2. Mutloq miqdorlar Nisbiy miqdorlar to‘g‘risida tushuncha, ularning ifodalanishi va turlari



Yüklə 1,26 Mb.
səhifə6/29
tarix10.11.2022
ölçüsü1,26 Mb.
#68430
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29
BOZOR SHAROITIDA VARIATSIYA KO‘RSATKICHLARI FOYDALANISHNING ZARURIYATI

Bilimingizni sinab ko‘ring

        1. Statistik ko‘rsatkichlar deganda nimani tushunasiz va ular qanday turlarga bo‘linadi?

        2. Mutlaq miqdorlarni qanday usullarda aniqlash mumkin?

        3. Mutlaq miqdorlar nega bir necha o‘lchov birliklarida ifodalanadi?

        4. Mutlaq miqdorlarning kamchiligi nimada?

        5. Nisbiy miqdorlar qanday shakllarda ifodalanadi?

        6. Koeffitsientdan promille necha barobar katta?

        7. Siz dekanat yoki ota-onangiz oldida ikkinchi kursni a’lo baholar bilan tugatish majburiyatini olgan edingiz. Ikki semestrda 19 ta fandan imtihon topshirib 16 ta besh baho oldingiz. Majburiyat qay darajada yoki necha foizga bajarildi?

        8. Dinamika nisbiy miqdori deganda nimani tushunasiz va boshqa nisbiy miqdorlardan qaysi jihatlari bilan farq qiladi.?

        9. SHahar aholisining o‘rtacha (yillik) soni 360 ming kishiga teng. Bir yilda 1812 bola tug‘ilganligi qayd qilingan. SHu davrda 171 kishi o‘lgan. Tug‘ilish va o‘lish koeffitsientlari aniqlansin. Bu aniqlangan ko‘rsatkichlar nisbiy miqdorlarning qaysi turiga mansub?

        10. Mutlaq va nisbiy miqdorlarni birgalikda qo‘llashning zaruriyati nimada?



1-мисол. Жорий даврда шаhар савдо тармоg‘ига келтирилган сут маhсулотлари qуйидаги маълумотларда ифодаланган (тонна hисобида):
3,2% ли сут - 1520
6,0% ли сут - 1096
Qатиq - 420
Qаймоq - 674
Сузма - 583
Жорий даврда шаhар савдо тармоg‘ига келтирилган сут маhсулотларининг умумий hажмини аниqлаш учун уларни qуйидаги шартли сут маhсулотларига келтириб олиш коэффициентларидан фойланилади:
3,2% ли сут - 1,0
6,0% ли сут - 2,0
Qатиq - 1,0
Qаймоq - 8,5
Сузма - 6,5
Шаhар савдо тармоg‘ига келтирилган сут маhсулотларини шартли ўлчов бирлигида аниqланг.
Ечиш.
Алоhида турдаги сут маhсулотларини белгиланган коэффициентлар асосида шартли сут маhсулотларига келтириб hисоблашни qуйидаги жадвалда амалга оширамиз:

Маhсулотлар

Hажми, тонна

Шартли сут маhсулотига айлантириш коэффициенти

Шартли сут маhсулотларининг hажми, тонна

3,2% сут
6,0% сут
Qатиq
Qаймоq
Сузма

1520
1096
420
674
583

1,0
2,0
1,0
8,5
6,5

1520
2192
420
5729
3789,5

Жами

-

-

13650,5

Демак, жорий даврда шаhар савдо тармоg‘ига жами 13650,5 тонна сут маhсулотлари етказиб берилган экан.


Нисбий миqдорлар бир мутлаq миqдорни бошqасига бўлиш натижасида hосил бўлиб, оммавий ижтимоий воqеа-hодисалар миqдорий характеристикаларининг ўзаро нисбатида акс этади.
Нисбий миqдорларнинг qуйидаги турлари мавжуд: шартнома мажбурияти; шартнома мажбуриятини бажарилиши; динамика; тузилмавий; координация; интенсивлик; таqqослаш.

1. Шартнома мажбурияти нисбий миqдори qуйидагича hисобланади:




Yüklə 1,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin