Page 1 of 4
Headache | Turkish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Baş ağrısı
Giriş
Gerilim tipi ve küme tipi olmak üzere iki temel baş ağrısı çeşidi vardır.
Gerilim tipi baş ağrılarına genellikle stres neden olur.
Pek çok insanda
ayda bir
veya iki defa bu tip baş ağrıları görülür.
Bu ağrılar genellikle birkaç saat sür
er.
Bazen daha inatçı ağrılar birkaç gün de sürebilir.
Gerilim tipi baş ağrılarının tipik belirtileri kafanın her iki tarafında da sürekli ağrı,
boyun kaslarında gerginlik ve gözlerin arkasında basınç hissidir.
Kadınları
erkeklere göre daha çok etkiler.
Küme baş ağrıları ise başınızın tek tarafını etkiler ve çok ağrılı olabilir. Genelde
gece birkaç kez uyanmanıza neden olarak uykunuzu bölerler. Etkilenen taraftakı
gözde yangı olabilir ve burnunuzun bu tarafında tıkanıklık olabilir. Küme baş
ağrıları nadiren görülür ve kadınlara kıyasla erkekleri daha çok etkiler.
Belirtiler
Gerilim baş ağrıları kafanızın etrafında sürekli ve basınç yapan bir ağrıya
(gerginlik) neden olur. Gözlerinizin arkasında basınç ve boyun kaslarınızda
gerginlik hissedebilirsiniz. B
aş ağrısı bulantı, kusma veya ışık ya da sese karşı
aşırı duyarlılıkla ilişkilendirilmez. Gerilim tipi baş ağrıları gün içinde ortaya çıkar ve
birkaç saat ya da daha uzun sürebilir.
Küme baş ağrılarında, ağrı son derece şiddetlidir. Ancak ataklar en fazla
bir veya
iki saat sürecek şekilde kısa sürelidir. Ağrı hızla başlar ve başınızın tek tarafını,
özellikle göz çevresini etkiler. Etkilenen taraftaki gözde yangı ve burunda tıkanma
olabilir. Günde bir kaç kez, genellikle aynı saatlerde başlayan ve birkaç ha
fta ya da
aylar süren baş ağrılarınız olabilir.
Nedenleri
Gerilim tipi baş ağrılarının nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bu baş ağrılarının
birkaç etmen tarafından tetiklendiği düşünülmektedir. Serotonin isimli vücut
kimyasalı miktarı azaldığında ortaya çıkabilir.
Stres, duruş bozukluğu (kambur durma), okumak için gözleri kısma ve parlak ışık
da baş ağrısı ihtimalini artırır. Bazı kadınlar baş ağrılarının regl dönemleriyle ilintili
olduğunu saptamıştır. Ayrıca her gün kullandığınız ağrı kesicileri bıraktığınızda da
yoksunluk nedeniyle baş ağrısı çekebilirsiniz.
Doktorlar küme tipi baş ağrılarına neyin neden olduğunu bilmemektedir. Bunlar
beynin hipotalamus isimli bölgesiyle ilintili olabilir. Hipotalamus vücut saatimizi
kontrol eder ve baş ağrılarının her gün aynı saatte görülmesinin nedeni de bu
olabilir. Küme baş ağrılarını tetikleyen faktörlere örnek olarak alkol; petrol, parfüm
Page 2 of 4
Headache | Turkish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
ve çözücüler gibi güçlü maddelerin koklanması ve sıcaklıktakı aşırı artışlar
verilebilir.
Tanı
Eğer ara sıra baş ağrılarınız oluyorsa, GP’nizi ziyaret etmeniz gerekmez. Genelde
bu ağrıların nedenini anlayabilir ve nasıl geçireceğinizi de bilirsiniz.
Ancak, çok daha sık ve şidetli baş ağrılarınız oluyorsa, GP’nizi görmeniz gerekir.
Bulanık görme, bulantı, kusma, konfüzyon
veya uykusuzluk gibi belirtiler
yaşıyorsanız veya aniden saplanan şiddetli baş ağrılarınız oluyorsa GP’nize
durumu bildirin. Bunun altında yatan bir sorun olup olmadığını görmek için bazı
tahliller yaptırmanız gerekebilir.
Bir baş ağrısı günlüğü tutmak da olası nedenlerin belirlenmesinde size yardımcı
olabilir. Her başınız ağrıdığında ağrının ne kadar şiddetli olduğunu, ağrının nerede
olduğunu, yaşadığınız diğer belirtileri ve o sırada ne yapmakta olduğunuzu not
edin.
Tedavi
Gerginlik tipi baş ağrılarını genellikle rahatlama teknikleri ve hafif ağrı kesicilerle
geçirebilirsiniz. Parasetamol gibi bir ağrı kesici genellikle ağrının giderilmesini
sağlayacaktır. Baş ağrısı başlar başlamaz bir tam doz almak ve birkaç saat sonra
gerekirse bir doz daha almak en iyisidir. Daima ambalaj üzerindeki talimatlara
uymanız gerekir.
Küme tipi baş ağrıları sıradan ağrı kesicilere yanıt vermez. Küme tipi baş
ağrılarının giderilmesinde genellikle Sumatriptan isimli bir ilaç kullanılır. Bu ağrı
kesici, beyindeki 5HT adı verilen kimyasala müdahele ederek etkisini gösterir. Bu
kimyasalda meydana gelen değişkliklerin küme baş ağrıları ve migrene yol açtığı
düşünülmektedir. Sumatriptan yalnızca GP’nizin tavsiyesi üstüne kullanılmalıdır.
Verapamil
veya Lithium gibi diğer ilaçlar özellikle baş ağrısı tedavisi için üretilmiş
olmamakla birlikte, küme tipi baş ağrılarınız için bir uzmana (nörolog) görünmeniz
halinde size reçetelenebilir.
Korunma
Baş ağrılarınızı neyin tetiklediğini bulmak için günlük tutmayı deneyin. Bu tetikleyici
faktörlerden kaçınmak baş ağrılarınızı azaltabilir. Ayrıca, derin nefes alıp verme ve
düzenli egzersiz yapma da stres düzeyinizi düşürerek baş ağrısı riskinizi azaltır.
Baş ağrıları depresyon be
lirtisi olabilir. Depresyond
aysanız, size depresyon ilacı
yazması için GP’nize görünmeniz gerekir. Bu baş ağrılarınızın önüne geçebilir
veya sıklığını azaltabilir.
Küme tipi baş ağrılarınız varsa, ağrı sırasında alkol almayın, alkol ağrıyı daha da
kötüleştirebilir. Ancak, alkol atakları tetikleyici bir faktör gibi görülmemektedir.
Page 3 of 4
Headache | Turkish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Ayrıca petrol ve çözücüler gibi güçlü kokulu maddelerden ve sıcak havada
egzersiz yapmaktan da kaçınmanız gerekir.
Page 4 of 4
Headache | Turkish | Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008
Güvenilir çeviri hizmeti
NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size
güvenilir çevirmenler sağlayabilir.
3 adımlık kılavuzumuzu takip edin:
Adım 1
- NHS Direc
t’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın
Adım 2
–
Aramanız yanıtlandığında, kullanmak istediğiniz dilin İngilizcesini
belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine
yardımcı olacak çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.
Adım 3
–
Veya, bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama
yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığınızı açıklamak üzere bir
çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın.