1-vazifa yalpi mahsulot tarkibiga sanab o‘tilganlardan qaysi bir­­lari ki­radi?

14. Mamlakatlarning iqtisodiy potensialini qaysi ko‘r­satkich bilan umumiy baholash mumkin?
a) yalpi milliy mahsulot;
b) tarmoqlar mahsuloti;
c) sof milliy mahsulot;
d) milliy daromad;
e) yuqoridagi barcha ko‘rsatkichlar bilan.
15. Jami ijtimoiy mahsulot ko‘rsatkichi mil­liy iqti­so­diyotning rivojlanishi darajasini to‘liq tav­siflab beroladimi?
a) faqat moddiy ishlab chiqarish sohalari natijalarini hi­sob­ga olish bilan cheklanadi;
b) xizmatlar qiymatini o‘z ichiga olmaydi;
c) oraliq mahsulotlar qiymati bir necha marta hisobga oli­nadi;
d) bozor narxlari bo‘yicha hisoblanmaydi;
e) yuqoridagi barcha sabablarga ko‘ra.

Savol	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Javob	c	b	b	e	c	a	b	e	e	e	e	b	d	a	e

2-VAZIFA
1.Milliy iqtisodiyot va uning makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari. Milliy xisoblar tizimi


Eslatma: 2-vazifadagi mavzuga doir xorijiy mamlakatlatlarning makroiqtisodiy ko’rsatgichlarini tahlil qiling!
Makroiqtisodiy tahlil makro darajada (mamlakat yoki jahon miqyosida) milliy iqtisodiyotning to‘laligicha faoliyat qilishi tadqiqoti bilan shug‘ullanadi. Milliy mahsulot yalpi ichki mahsulot dinamikasi narxlar darajasining o‘zgarishi, inflyatsiya, ishchi kuchining bandligi masalalari bu tahlil obyekti bo‘lib hisoblanadi. Mikroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot o‘zaro bog‘langan va bir-biri bilan o‘zaro ta’sirda bo‘ladi.
Induksiya va deduksiya bir-biriga qarama-qarshi bo‘lgan, ammo o‘zaro bog‘liqlikdagi fikrlash usulidir. Fikrning xususiy faktlardan umumiy faktlarga qarab harakati induksiya, aksincha, umumiy faktlardan xususiy faktlarga tomon harakati deduksiya deb ataladi.
Yalpi ichki mahsulot (YaIM)ni hisoblashda milliy hisoblar tizimidan foydalaniladi. Milliy hisoblar tizimi (MHT) – bu barcha asosiy iqtisodiy jarayonlarni, takror ishlab chiqarish sharoitlari, jarayonlari va natijalarini tavsiflovchi o‘zaro bog‘liq makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar, tasniflar va guruhlar tizimi.
MHT BMT tomonidan e’lon qilingan «Milliy hisoblar va yordamchi jadvallar tizimi» nomli hujjat asosida xalqaro statistikada standart tizim sifatida 1953 yildan boshlab qo‘llanila boshladi. Shu davrdan (1953 yildan) buyon to bugungi kungacha MHT to‘rt marta o‘zgartirilib, takomillashtirildi. Lekin u hali ham takomillashtirishga muhtoj. Hozirgi davrda dunyoning 100 dan ortiq 425 mamlakatlarida, shu jumladan O‘zbekistonda mazkur tizimning takomillashtirilgan shakli qo‘llanilmoqda.
O‘zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin, ya’ni 1993 yildan boshlab MHTdan foydalana boshladi. Q.Mambetjanovning fikricha, hozirgi kungacha milliy hisoblar tizimining rivojlanishini yettita bosqichga ajratib o‘rganish maqsadga muvofiq.
O’zbekiston makroiqtisodiy ko’rsatgichlari 2022