Bilish jarayonlari psixodiagnostikasi Reja
Yüklə 0,85 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ko‘rib esda olib qolingan narsani qayta tiklash
- Bentonning ko‘rish xotirasini o‘rganish testi
- Tovushlarni eslab qolish uchun o‘tkaziladigan sinovlar
- Eslab qolish uchun sinov
- Bavosita eslab qolish metodikasi
- Hikoyani qayta esga tushirish
- 5.5. Xayolni diagnostika qilish metodlari
- Rivojlanish darajasi haqida xulosalar
- Rivojlanish darajasi haqida xulosa
- Mavzuni mustahkamlash uchun savollar
- Nazorat uchun test savollari 1.Diqqat psixodiognostikasi uchun ishlatiladigan metodikalar q atorini toping A
- 2. Xotira psixodiognostikasida qo’llaniladigan metodikalar qatorini ko’rsating
- 4. Korrektur sinov metodikasi qanday turdagi testlarga misol bo’la oladi.
- 6. “Veksler xotira shkalasi”ning 1-2-subtestlari qanday vaziyatda qo’llaniladi.
- 7.Quyidagi intellekt testlarining qaysi birida diqqat psixodi a gnostikasi uchun mo’ljallangan maxsus subtest yo’q.
- 9. Quyidagi metodikalarning qaysi biri xayol psixodiagnostikasida qo’llaniladi
Eshitish xotirasini o‘rganish bo‘yicha tadqiqot ham shunday o‘tkaziladi. Sinaluvchiga quyidagi qo‘rsatma beriladi: «Hozir sizga so‘zlar qatorini o‘qib beraman, siz esa eshitib bo‘lganingizdan so‘ng, ularni istalgan tartibda menga aytib berasiz». Tadqiqotchi tadqiqot qaroriga sinaluvchi aytgan barcha so‘zlarni – takrorlaganlarini ham, yo‘q so‘zlarni qo‘shib qo‘yganlarini ham yozib boradi. Olingan natijalar foizlarda miqdoriy o‘lchash orqali tahlil qilinishi mumkin.Ko‘rib esda olib qolingan narsani qayta tiklash Ko‘rish xotirasi xususiyatlarini D.Wechsler (1945) taklif etgan metodika yordamida o‘rganish mumkin. Bu metodika xotira shkalasini o‘rganish subtestlaridan biridir. Sinaluvchiga turli geometrik figuralar tasvirlangan rasmlarga qarash taklif etiladi (6-ilova). Har bir rasm sinaluvchiga 10 soniya ko‘rsatiladi. Keyin sinaluvchi toza oq qog‘ozga ko‘rgan narsasini qayta esga tushirib, chizishi kerak. Tajriba natijalarini miqdoriy tahlil qilish mumkin. Figura A: 1) ikki kesishgan chiziq va ikki bayroq – 1 ball; 2) to‘g‘ri joylashtirilgan bayroq – 1 ball; chiziqlar kesishganda to‘g‘ri burchak – 1 ball. Eng Yuqori baho – 3 ball. Figura B: 1) katta kvadrat ikkita diametri bilan – 1 ball; 2) katta kvadrat 4 kichik kvadrat – 1 ball; 3) ichki diametr barcha ichki kvadratlar bilan – 1 ball; 4) kvadratchalardagi 4 ta nuqta – 1 ball; 5) aniq taqsimlanganlik – 1 ball. Sinaluvchi olishi mumkin bo‘lgan eng Yuqori baho – 5 ball. Figura V: 1) ochiq to‘g‘ri to‘rtburchak – 1 ball; 2) markaz va o‘ng chap tomon to‘g‘ri esga tushirilgan – 1 ball; 3) bir noto‘g‘ri chizilgan qismni hisobga olmaganda, figura umuman to‘g‘ri – 1 ball; 4) figura to‘g‘ri esga tushirilgan – 1 ball; eng Yuqori baho – 3 ball. Figura G: 1) katta to‘g‘riburchak ichida kichik to‘g‘riburchak – 1 ball; 2) ichki to‘g‘riburchakning hamma uchlari tashqi to‘g‘riburchak uchlari bilan birlashtirilgan – 1 ball; 3) kichik to‘g‘riburchak katta to‘g‘riburchakda aniq joylashtirilgan – 1 ball; eng Yuqori baho – 3 ball. Eng Yuqori natija – 14 ball. Bu metodikadan maktabgacha ta'lim muassasalarining katta va tayyorlov guruhi bolalarini hamda boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini tekshirishda foydalanish mumkin. Bu topshiriqlarni bajarganlaridan so‘ng bolalarning nafaqat geometrik figuralarni xotirada olib qolish va uni esga tushirish qobiliyatlari haqidagina emas, balki xotira bo‘yicha rasm chizish malakalarining shakllanganligi, sensomotor faoliyat holati haqida ham bilib olish mumkin.
Bu testni A.L.Benton (1952) turli shakldagi rasmlarni ko‘rib esda olib qolish xususiyatlarini o‘rganish uchun ishlab chiqqan. Sinaluvchiga ko‘rsatiladigan rasmlar 3 guruhga birlashtirilgan. Barcha guruhlar o‘zaro teng. Ularning har biri 10 ta namuna kartochkalaridan tuzilgan. Kartochkalarda bir nechta oddiy geometrik figuralar aks ettirilgan (7-ilova). Har bir kartochka 10 soniya ko‘rsatiladi. Kartochkalar ko‘rsatilgandan so‘ng ularda chizilgan figuralarni esga tushirib chizish taklif etiladi. Olingan natijalar miqdoriy va sifatiy tahlil qilinadi. Sinaluvchi to‘g‘ri chizgan figura – 1 ball bilan, noto‘g‘ri chizilgan figura – 0 ball bilan baholanadi. Tadqiqot natijalarining umumiy bahosi faqatgina ko‘rish xotirasining holati haqidagina emas, balki aqliy taraqqiyot darajasi haqida ham bilishga imkon beradi.
Ma'nosiz so‘zlarni esda olib qolish uchun o‘tkaziladigan sinovlar mexanik xotira hajmini o‘rganishga qaratilgan. Tajriba quyidagicha o‘tkaziladi: sinaluvchiga alohida qog‘ozga yozilgan tovushlar aytiladi (7-jadval), keyin istalgan tartibda esga tushirish so‘raladi. 7-jadval Tadqiqot natijalarini qarorga qayd qilish sxemasi
Avval 1-seriyadagi qo‘zg‘atuvchi material – 10 ta bir bo‘g‘indan iborat tovushlar o‘qib beriladi va sinaluvchidan ularni takrorlash so‘raladi, keyin bu tovushlar yana o‘qib beriladi. Tadqiqot qarorida barcha tovush birikmalari qayd etiladi. Navbat bilan har bir ko‘rsatishdan so‘ng jadvalda aytilgan so‘z birikmalari va tovushlar qayd etiladi. Ikki seriyani o‘tkazish uchun o‘rtacha 12 daqiqa vaqt kerak bo‘ladi. Eslab qolish uchun sinov 10 ta so‘zni eslab qolish uchun diqqat barqarorligini aniqlashda sinov o‘tkazish mumkin. Bu metodikadan katta bog‘cha yoshidagi bolalar va kichik maktab o‘quvchilari xotirasini aniqlashda foydalanish mumkin. Tajriba o‘tkazish uchun bir qatorga yozilgan 10 ta so‘z kerak bo‘ladi. So‘zlar shunday tanlangan bo‘lishi kerakki, ular orasida aloqa o‘rnatish qiyin bo‘lsin. Eslab qolinadigan so‘zlar
Tajribani boshlashdan oldin sinaluvchiga quyidagi ko‘rsatma beriladi: «Hozir sizning eslab qolish qobiliyatingizni tekshirmoqchiman. Buning uchun men sizga so‘zlarni o‘qib beraman. Keyin siz esda olib qolganlaringizni aytasiz». Bunda oldindan tayyorlab qo‘yilgan tajriba qarorida sinaluvchi aytgan so‘zlar yozib olinadi (8-jadval). 8-jadval 10 ta so‘zni eslab qolish va uni qayta esga tushirish bo‘yicha tadqiqot qarori Sarvar N. 11 yosh 4-sinf sinaluvchi F.I. yoshi o‘quvchisi 20.03.2013 y 11-20 sana vaqt
Tajriba qarorida sinaluvchi «mustaqil» aytgan so‘zlar ham qayd etiladi. Bir qayta esga tushirish bosqichi davomida «ortiqcha» so‘zlarni va takrorlashlarni hisobga olgan holda esga tushirilayotgan so‘zning tartib raqami bo‘yicha necha marta takrorlanganligini hisoblash mumkin. Navbatdagi ko‘rsatishlarda sinaluvchidan oldingi aytilgan so‘zlarni ham, hozirgi aytilgan so‘zlarni ham qayta esga tushirish so‘raladi. Tajriba o‘tkazish uchun o‘rtacha 5–7 daqiqa vaqt ketadi. Bavosita eslab qolish metodikasi Bavosita esda olib qolish metodikasi yordamida (A.N.Leontev, 1928) faqatgina assotsiativ, mantiqiy xotirani emas, tafakkur xususiyatlarini ham aniqlash mumkin. Tadqiqotchi sinaluvchi eslab qolishi uchun beriladigan 10–15 ta so‘zni (9, 10 - jadval) hamda 20–30 ta rasmli kartochkalar to‘plamini tanlaydi. Rasmlar so‘zlarni bevosita aks ettirmaydigan qilib, mustaqil tanlanishi mumkin. 9-jadval 5–7 yoshli bolalar uchun bavosita esda olib qolish metodikasida ishlatiladigan qo‘zg‘ovchi material
Katta bog‘cha yoshidagi va kichik maktab yoshidagi bolalarni tekshirish uchun turli seriyalarda har xil so‘zlar va rasmlar tanlanishi zarur: birinchi seriyada ular ancha aniq bo‘lishi kerak, ikkinchi seriyada mavhumroq bo‘lishi ham mumkin. Rasmlarning hajmi bir xil va bo‘yalgan bo‘lishi kerak. Maktabga chiqishidan oldin bolalarning xotirasini tezda aniqlash maqsadida bu metodikaning L.N.Poperechnaya (1979) tomonidan o‘zgartirilgan variantidan foydalanish mumkin. Uning mazmuni: qo‘zg‘atuvchi materialni o‘zgartirish, hajmini qisqartirishdan iborat. Bunda 15 ta so‘z va 25–30 rasm o‘rniga 5 ta so‘z va 16 ta rasm beriladi. Tajribani boshlashdan oldin tadqiqotchi bola bilan birgalikda hamma rasmlarni qarab chiqadi, bolaga tushunarsiz rasmlarni izohlab beradi. Keyin bolaga quyidagi ko‘rsatma beriladi:
8–12 yoshli bolalar uchun bavosita esda olib qolish metodikasida ishlatiladigan qo‘zg‘ovchi material
11-jadval Bavosita eslab qolish metodikasining o‘zgartirilgan varianti uchun qo‘zg‘atuvchi material
«Hozir sizlarga so‘zlarni o‘qib beraman, siz esa ularni yaxshiroq eslab qolish uchun ularga mos rasmlarni tanlaysiz. Bu rasmlar keyinchalik so‘zlarni qayta esga tushirishga yordam berishi zarur». Birinchi «yong‘in» so‘zi beriladi. Agar bola 15 soniya davomida ishga kirishmasa, u ko‘rsatmani yaxshi tushunganligini aniqlash kerak. Ko‘rsatma yana takrorlanadi. Agar 20-30 soniyadan keyin bola topshiriqni bajarishga kirishmasa, tadqiqotchi tushuntira boshlaydi: «Siz «yong‘in» so‘zini esga tushirishga yordam beradigan rasmli kartochkani tanlashingiz zarur. Qanday rasm yong‘inni, tutun chiqayotganini eslatishini qarab chiqamiz. Mana masalan, bu erda zavod trubalari, tutun Yuqoriga chiqayotgani tasvirlangan. Bu rasm sizga «yong‘in» so‘zini eslab qolishga yordam beradimi?». Bola tasdiqlab boshini silkiydi va qanday eslab qolish kerakligini tushunganligini aytadi. Keyin tadqiqotchi keyingi so‘zni aytadi, sinaluvchi bo‘lsa zarur kartochkani tanlaydi. Kartochkani tanlash uchun 30 soniyagacha vaqt beriladi. Ko‘pincha bolalar tezroq tanlashadi. Har bir tanlashdan so‘ng, tadqiqotchi bolani nima uchun xuddi shu rasmni tanlaganini, u aytilgan so‘z bilan qanday bog‘langanligini so‘raydi. Hamma so‘zlar aytilib, ularga mos rasmlar tanlanganidan keyin, eksperimentator ularni bir chetga olib qo‘yib, bolaga xotirani o‘rganish bo‘yicha boshqa topshiriq beradi, masalan kubiklardan figura yasash. 15 yoki 30 daqiqadan so‘ng, unga so‘zlarni eslab qolish uchun tanlangan rasmlar ko‘rsatiladi. Bola eslab qolgan so‘zni aytishi kerak. Bunda u yoki bu rasm xotirada qanday bog‘lanishlarni hosil qilishini aniqlash zarur. Tadqiqot jarayonida tajriba qarori to‘ldirib boriladi (12-jadval). 12-jadval Bavosita eslab qolish tajribasining qarori
