Azərbaycan tarixi məsələləri İran tarixşünaslığında
15
yazılmağa başladı. Bu istiqamətdə ilk işlərdən biri Abdulla Fazili-
nin 1970-ci ildə buraxdığı kitab
1
oldu. Bu kitabında müəllif İran
tarixşünaslığında Azərbaycanın qədim tarixinin saxtalaşdırılması
ilə bağlı məsələlərə toxunurdusa, müəllifin növbəti kitabında
2
Azərbaycanın qədim və ilk orta əsrlər tarixi haqqında İran tarixşü-
naslığında mövcud olan iddia və yalanlar ifşa edilirdi.
1978-ci ildə “Azərbaycanın tarix və mədəniyyətinin bur-
jua saxtalaşdırıcılarına qarşı” adlı məcmuə
3
çap edildi. Məc-
muənin təxminən yarısını təşkil edən 10 məqalədə İran
tarixçi-
ləri tərəfindən Azərbaycanın tarixinin, coğrafiyasının, Azər-
baycan xalqının mənşəyinin, dilinin təhrif edilməsi tənqid və
təkzib edilmişdir. Məcmuənin giriş hissəsində qeyd
edildiyi ki-
mi, Azərbaycan tarixi və mədəniyyətinin əsrlər boyu İran tarixi
və mədəniyyəti ilə bağlı olması məlum həqiqət olsa da, bu bağ-
lılıq heç də birinin digərinin içərisində “həll”
edilməsi demək
deyildir. Qeyd olunurdu ki, bir sıra İran tarixçiləri arasında
Azərbaycan tarixini, Azərbaycan xalqının dilini və mədəniy-
yətini gözdən salmaq cəhdləri müşahidə olunurdu. Belə əsas-
sız, tarixi saxtalaşdıran fikir və iddialara qarşı haqlı olaraq ca-
vab vermək Azərbaycan alimlərinin vəzifəsi və borcudur.
Azərbaycan alimlərindən Ş.Tağıyevanın
4
, O.Əfəndiyevin
5
,
S.Onullahinin
6
, T.Musəvinin
1
, M. Azərlinin
2
, V.Piriyevin
3
,
1
Fazili A.H. Azərbaycanın qədim tarixi müasir İran tarixşünaslığında, Bakı,
1970.
2
Fazili A. Azərbaycanın qədim və ilk orta əsrlər tarixi... Bakı, 1984.
3
Azərbaycanın tarix və mədəniyyətinin burjua saxtalaşdırıcılarına qarşı,
Bakı, Elm, 1978.
4
Bax: Tağıyeva Ş. Müasir İran burjua tarixşünaslığında Azərbaycan xalqının
etnik birliyinin inkar edilməsi haqqında / Azərbaycanın
tarix və mədəniyyə-
tinin burjua saxtalaşdırıcılarına qarşı, s. 114-124.
5
Эфендиев О. К освещению некоторых вопросов истории сефевидов в
современной иранской историографии / Azərbaycanın tarix və mədəniy-
yətinin burjua saxtalaşdırıcılarına qarşı, с.125-140.
6
Onullahi S.M. İran burjua alimlərinin əsərlərində Azərbaycan dili tarixinin