  üzləşir.  BMT    ölkələrin 

fərqli  tələblərini  cavablandırmalı    və  cəhdlərin  həyata  keçməsini  təmin  etmək  üçün  

hakimiyyət , idarəçilik və maliyyə  təcrübəsində ölkənin səviyyəsini nümayiş etdirməlidir. ” 

 

Baş Katib BMT –nin inkişaf sistemi üçün  inteqrasiyanın  mahiyyətini “bir-bir çatdırmağa” 

ehtiyac  olduğunu  xüsusi  olaraq  vurğulamışdır.    Bu  geniş  və  nəhəng  sistemin  idarəetmə 

prosesi  və siyasi inkişaf  dövründə başa çatdırılması çox mühümdür. BMT  sistemi birlikdə 

daha  effektli  çalışmalıdır ki, MĐM  

http://www.un.org/millenniumgoals/

 də daxil olmaqla 

ölkələrin  daxilində razılaşdırılmış inkişaf  məqsədlərinə  nail olunsun.  

 

  Geniş 

Sistem 

Əlaqələrində 

 

Yüksək 

Səviyyəli 

Panel 

http://www.un.org/events/panel/#

  adlanan  mavi  zolaqlı  məsləhətçilər  qrupunun 

çətin təkliflərini səmimi  qəbul edən  Baş Katib  bu faktı xüsusilə qeyd  etmişdir ki, 

dəyişikləri həyata keçirmək  üzv ölkələrdən təkcə güclü və müdafiəli təminat deyil , 

həm  də    kollektiv  rəhbərlik  və  BMT    sistemi  olmadan    mülkiyyət  hüququ    tələb 

edir.  Panel  məruzəsi 

http://www.un.org/events/panel/resources/pdfs/HLP-SWC-

FinalReport.pdf

  harmonik  və  izah  edilə  bilən  ,  həmçinin  üzv  ölkələrin  nəzarəti 

altında    BMT    sisteminin  görünüşünü    irəli  sürür.  Panel  zəmanət    vermişdir  ki, 

harada mümkündürsə BMT-nin nümayəndəlikləri ölkə səviyyəsində  birləşdiriləcək 

və    humanitar  və  ətraf  mühitlə  bağlı  fəaliyyətlərdə  rəhbərlik  daha  da 

gücləndiriləcək.  Daha  sonra  həm  yeni  maliyyə  sisteminin  ,  həm  də  gender 

məsələləri  ilə  bağlı  olan  yeni  institutsional  memarlığın  yaradılması  təklif 

olunmuşdur. 

 

17 

  Beləliklə, Baş Katib Geniş Sistem Əlaqələrində  Yüksək Səviyyəli Panel vasitəsilə 

üzv 

ölkələrlə 

iş 

prosesinə 

başlayıb 

 

və 

BMT 

sistemi 

(A/61/836) 

http://www.un.org/ga/president/62/issues/resolutions/a-61-836.pdf

  xüsusilə  ölkə 

səviyyəsində  inkişaf,  humanitar  təchizat    və  ətraf  mühitlə  bağlı  nəhəng 

genişləndirmələr aparır. 

  Səkkiz  ölkədə  başlayan  “Vahid  BMT  ” 

http://www.undg.org/?P=7

  pilot   proqramı  

BMT  ailəsinin  səmərəli  və  effektli  inkişaf  proqramlarının    MĐM  - 

in

http://www.un.org/millenniumgoals/

  sürətli  həllinə  nail  olmaq  üçün  nə  dərəcədə 

təsirli  və  effektli  işlədiyini  yoxlamağa  cəhd  edəcək.  Əgər  BMT-nin  inkişaf, 

humanitar  yardım    və  ətraf  mühitlə    bağlı  əməliyyatları    davamlı  və  təsirli  olarsa 

kasıb  və  ya  dövlətli  olmasından  asılı  olmayaraq  hər  bir  ölkə  mənfəət  əldə  etmiş 

olar. 