Turli yordamchi vositalardan foydalanib to‘g‘ri qayta esga tushirilgan so‘zlar bolada eslab qolish qobiliyatining kuchli rivojlanganligidan dalolat beradi (A.N.Leontev, 1928). Piktogramma metodi Bevosita eslab qolish xususiyatlarini piktogramma, ya'ni rasmli assotsiatsiyalar metodi orqali ham o‘rganish mumkin. Piktogramma eksperimental-psixologik tadqiqot usuli sifatida birinchi marta L.V.Zankov (1935) tomonidan qo‘llanilgan. Sinaluvchi aniq so‘zni rasmdagi tasvir orqali eslab qolishi kerak. Sinaluvchi so‘z va tasvir o‘rtasidagi aloqani o‘ylab topishi kerak, bu esa keyinchalik so‘zni qayta eslashiga imkon beradi. Rasm va so‘z o‘rtasidagi assotsiativ aloqani shakllantirish jarayonida inson shunday mazmunli aloqalarni tanlaydiki, uning fikricha, bu rasmlar so‘zni eslab qolish uchun yaroqli bo‘ladi. (A.R.Luriya, 1967). Shuning uchun ham bu metodika orqali tadqiqot o‘tkazish faqatgina assotsiativ, bevosita xotira xususiyatlarinigina emas, fikrlash faoliyati xarakteri, mantiqiy tafakkurning rivojlanish darajasi haqida ham bilish imkonini beradi. (S.V.Longinova, S.Ya.Rubinshteyn, 1972, B.G.Xersonskiy, 1988). Metodikaning mazmuni shundan iboratki, sinaluvchi aniq bir so‘zni – tushunchani eslab qolish uchun o‘zi mustaqil rasm sxema chizadi. Bu chizilgan rasm sxema keyinchalik so‘zni – tushunchani esga tushirishga yordam berishi kerak. Alohida harf so‘zlarni yozish tavsiya etilmaydi. Tajriba o‘tkazish uchun oldindan tayyorlangan toza varaq va qalam kerak bo‘ladi. Sinaluvchiga quyidagi ko‘rsatma beriladi: «Men sizga so‘zlarni aytaman, siz ularni eslab qolish uchun kichikroq rasm chizib oling. Rasm chizish tezligi va rasmning sifati sizni xavotirlantirmasin. Asosiysi, siz keyin rasmga qarab, eslab qolgan so‘zlaringizni aytsangiz bo‘ldi». So‘zlar ( yoki so‘z birikmalari) quyidagilar bo‘lishi mumkin:
Mehribon buvi Qorong‘u tun G‘amgin Urush Og‘ir ish Hokimiyat Qattiqqo‘l o‘qituvchi Sovqotayotgan qiz Qo‘rqinch Qorni och odam Bemor ayol Do‘stlik
Tadqiqot mobaynida quyidagi qismlarni o‘z ichiga oladigan qaror to‘ldiriladi (13-jadval). 13-jadval Piktogramma metodi bo‘yicha tadqiqot qarori
Piktogramma metodikasi yordamida assotsiativ jarayonlar xususiyatlari, bolada so‘zning aniq mavhum ma‘nosi o‘rtasidagi aloqa o‘rnata olish xususiyatlari haqida bilish mumkin. Hikoyani qayta esga tushirish So‘z-mantiq xotira xususiyatlarini o‘rganish hikoyani qayta esga tushirish metodikasi yordamida amalga oshirilishi mumkin. Bunda faqatgina matnni tushunish va eslab qolish qobiliyatigina emas, balki og‘zaki va yozma nutq qobiliyatlari ham aniqlanadi. Tajriba o‘tkazish uchun turli murakkablikdagi hikoyalarni tayyorlab olish kerak. Ularni alohida qog‘ozlarga kompYuterda yozib olish mumkin. Kichik bolalar uchun hikoyalar qisqacha, mazmuni tushunarli bo‘lishi kerak. Bunday hikoyaga misol keltiramiz: Qadim zamonda bolalar yashagan ekan. Ularga onasi yog‘och ot sovg‘a qiladi. Bolalar kuchuk va mushukni otga mindirib, sayr qildira boshlaydi. Yaxshi sayr qilib Yurganda, ot birdan Yurmay qolibdi. Bolalar qarasa, otning oyog‘i sinib qolgan ekan. Bolalar Anvar amakini chaqirishibdi va u otni tuzatib beribdi. Har bir hikoyada sifatiy tahlildan boshqa, miqdoriy tahlil qilish imkonini beradigan ma'lum so‘z birliklari sonini ajratib olish kerak. Bunda hikoya boshqacha turga, ya'ni miqdoriy tahlil qilganda tadqiqotchi uchun kalitday holga keladi. Masalan: Bir bola /bor edi/. Uning ismi /Abror edi/. Abror/ onasi bilan /ko‘chaga/ o‘ynashga chiqdi/. Abror /tez-tez chopib borayotib/, toshga /qoqilib tushdi/ va yiqildi/. Abrorning oyog‘i /lat edi/. Uning oyog‘i/ qattiq og‘ridi/. Onasi Abrorni /doktorga olib bordi. Doktor oyog‘ini/ boylab qo‘ydi/ va u og‘rimay qoldi/. Kattaroq bola uchun murakkabroq hikoyalar tanlanishi mumkin. So‘z birikmalarining ma’lum miqdori ajratilgan bir necha hikoyalarni keltiramiz: 1. 136-o‘rta maktab/ o‘quvchisi/ o‘n ikki yoshli/ Sanjar/ yozgi ta’tilni/ buvisinikida/, qishloqda/ o‘tkazdi. Kechki payt/ o‘rmondan/, qaytayotib/, Sanjar temir yo‘lning/ tuzatilmaganligini/ payqab qoldi/. Sanjar bu haqda temiryo‘lchilarga xabar berdi/. Halokatning/ oldi olindi/. Hushyorlik/ ko‘rsatgan bola/ mukofot/ bilan taqdirlandi/. 2. Dushanba kuni kechqurun/ amerika passajir samolyoti/ «Boing»/ Kanada yaqinida/ boshqa samolyotga urildi/. 180 ta yo‘lovchining barchasi, jumladan, 18 nafar ayol/ va 9 nafar bola ham/ hech narsani ko‘rib bo‘lmaydigan/ qorong‘i/ qorongi bo‘lishiga qaramasdan/, bo‘ronli kunda/ qutqazildi. Hamma passajirlar/ «Rossiya» teploxodi bilan/ portga etkazildi. Hikoyani qayta esga tushirish bo‘yicha tajribani turli tartibda o‘tkazish mumkin. Bog‘cha yoshidagi bolalarga hikoyani eksperimentator o‘qib beradi. Keyin iloji boricha matnga o‘xshash qilib, eshitilgan hikoyani esga tushirish so‘raladi. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari esa hikoyani mustaqil o‘qishlari eshitishlari mumkin. Shuni esda tutish kerakki, hikoyani idrok qilish, uni o‘qib berish usuliga bog‘liq. Tadqiqotchi hikoyani o‘qib berishi sinaluvchiga hikoya mazmunini tushunishni osonlashtiradi, «eshitganini» idrok qilishi uchun ko‘proq kuch, diqqatning barqarorligi talab etiladi (S.Ya.Rubinshteyn, 1970). Sinaluvchi mustaqil o‘qiganida unda matnni bir necha marta qarab chiqish imkoniyati tug‘iladi, shu bilan bir vaqtda yomon o‘qilganda matnning mazmunini tushunishda qiyinchilik vujudga keladi. Hikoyani yozma ravishda esga tushirishda yanada ko‘proq qiyinchiliklar vujudga keladi. Shuning uchun ham ko‘pchilik sinaluvchilar hikoya qilib berishni afzal ko‘radilar. Agar bola eshitgan hikoyasini aytib berishga qiynalsa, o‘rgatuvchi dars elementlarini qo‘llashi mumkin. (S.Ya.Rubinshteyn, 1962, 1970). Hikoya bir necha marta o‘qib beriladi va keyin sinaluvchi bilan birga o‘qilganini muhokama qilinadi. 5.5. Xayolni diagnostika qilish metodlari Bola xayolini baholashda turli xil ijodiy ishlar: rasm chizish, hikoya tuzish, buYumlarni yasash bilan bog‘liq jarayonlarda fantaziyaning namoyon bo‘lishiga e’tibor beriladi. «Nutqiy fantaziya» metodikasi Bolaga biror jonli mavjudot (odam hayvonlar) haqida ( bolaning xohishiga ko‘ra) hikoya tuzish va uni so‘zlab berish topshirig‘i beriladi. Buning uchun bolaga 5 daqiqa vaqt ajratilib, shundan 1 daqiqasi hikoya ertakni o‘ylab olishi uchun beriladi. Bola hikoyani so‘zlab berish jarayonida, uning fantaziyasi qay darajadaligini bilish uchun quyidagilarga e’tibor beriladi. 1. Xayol jarayonining tezligi. 2. Obrazlarning o‘ziga xosligi, originalligi. 3. Fantaziya (tasavvur)ning boyligi. 4. Obrazlarning chuqur ishlanganligi. 5. Obrazlarning hissiy - ta’sirchanligi. Yuqoridagi belgilarning hikoyada aks etganligiga qarab, har biri 0 balldan 2 ballgacha baholanad “Nutqiy fantaziya” metodikasi uchun bayonnoma
Bola hikoyani so‘zlab berayotganida, tadqiqotchi Yuqoridagi jadvalga, hikoyada mezondagi belgilarning namoyon bo‘lishiga qarab, mos ballar bilan belgilab boradi. Rivojlanish darajasi haqida xulosalar. 10 - ball – juda Yuqori 8-9 ball – Yuqori 4-7 ball – o‘rtacha 2-3 – quyi 0-1 ball – juda past «Rasm» metodikasi Tadqiqotni o‘tkazish uchun qog‘oz va flomaster (kamida 6 xil rangda) kerak bo‘ladi. Bolaga ana shulardan foydalanib, biror-bir rasmni o‘ylab, chizish topshirig‘i beriladi. Buning uchun 5 daqiqa vaqt belgilanadi. Tadqiqot natijalari tahlili quyidagi jadval yordamida amalga oshiriladi. 15-jadval
Rivojlanish darajasi haqida xulosalar 10 - ball – juda yuqori 8-9 ball – yuqori 4-7 ball – o‘rtacha 2-3 – quyi 0-1 ball – juda past «Haykaltaroshlik» metodikasi Bolaga 5 daqiqa davomida plastilindan biror -bir narsa o‘ylab topib, yasash topshirig‘i beriladi. Bola fantaziyasi, topshiriqni bajarishdagi qobiliyati quyidagi ball - mezoni bo‘yicha baholanadi. 0-1 ball — 5 daqiqa mobaynida bola hech narsa o‘ylab topib yasay olmasa; 2-3 ball – agar bola shu vaqt ichida biror oddiyroq narsalarni, masalan: kubik, aylanalarni yasasa; 4-5 ball – agar bola faqat 3-4 qismdan iborat narsa yasasa; 5-7 ball – boy fantaziyasi bilan ajralib turadigan,g‘ayrioddiy narsa yasasa; 8-9 ball – bola original narsani o‘ylagan, lekin yasalishida kamchiliklari bo‘lsa; 10 ball – agar o‘ylab topilgan narsa original va puxta, estetik did bilan yasalgan bo‘lsa. Rivojlanish darajasi haqida xulosa 10 ball – bola maktab ta'limiga tayyor. 8-9 ball – maktab ta'limiga tayyor desa bo‘ladi. 6-7 ball – maktabga tayyorgarligi o‘rtacha 4-5 ball – bolaning maktab ta'limiga tayyorgarligi etarli emas. 3 balldan past - bola maktab ta'limiga umuman tayyor emas. SHunday qilib, ushbu mavzuda bilish jarayonlaridan, diqqat, xotira va tafakkur psixodiagnostikasi haqida ma`lumotlarga ega bo’ldik.
1. Segen doskasi metodikasi orqali nimalarni o‘rganish mumkin? 2. P'eron-Ruzer metodikasining mazmuni qanday? 3. Landolt halqachalari metodikasi orqali nimalarni o‘rganish mumkin? 4. Burdon korrektur sinovi metodikasi orqali nimalar o‘rganiladi? Uning qanday o‘zgartirilgan variantlarini bilasiz? 5.Ko‘rish xotirasini qanday metodika yordamida o‘rganish mumkin? 6.Eshitish xotirasini qanday metodika yordamida o‘rganish mumkin? 7. Piktogramma metodi orqali nimani o‘rganish mumkin? 8. Hikoyani qayta esga tushirish metodikasining mazmunini aytib bering? 9.”Rasm” metodikasi orqali nimalarni aniqlash mumkin? 10. “Haykaltaroshlik” metodikasining mazmunini aytib bering. 11.“Nutqiy fantaziya” metodikasi qanday o‘tkaziladi? Nazorat uchun test savollari 1.Diqqat psixodiognostikasi uchun ishlatiladigan metodikalar qatorini toping A.Burdon korrektur sinovi, Myunstenberg metodikasi, Gorbov jadvallari B. Landolt uzukchalari, Segen doskalari, Koss kubiklari V. Shulte jadvallari,Raven matritsalari G. Ayzenk so’rovnomasi, Bine testi 2.Xotira psixodiognostikasida qo’llaniladigan metodikalar qatorini ko’rsating A.Raven matritsalari, Lichko so’rovnomasi B.Benton testi,Veksler shkalasi, Meyli testi V.Qo’l testi, Meyli testi, Lyusher testi G.TAT, Lyusher testi,MMRI
A.Emotsional xotira B.Qisqa muddatla xotira V Uzoq muddatli xotira G Operativ xotira
AIntellekt testlar B.Shaxs testlar V.Verbal testlar G.Tezlik testlari
A.Yodlash jarayonini diagnostika qilish metodi B.Juft assotsiatsiyalar metodi V.Qatordagi elementlarni eslab qolish metodi G.Tanib qolish metodi
A.Tekshiriluvchida metodikadagi topshiriqlarni bajarmaslik istagi kuzatilganda B.Tekshiriluvchining yoshi ancha keksa bo’lganda V.Tekshiriluvchi boshqa subektlrdan yuqori ko’rsatkichlarga ega bo’lganda G.Tekshiriluvchida xotira defektlari namoyon bo’ladi
A.Rossolimo itellekt testi B.SHTUR V.Veksler intellekt shkalasi G.MMPI intellekt testlari
A.Rossolimo intellekt testi B.Veksler intellekt shkalasi V.SHTUR
G.Mazkur testlarning barchasida diqqat psixodiognostikasi uchun qo’llanadigan maxsus subtestlar mavjud 9. Quyidagi metodikalarning qaysi biri xayol psixodiagnostikasida qo’llaniladi? A.Nutqiy fantaziya B.Piktogramma V.SHTUR
G.Meyli testi 10. “Piktogramma” metodikasining muallifi kim? A. L.V.Zankov B. A.R.Luriya, V. B.G.Xersonskiy G. S.V.Longinova Yüklə 0,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||