Arxivshunoslik fanining predmeti maqsad va vazifalari. Arxiv haqida umumiy tushuncha. Xonliklar davrida arxirlarning axvoli

Bundan tashqari, hujjatli manbalarni saqlash ishiga tashkilot rahbarlarining
O’zlari ham jiddiy zarar yetkazganlar. Ular qog’ozlarni yakkash o’zlari ko’rib chiqib, keraksiz deb hisoblaganlarini yo’qotib yuborganlar. Hujjatli materiallarni yo’q qilish turli chekka o’lkalarda, jumladan Turkistonda keng ko’lamda olib borilganligi o’sha davrdayoq ilg’or kishilarni tashvishga solib qo’ygan edi. 1914 yilda Orenburgda o’tkazilgan guberna olimlari arxiv komissiyasining I syezdida shu komissiya a’zosi A. Popov quyidagilarni ta’kidlab o’tgan edi: “Keyingi 12 yil davomida yo’qotilgan yuz minglab ishlarning anchagina qismi O’rta Osiyoning qo’shilishi va bosib olinishi,Buxoro va Xivaga qilingan harbiy yurish haqida edi”.

XULOSA

Har bir shaxsning hayoti va faoliyati davomida uning ixtiyorida ma’lum hujjatlar to’planadi. Bu hujjat va materiallar o’sha fuqaroning shaxsiy arxivini tashkil etadi.

Unday arxivlar garchi fuqarolarning shaxsiy mulki bo’lsa-da, ularda davlat ahamiyatiga molik hujjatlar ham saqlanishi ehtimoldan holi emas. Shuning uchun ham bunday hujjatlar ekspertiza qilingandan so’ng O’zbekiston Milliy arxivi fondiga kiritiladi va bu hujjatlarning egalarining saqlanishini ta’minlashlari zarur. Shaxsiy arxivlardagi bunday hujjatlarni egasining roziligi bilan mulk huquqi saqlangan xolda davlat arxivlari, muzey va kutubxonalarda shartnoma asosida doimiy yoki depozitar (vaqtincha) asrovga olinishi mumkin.
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, hozirgi kunda O’zbekistonda davlat, idoraviy va shaxsiy arxivla mavjud bo’lib, bu arxivlarda respublikamizning o’tmishi va hozirgi kunini o’zida aks ettirgan bebaho hujjatli manbalar saqlanmoqda. Ularni nes-nobud qilmasdan kelajak avlodlarga yetkazish arxiv xodimlari va barcha fuqarolarning muqaddas burchidir