Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1



Yüklə 6,55 Mb.
səhifə9/65
tarix10.04.2017
ölçüsü6,55 Mb.
#13755
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   65

batan11 dirgənlə bir kərədə toplanan ot yığını. bağ. biçilən quru ot dəməti.
-batan edmək: quru otları yığın halına gətimək.
-gün batan uğur: günbadrama11. öğlədən sonra.

batanla11 quru otları bir öbək halına gətirmək.

bataqa11 1. sipər. 2. xalqın toplantı yerı.

bataqlamaq qırqıncamaq11. dövmək.

bataqlıq batqaq11. batmaq11. çamur. batuvuq11. cipi11.

bataqlıq sadır11.

batar11 axşam üstü. 2. ev. qonut. dayirə.

batarçı kiracı.

batay11 qurbanlıq.

batça əsgi qaraçay şaman törənlərində oynayan edən dəliqanlı.

batı batış11.

batığ aşlı. aşüqü11. bulanıq.

batılmaq11 gömülmək. batmaq.

batıq11 basıx. 1. bataqlıq. 2. içinə bükük. əzik.
-burun11 burunlu: basıx burunlu. 3. əkimin igirmi dördü qasımın biri arasında doğanların bürcü.

batıqan11 qaz yağı. -batıqan11 lampa: qaz lampası. zənburi.

batıqıl yoxsul. kasıb. fəqir. səfil.

batır11 qəhrəman. qorxusuz. cəsur.

batıraz11 nart nağıllarında bir qahramn adı.

batırılmaq alınmaq11.

batırlıq11 qəhrəmanlıq. cəsarət.

batırmaq sancmaq11. saplamaq.

batış11 batı.

batışlamaq bədişləmək11. rəzil etmək. aşağılamaq.

batışlıq bədişliq11. rəzalət.

batman11 1. ağır. 2. pətək. kovan. -bal batman: arı kovanı. bal kovanı. pətək.

batmaq 1. batılmaq11. gömülmək. taşaymaq11. gömülmək. 2. bataqlıq. çamur.
-gün daşaydı: günəş battı.
-gün bulutqa daşaydı: günəş buluta gizləndi.
-gözləri içinə daşaydı: gözləri çöktü.
-batmaq çaqmaq: çamur bulaştırmaq.

batnar11 böyük taxt, sədir. somya. kanapə. divan.

batqaq11 bataqlıq.

batqaqlanmaq11 bataqlıq halına gəlmək.
-asırı yağqandan yol batqaqlandı: yağmurun çox yağmasıyla yol bataqlıq duruma gəldi.

batqın taşatın11. yumuq. cumuq. yaşın. yaşrın. gizlicə.

battım mattım. -mattım mattım: mat mat.

batuv11 alçaq. çuxur. dərin.

batuvuq11 bataqlıq.

bav11 1. axır. ağıl. -at bav: axır.
-qoy bav: qoyun ağılı.
2. bağ. qayış. -saqat bav: saat qayışı.

bavlu11 bağlı. bəfalı. sadıq.
-baş bavlu11: evli.

bavqa qirməz11 yedi yaşında qoyun.

bavur11 qaraciğər. bağır. sinə.
-bavur töbənənə: yüzüqoyun.

bavurlanmaq11 sürünmək. yüzüqoyun yatmaq.

bavursaq11 xəmir işi bir qaraçay-malqar yeməğinin kiçik tikələri.

baxan baxar. qaravçu11. seyirçi. tamaşaçı.

baxar baxan. qaravçu11. seyirçi. tamaşaçı.

baxı açı. fal.

baxıcı qobacı11. falcı. büyücü. taşçı11. falcı. gözdərçi11. falcı. boranbilgiç11. sabay11. büycü. falcı. fala baxan. sınçı11. yastıqlı11. falcı.

baxıcılıq -baxıcılıq edmək: göz atlamaq. gözətləmək. sınçılamaq11.

baxılmaz -üzünə baxılmaz: çapqaqsız11. yapqaqsız. çirkin qadın. qılıqsız. çəlimsiz. alımsız.

baxımcı baqımçaq11. pərəstar.

baxış -baxış açısı: anqı11.

baxşi bəxşi. bətçi. baxıcı. gözdərçi11. falcı.

baxsız şanssız. ülüşsüz11.

baxtsız baytamal11. talehsiz. qarqanmış. xor görülən. lə’nətli.

bay11 1. bəy. zəngin. güclü. 2.öpüş. öpücüq.
-badan beli iyilməğən: talehi açıq. zəngin.
-bay edmək: öpmək.

bayadımatnı süygəni tabu dildə savçı.

bayağı qılımlı11. çaynaq. çeynək. adi. sansız11. normal.

bayat qatqan11. qurumuş.

bayatmaq qatmaq11. sərtləşmək.

bay-bay11 beşik söyləmək. beşiktə bəbək uyuturkən söylənən söz.

baybiyçə11 xanım. əş. qadın.

bayça11 1. cin. xortlaq. 2. gecə quşu. 3. qoyun çobanlarının tanrısı.

bayçal baysal. maçal11. baçal. iyi. gözəl. xoş. daha iyi.

bayçarılmaq11 qurban olaraq kəsilmək.
-bayçarıluvqa atalqan mal: qurban olaraq kəsilmək üzərə adnmış heyvan.

bayçarmaq11 qurban kəsmək. adaq adamaq. nəzir edmək.

bayçı bax > bayça.

bayçomart qaraçay-malqar mitolojisində av tanrısı apsatı nin gizli adı.

baydam11 sevinc. bəydəm. mutluluq. neşə.

baydamlıq11 neşə. sevinc. şənlik.

bayılan oysuravuq11. oysavuruq. keçingən. dəvamlı kəndindən geçən.

bayılmaq oysuramaq11. keçinmək. kəndindən geçmək. bihuş olmaq.

bayınmaq zəngin olmaq.

bayıqdırmaq11 zənginləştirmək.

bayıqlanmaq11 zənginləşmək.

bayıqmaq11 zənginləşmək.

baylalı11 bağlalı11. bağlı. ilgili.

baylam11 bağlam. büket.
-qoqqa11, qans baylam: çiçək büketi.

baylam11 bağlam11. bağ. ilgi. münasibət.

baylamaq11 bağlamaq.

baylanmaq11 baqlanmaq. -dili baylanmaq: dili tutulmaq. qonuşamamaq.

baylaşdırmaq11 baqlaşdırmaq. ilgi qurmaq. bağlantı qurmaq. təmas qurmaq.

baylav11 bağlav. bağ. dügün.

baylıq11 bəylik. zənginlik. kan. xəzinə. -söz baylıq: söz xəzinəsi.

baymaq11 baymıq. ayaqlarını əğri basan. çarpıq. dabanı içəri yada dışarı doğru əğilmiş ayaqqabı.
-baynı qızı baymaq bolsada tıbırda qalmaz: zənginin qızı əğri ayaqlı olsa da evdə qalmaz.

baymıq baymaq11. ayaqlarını əğri basan. çarpıq.

bayna11 iştə. baynam11.
-bayna alayda: iştə orada.

baynam11 bayna11. iştə.

bayqama11 bağqama. bəyqəmə. güclü. quvvətli. qudrətli.

bayqın süzülmə11. süzmə. xumar. süzgün. -bayqın, məxmur baxışlar: süzülgən gözlə11.

bayqın11 şubatın onbir on səggiz arasındaki günlər.

bayquş evdə oturmayı sevən. evdən heç çıxmayan. qulunquş11.

bayquş qılın quş11.

bayram quvanc11.

bayramcaq11 ibibiq quşu. gütgüt quşu.

bayramlamaq11 qutlamaq.

bayraq
-bayraq yığ11: bayram günlərində gənclərin atlara binərək gənc qızlardan məndil, şal toplamaları gələnəği.

bayraqta11 əğləncə düşgünü qadın. qaltaq. şıllıq. fahişə. qəhbə.

bayraqtam11 böyük pirəns. bəylər bəyi. bəylərin başçısı.

bayrı11 ilahi. qutsal.

bayrım -bayrım öy: dilək dilənən yer. – bayrımqün11: cümə. -bayrım biyçə11: qadınları, cocuqları qoruyan tanrıca. -bayrım adaqaça11: alalı beləli paltar giymiş. -bayrıçə ay mart.

bayrımqün11 cümə.

baysal bayçal. maçal11. baçal. iyi. gözəl. xoş. daha iyi.

baytal11 qısraq.

baytamal11 1. baxtsız. talehsiz. xor görülən. qarqanmış. lə’nətli. 2. çox qolay. çox əğik, yüngül.

baytav bağtav. maqtav11. övgü.

