1-bilet 1-soraw. Teoriyanı testlew hám teoriyanı qurıwdıń ózgeshelikleri Juwabı

5.Ilimiy fakt degenimiz ne?

Juwabi Bul bilimnin ilim ham social ameliyatta oz tastiyqlawin tapqan, materialliq ham manawiy dunya qasiyetlerin sawlelendiretugin bilimnin bir bolegi.


29-bilet

1-soraw. Ilim doretiwshilik metodologiyasi biliw obiekti sipatinda.
2-soraw. .Biliw mániniń tábiyatı: biliw subyekti hám obyekti.

Juwabı: Ilimiy racionallıqta biliw obyekti hám biliw subyekti arasındaǵı qatnasıqlardıń ózgeriwin, onıń onıń tiykarǵı tiplerin kóriwimizge boladı.

Ilimiy racionallıqtıń 3 tipi bar.

1. Klassikalıq tip (XVII-XVIII)

Subyekttiń metodlardan biyǵárez obyektivlik mazmun alıp qaraladı. Ol Bekinniń: “Bilim – bul kúsh” pikirin basshılıqqa aladı.

Bekinniń tablicası: = 1) qatnasıw; 2) biykarlaw; 3) batash (usılay oqıdım kórip jibererseń); 4) ılaqtırıp taslaw; 5) teoriyalıq qáliplesiw.

Mısal: (matematikalıq) Parametrli sızıqlı teńleme.

1. Parametrli sızıqlı teńleme payda boladı.

2. Parametrli sızıqlı teńlemede ash shárttiń qanaatlandırıwı

3. Parametrli sızıqlı teńlemedegi shártten paydalanıp esaptıń sheshimin izbe-iz alıw.

4. Eger shárt qanaatlandırmaǵan gezde sheshimdi islewdi toqtatıw.

5. Ilimiy sheshim hám tabılǵan sheshim járdeminde juwmaq shıǵarıw.

S.O.U.P. Ózinde bar bilim hám usıllarǵa tayarlanadı.

2. Klassikalıq emes tip (XIX ásir aqırı, XX ásir ortaları Nátiyje usıllardan gárezli.)

Obyekt hám subyekt arasındaǵı ólshem metod ózgermeydi.

Subyekt obyektti úyreniw processinde tiykarınan oǵan qollanılatuǵın metod (basshılıqqa) dıqqatqa aladı.

3. Klassikalıq emesten keyingi (XX ásirdiń III sheregi).

S.O.U.P. oǵan qollanılatuǵın metodlar menen birge ilimpazdıń maqsetleri jámiyetlik qádiryat dıqqatqa alınadı.

I II III

XVII-XVIII XIX-XX XX ásir III sheregi

S.O.U.P. S.O.U.P. S.O.U.P.

Bilim+usıl metod Metod+ilimpaz maqseti