  Baş Đcraedici Heyət (BĐH) 

http://www.unsystemceb.org/

 kimi mövcud koordinasiya 

quruluşlarının  gücləndirilməsi  və  tam  istifadəsi  :  BĐH-in    funksiyasının    tam 

nəzərdən keçirilməsi  Baş Katibin rəhbərliyi altında BĐH-in BMT sistemi olmadan 

prinsipial koordinasiya  mexanizmi kimi gücləndirilməsi məqsədilə  öhdəçilik kimi 

götürülmüşdür. Nəzərdən  keçirmə və müzakirəli baxış BĐH-in  gücləndirilməsi və 

onun rolunun daha da aydınlaşdırılması ilə nəticələnmişdir və bu proqram və siyasi 

məsələlərin birlikdə BMT  sistemində koordinasiyasına , biznes təcrübəsinin geniş 

sistemdə harmonikliyinə və ölkə səviyyəsində operativ fəaliyyətlərə  koordinasiyalı 

yanaşmanı  təmin  edəcək.  Təkmilləşdirilmiş  BĐH  geniş  sistemli  işə  daha  böyük, 

effektli və şəffaf  yaxınlaşmağa  kömək  edəcək. 

 

Biznes təcrübəsinin  harmonikliyi: 

  Baş  Katibin  rəhbərliyi  altında    BMT-nin  icraedici  orqanları    Đdarəetmə  üzrə  Ali 

Komissiya tərəfindən təkmilləşdirilmiş  ali təşəbbüsləri tam qanuni formada təsdiq 

etdilər 

və 

bu 

təşəbbüslər 

 

BMT 

 

sistemində 

http://hlcm.unsystemceb.org/hlcmdocs/03

  biznes  və  inzibati    təcrübə  sahəsində 

islahatlar  aparmağı    və  harmonikliyi  təşkil  etməyi  öhdəçilik  kimi  öz  üzərinə 

götürür.  Gözlənilir  ki,  effektli    biznes  təcrübəsi  daha  substansiv  çıxarların 

bölüşdürülməsində  mühüm  rol  oynayacaq  və  insan  resurslarının  başlıca  idarəetmə 

funksiyalarını, ĐKT-ni, maliyyə və büdcə sahələrini əhatə edəcək. 

 

BMT-nin iqlim dəyişikliyini müdafiə etməsinin harmonikliyi: 

  Đqlim  dəyişikliyindən  yaranan    və  beynəlxalq  ictimaiyyətə    təsir  edən  çox  mühüm  

problemlərdən  xəbərdar  olaraq    BĐH    müxtəlif  ekspertizaları  və  üzv  ölkələrin 

tənqidi  məsələlərə  daha  effektiv  yanaşmasını  təmin  etməyi  məqsəd  kimi  qarşısına  

qoyan  BMT sisteminin imkanlarını  bir araya toplayır.  Baş Katib BMT-nin Malidə 

keçirilən  Đqlim  Dəyişikliyi  Konfransında    BĐH  –in    icmalının  təqdimatını 

keçirmişdir.  Baş  Katib  BĐH  yanaşmasının  xülasəsini  Balidə  keçirilən  Đqlim 

Dəyişikliyi 

Konfransında 

(dekabr 

2007-ci 

il)  

http://unfccc.int/meetings/cop_13/items/4049.php

 təqdim etmişdir.  

 

  Bundan  əlavə  Baş  Assambleyanın  61-ci  sessiyasında    Baş  Katib  və  onun  müavini 

üzv  ölkələrə    qadınlara  səlahiyyət  verilməsi  və  gender  bərabərliyi  məsələlərində  

Təşkilatın  imkanlarının yüksəldilməsi üçün BMT-nin gender arxitekturasının necə 

 

18 

gücləndirilməsi  istiqamətində  fikirlər  irəli  sürdülər.  Bu  səylər  62-ci  sessiyada  da 

davam etdiriləcək.