baytavlu bağtavlu. maqtavlu. şanlı. şöhrətli.

baytavluq bağtavluq. maqtavluq. övgüylük.

baytun törre11 əsgi qaraçay toplumsal yapısında xalq məhkəməsi.

baz11 1. yapağı. yün. 2. baz bol cəsarət etmək. bir işi yapmaqta qaralı olmaq.

bazama11 1. atma körpü. 2. sığınaq.

bazar11 gürültü patırtı. ıyıqgün11.
-bazar günü: iyiq gün11.
-bazar beti qetməğən: yepyeni duran. əsgiməmiş.
-bazar betin açmaq: yeniləmək.

bazarsöz11 gəvəzə. çox qonuşan.

bazartəsi başgün11. başqün11. yekşənbə.

bazı -bazıqbel11: qalın belli.
-bazıqboyun11: qalın boyunlu.
-bazıqyayaq11: şişman yanaqlı.

bazı qarı11. qolun omuzla bilək arasında qalan bölümü.

bazım11 basım. cəsarət.

bazımlı11 basımlı. 1. bəsimli. bərəkətlı. bollu. 2. cəsur.

bazımlılıq11 basımlılıq. cəsarət.

bazımsız11 basımsız. cəsarətsiz. qorxaq.

bazımsızlıq11 basımsızlığ. qorxaqlıq.

bazıncaq11 cəsur.

bazınmaq11 basınmaq. cəsarət etmək.

bazınmaz11 cürətli. cəsrətli. qorxmaz.

bazınuvlu11 güvənli. ürəkli. cürətli. cəsarətli.

bazınuvluluq11 cəsarət.

bazınuvsuz11 qorxaq. səsarətsiz.

bazınuvsuzluq11 cəsarətsizlik. qorxaqlıq.

bazıq11 basıq. qalın. -bazıq but: {1. uyluq. qalça. 2. qalın bacaqlı.} -bazıq ərin: qalın dodaqlı.

bazıqsınmaq11 qalın bulmaq.
-çalqını qolqa alqanda, sapın bazıqsınıb izinə saldı: tırpanı əlinə aldığında sapını qalın bulub bıraqtı.

bazman11 basman. baskul. dartan. tərazış.
-bazman qoşaq11: xırda quruş.
-bazman quyu11: uzun bir sırığa bağlı kova ilə su alınan quyu.

bazmanlamaq11 basmanlamaq. basqullamaq. tartmaq.

bazmaq11 güvənmək. cəsarət etmək.

bazqan11 basqan. cəsur. ürəkli.

bazqın11 basqın.1. kəndinə çox güvənən. cəsur. məğrur. 2. əzimli. qararlı.

bazqınç11 güvənli.

bazufars < (< basmaq). bazuq11. basuq. qolun ən yoğun, qalın güclü gəmiyi.

bazuq11 basuq. qolun ən yoğun, qalın güclü gəmiyi.

bəbək qıqqa11. qolçaq. oyuncaq bəbək.

beçəc11 1. iki üç cüt öküzün bərabərcə pulluğa qoşulması. 2. ip. urqan. -beçəv bolmaq: ipə tutaraq yuxarı çıxmaq.

beçəl11 biçəl. 1. bəcəriksiz. aciz. 2. saqat. götürüm. 3. ocağın iki onikisi arasında doğanların bürcü.

becən11 1. dayanaq. dəstək. payanda. qörpü. ayağı. 2. bənt. set. 3. ot yığını. taxıl demətinin tarlada qurutmaq üçün bir araya gətirlip yığılması.

bəcərəməmək yarmalamaq11. yarım yamalaq yapmaq.

bəcərikli etimli11. mahir. tabışlı. tapışlı. uslu. tirmaşqan11. qeyrətli. yaplı11. zirək. usta.

bəcərikli qıysablı11. açıqgöz. qabiliyətli. yetənəkli. qurç-tacal11.

bəcəriksiz alaqoca11. saqar. çola11. sözdə. bir şey işləyə bilməyən. qantal. qolpu11. saqar. tabsız11. tərsqol11. beçəl11. biçəl. aciz. bolumsuz11. ulumsuz. bilimsiz. yetənəksiz. bolmaçı11.

bəcərmək çalçıtmaq. macarmaq11. bacarmək. açmaq. həlletmək. tındırmaq11. tindirmək. bitirmək. həlletmək. tükətmək.

bədək11 bitək. ayaqqabının tabanı ilə üst dərisinin birləştirilib tikildiği yeri sağlamlaştırmaq üçün qoyulan dərində şərit.

bədər kötü. fəna.

bədərbet11 yüzsüz. qüstax.

bədərbetlənmək11 qüstaxlanmaq. güstaxlıq etmək.

bədərlik11 yüzsüzlük. güstaxlıq.

bədiş ayıb.
-bədiş edmək: ayıblanmaq. qınamaq.

bədişçi11 kötüləyən. yerən.

bədişləmək11 batışlamaq. rəzil etmək. aşağılamaq.

bədişliq11 batışlıq. rəzalət.
-batışlıq bolmaq: rəzil olmaq.
-el batışlıq bolmaq11: elaləmə rəzil olmaq.

bədiş-söqüş11 yermə. kötüləmə.
-bədiş-söqüş sanamaq: rəzil etmək. aşağlıamaq.

bəfalı bavlu11. bağlı. sadiq.

begəmcək11 zor sağılan inək.

bəğəndirmək -kəndini bəğəndirməyə çalışmaq: qatçaylanmaq11. cilvələnmək. qırıtmaq.

begənə11 pişirilmiş mayalı boza xəmiri.
-begənəsi ozqan boza: əkşimiş boza.

bəğənmək razı olmaq. tərəfdar olmaq. uyşatmaq. uşatmaq11. yaranmaq11. xoşlanmaq.

bəğənməmək yamansınmaq11. kötü görmək.

bəğənmiş -kəndini bəğənmiş: qayqalaq11. kibirli. qurlu. qururlu. çalımlı.

bəğənmiş kəndini bəğənmiş: xüdpəsənd.

bəğim11 bağım. 1. qarar. hükm. 2. şart.
-südnü bəğimi: məhkəmə qararı.
-bəğim edmək: qarara varmaq. qarar vermək. sözləşmək. anlaşmaq. qararlaştırmaq.

bəğimək11 1. sağlamlaşmaq. quvvetlənmək. 2. yerləşmək. yer tutmaq. 3. bitmək. tamamlanmaq. sonuclanmaq. 4. qapanmaq. tıxanmaq. 5. taxılmaq. saplanmaq.

bəğimləmək11 bağımlamaq. qarara varmaq. qarar vermək. sözləşmək. anlaşmaq. qararlaştırmaq.

bəginmək11 taxılmaq. sabitlənmək.

bək beq11. bərk. sağlam. sıxı.

bekar üydəkisiz11. subay.

bəkavul bekəvul11. qoruyucu. bəkçi. qaraqol.

bəkçi bekəvul11. bəkavul. qoruyucu. qaraqol. qaravul11. gözçü.

bekəvul11 bəkavul. qoruyucu. bəkçi. qaraqol.

bəkeymək11 pekləşmək. bərkimək. sağlamlaşmaq. quvvətlənmək. günclənmək.

bəkləmək qaruvlamaq11. saqlamaq11.

bel11 qazqır11. belqaqın11. kürək.
-incə bel: qarışbel11.
-incə bel: qumursqabel11.
-bel qısuv11: bel bağlama.
-belbağ11: kəmər.
-bel bağlamaq: güvənmək.
-bel qatdırmaq11: dözmək. səbr göstərmək.
-belinə gün girmək: təmbəlləşmək.
2. orta.
-geçə belinə dəri gəlməy, qaydadı bu?: qecə yarısına qədər gəlməyib nərdə bu?
-tavnu beli: dağın orta qısımlari.

bəla qadav11. dərd. qəza.

beləv11 gəvşək. sarqıq.

beləvlü11 sağlam olmayan. gəvşək yapılmış.
-beləvlü iş: əmniyyətsiz, güvənilməz iş.
-beləvlü köpür: sallanan köprü.

beləvüt11 gəvşək. sarqıq. güvənılməz. sallantılı.

beləvüt-qorata11 özənmədən. qaba şəkildə. dərmə çatma.

bəlgi işarət. nişan. sınır. simbol.
-bəlgi bermək: işarət vermək.
-bəlgi yüzüq salmaq: nişanlamaq.

bəlgiləmək nişanlamaq.

bəlgili məşhur.

bəlgisiz11 bəlirsiz. mübhəm.

bəlirsiz arlı-bərli11. qararsız. oynaq. güvənilməz. qarışıq. mübhəm. başsız. tübsüz. bəlgisiz11. mübhəm. qumqo11. qumoq. boğuq. tanıqıvsuz11. silik. göstərişsiz. diqqət çəkməyən.

bəlirti işan11. şart11. imarə. özəllik. vəsif.

bəlirtmək çərtmək11. vurqulanmaq. nişanlamaq.

belkəv belqav11. əğri.

bellav11 alacalı.

bəllə11 adət.

belləv11 ninni.
-belləv aytmaq: ninni söyləmək.

bəlli etmək sezdirmək. ifşa etmək. -bəlli olmaq: alaşılmaq. tanılmaq11.

bellik11 qucaq.

belqaqın11 kürək. bel.

belqav belkav. (bax > yataqay).

belqav11 belkəv. əğri.
-ağac bolmaqan yerdə belkəv dirəkdə aruv görünür: taxda olmayan yerdə əğri ağac da gözəl görünər.

belqavluq11 əğrilik.

belqavsırt11 kambur. sırtı əğri.

bəlqəm11 mə'cun. mərhəm.

beltav11 dağ beli. dağ yamacı.

beltəmir11 dəğirmən daşının altında dönüb buğdayı öğütən dəmir.

bən bənək. tabçıq11. xal.

bəncil qızman11. çıxarcı. mənfəətci.

bənd çıqat11. bət. səd. bağaj. cüt. ciq. qoş11. əkləm. boğum.

bənək bən. tabçıq11. xal.

bənəkli ala-çuba11. alalı beləli. çaqır11. ləkəli. cuqur11. yuqur. ləkəli. alaca. ləkəli. çaqır11.

bəniz məniz. surat. şin11. yüz rəngi. -soluq bənizli: bənzi solmuş. sazbet11. sozbet. -solqun, uçuq bəniz: yamanbet11.

bənzər uşaş11. oxşaş.

bənzəri bu kimi. tüslü11. işənli11. bu kimi. müşabih. tənğşisi11. əşi. işanlı11. bu kimi. müşabeh.

bənzətmək uşatmaq11. uyşatmaq. oxşatmaq.

beq11 pek. bərk. çox. ən. sağlam. sıxı.
-beq alqa: lap öncə. ilk öncə.
-beq aruv: çox gözəl.
-beq azdan: ən azından.
-beq başı: ən başı.

bəqçi saqlayul11. saxlavul. gözçü. mühafiz.

beqəcən11 1. dişi domuz. 2. obur. şişman. çox yiyən.

bəqənmək bəğənmək. büsürəmək11. xoşuna getmək. bəğənmək. yersinmək11.

bəqıitmək11 qapatmaq. sıxılatırmaq. sağlamlaştırmaq.

bəqimləmək11 təsdiq etmək.

bəqimli11 1. qanıtli. dəlilli. 2. tərtibli. təşggilatlı. düzənli.

bəqimsiz11 1. dəlilsiz. qanıtsız. 2. qararsız. güvənılməz. sallantılı. 3. savruq. düzənsiz.

bəqindirmək11 1. tutturmaq. təsbit etmək. 2. tıkandırmaq.
-barmaqnı beqiidırmək: barmaqını qıstırmaq.
-urub beqindir: çaqmaq. pekiştirmək.

bəqirək11 daha çox. daha artıq.

bəqirəkda11 ələxisus. özəlliklə.

bəqivlü11 sağlam. qatı. dayanıqlı.

bəqivsüz11 1. sallantılı. sağlam olmayan. 2. sərbəst. əngəlsiz. mane’siz. 3. dəlilsiz. əsassız. düşünülmədən.

bəqləmək bəkləmək. saqlamaq. saxlatmaq11.

bəqlənmək11 sıxılaşmaq. sağlam duruma gəlmək.

bəqlətmək11 bərkitmək. sağlamlaştırmaq. sıxılaştırmaq.

bəqlətmək11 sıxılaşmaq.

bəqqol11 çimri. sıxəl.

bəqqollanmaq11 çimrilik yapmaq. xəsis olmaq.

bəqtir11 bəqtur11. birdirbir oyunu.

bərabər birqə11. tənqdən11. aynı anda. aynı zamanda. tənqiş11. bərabərliq. əşit. yaşıt. -bərabər tutmaq: tənqsinmək11. bir tutmaq. musavi tutmaq. əşit tutmaq.

Yüklə 6,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin