ÛÛÛ Cild Í ß Ñ È Ì È À Ä Û Í À Ä È Ë × È Ë È Ê È Í Ñ Ò È Ò Ó Ò Ó ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍ Ä È Ë È Í È Í È Ç À Ù Ë Û
Yüklə 11,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ÁÚ [ðóñ. êàëà÷] Êþìáÿ (÷þðÿê). Äèø- ëÿðè òóòìàäû éàâàí ãàëàúû; ×öíêè ùÿì áÿðê èäè âÿ ùÿì äÿ àúû. ß.Ãÿìêöñàð. ÃÀËÀ×À èñ. Êèøèê ìöäàôèÿ òèêèëèñè; õûðäà ãàëà. Ãàëà÷à êöíúöíÿ ãûñûëàí øàùûí; Õàëãû ïàë÷ûã êèìè òàïäàíàúàãäûð. Ì.Àðàç. ÃÀËÀÜÀÍ á à õ ãàíãàë. Äöøäö áó ôèêðÿ åøøÿéè-íàäàí; Òà ýåäèá îòëàñûí î äà ãàëàüàí. Ñ.ß.Øèðâàíè. 19 ÃÀÃÃÛËÄÀÌÀ ÃÀËÀÜÀÍ ÃÀË ÁÊÒÈÊÀ [éóí.] àñòð. Óëäóçëàð ñèñòå- ìè – áöòöí óëäóçëàðûí âÿ ãàç, òîç äóìàíëûã- ëàðûíûí ùàìûñûíûí áèðëèêäÿ àäû. Ìÿëóìäóð êè, íÿùàéÿòñèç êàèíàòäà ñàéñûç ÷îõ óëäóç àëÿì- ëÿðè âàðäûð. Áó óëäóç àëÿìëÿðèíÿ åëìäÿ ãà- ëàêòèêà äåéèëèð. Ùöñåéíîâ. ÃÀËÀÃ
èñ. Áèð éåðÿ ãàëàíìûø, öñò-öñòÿ éûüûëìûø, éûüûí ùàëûíäà îëàí øåé; éûüûí, òîïà. Îäóí ãàëàüû. Äÿðç ãàëàüû. Ãàð ãàëàüû. Òîð- ïàã, ãóì ãàëàüû. – Ìÿììÿäÿëè ÿìèíèí ùÿéÿ- òèíèí àøàüû òÿðÿôèíäÿ áèð éåêÿ ýÿðìÿ ãàëàüû âàð èäè. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Îíëàð ó÷óã òî- éóã ùèíèíè ïàë÷ûãëàéûð âÿ ùÿéÿòèí áèð ýóøÿñèíÿ éàïûëìûø òÿçÿêëÿðè ãàëàüà éûüûðäûëàð. Ì.Èá- ðàùèìîâ. Éîíúà ãàëàãëàðûíûí àðàñûíà ÷àòàí- äà, Òàïäûã: – Ìèíà, ùàðà òÿëÿñèðñÿí? – äåéÿ îíó ñàõëàäû. ß.ßáöëùÿñÿí. Ãàëàã âóð- ìàã – êîìà éûüìàã, öñò-öñòÿ éûüìàã, ãà- ëàãëàìàã. Òàéëàðû ãàëàã âóðìàã. ãàëàã-ãàëàã çÿðô Ãàëàãëàíìûø ùàëäà, öñò- öñòÿ éûüûëìûø ùàëäà; éûüûí-éûüûí, òîïà-òîïà, öñò-öñòÿ. Ùÿòÿìõàíûí òàéëàðû äàü êèìè ãàëàã- ãàëàã ýþðöíäöéö ùàëäà, éåíÿ äÿ àðàñû êÿñèë- ìÿäÿí óëàãëàðëà äÿðç ÷ÿêèëèðäè. Ñ.Ðÿùèìîâ. Äÿíèç úîøäó çàìàí-çàìàí øèääÿòëÿíÿðÿê; Ãàëàã-ãàëàã ãàð éûüûíû ÷ûõäû ãóðøàüà. Ñ.Âóð- üóí. Ïàìáûã êèìè ãàëàã-ãàëàã éûüûëûá; Îõøóð- ñóíóç ãàðëû äàüà, áóëóäëàð! Ù.Ê.Ñàíûëû. ÃÀËÀÃËÀÌÀ “Ãàëàãëàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÃËÀÌÀà ô. Ãàëàã âóðìàã, êîìàëà- ìàã, áèð éåðÿ òîïëàìàã, öñò-öñòÿ éûüìàã. Òàõûë äÿðçëÿðèíè ãàëàãëàìàã. – Áÿçèëÿðè èñÿ äèçè öñòÿ îòóðóá éåíèúÿ ýÿòèðäèêëÿðè ãóðó îäóíó ãàëàãëàéûðäûëàð. Ì.Ùöñåéí. ÃÀËÀÃËÀÍÌÀ “Ãàëàãëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÃËÀÍÌÀà ìÿúù. Ãàëàã âóðóëìàã, êîìàëàíìàã, áèð éåðÿ òîïëàíìàã, öñò-öñòÿ éûüûëìàã. Ãàðà äàìëàð àääà-áóääà ñàëûí- ìûøäû, äàë òÿðÿôëÿðèíäÿ òÿçÿê ãàëàãëàíìûøäû. ×ÿìÿíçÿìèíëè. Ýþðöíöðäö ýöúëö áèð ãàð ýÿ- ëÿúÿê, ãàð ãàðûí öñòöíÿ ãàëàãëàíàúàã, ëöòëÿ- íÿí àüàúëàð ãàðëà éöêëÿíÿúÿêäèð. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀËÀÃËÀÍÌÛØ ô.ñèô. Ãàëàã âóðóëìóø, êîìàëàíìûø, öñò-öñòÿ éûüûëìûø. Äÿíèç öçÿ- ðèíäÿ áèð-áèðèíèí öñòöíÿ ãàëàãëàíìûø àü áó- ëóäëàð àüûð-àüûð ùÿðÿêÿò åäèá úÿíóáà äîüðó ñöðöíöðäö. Ì.Ùöñåéí. Áèð éûüûí áóëóä ëàéëàðû ýþéöí òÿí îðòàñûíäà áèð-áèðè öçÿðèíÿ ãàëàã- ëàíìûøäû. ß.Ìÿììÿäõàíëû. ÃÀËÀÃËÀÒÌÀ “Ãàëàãëàòìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÃËÀÒÌÀà èúá. Ãàëàã âóðäóðìàã, öñò-öñòÿ éûüäûðìàã, ãàëàãëàìà èøè ýþðäöðìÿê. ÃÀËÀÌÀ “Ãàëàìàã”äàí ô.èñ. Áèð ãà- ëàìà – àüçûíà ãÿäÿð äîëó, äîïäîëó, ÷îõëó. [Ïèâÿõàíàäà] îòóðàíëàð ùÿð ñòÿêàíà áèð ãà- ëàìà íÿëáÿêè íîõóäó éåéèá ãàáûüûíû äà òþ- êöðäöëÿð éåðÿ. Ãàíòÿìèð. ÃÀËÀÌÀÃ
ô. 1. Áèð-áèðèíèí öñòöíÿ éûü- ìàã, ãàëàã-ãàëàã éûüìàã, òîïëàìàã, êîìà- ëàìàã. Îäóíëàðû ãàëàìàã. Êÿðïèúè ãàëàìàã. – Âÿëèãóëó áîø íèì÷ÿëÿðè áèð-áèðèíèí öñòöíÿ ãà- ëàéûá èñòÿéèðäè îòàãäàí ãà÷à àøïàçõàíàéà. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. 2. Îúàüà, ñîáàéà âÿ ñ.-éÿ îäóí, êþìöð âÿ ñ. ãîéóá éàíäûðìàã, àëîâëàíäûðìàã, àëûø- äûðìàã. Îúàã ãàëàìàã. Òÿíäèð ãàëàìàã. Áó- õàðûíû ãàëàìàã. – [Ìöÿëëèì] Òåëëèíèí àõøàì ýÿòèðäèéè ñöäëÿ øàì åòìèø, àõûðäà ñîáàñûíû éåíèäÿí ãàëàéûá éàòàüûíà óçàíìûøäû. Ñ.Ùö- ñåéí. Ôÿúðèí ñîéóã òîíãàëû éàíàíäà; Ìÿí äÿ òîíãàë ãàëàäûì ýàù äàüäà, ýàù àðàíäà. ß.Úÿìèë. ÃÀËÀÍÌÀ
“Ãàëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÍÌÀÃ
ìÿúù. 1. Öñò-öñòÿ éûüûëìàã, òîïàëàíìàã, êîìàëàíìàã. Îò áè÷èëäèêäÿí ñîíðà, ãàëàíûá òàéà âóðóëäó. – Ñîë òÿðÿôäÿ äè- âàðà ñÿìò ãàëàíìûøäû ÷èé êÿðïèú, âÿññÿëàì. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Àðàáàéà îò ãàëàíàð, äàü îëàð; Êÿíäëèëÿðèí îíäà êåôè ÷àü îëàð. À.Ñÿùùÿò. 2. Éàíäûðûëìàã, àëîâëàíäûðûëìàã; îäóí, êþ- ìöð âÿ ñ. ãîéóëóá àëûøäûðûëìàã. Îäëàðà ãà- ëàíäûì, äåäèì: Àëëàùÿ òÿâÿêêöë! ß.Íÿçìè. Îúàüà ãàëàíìûø îäóíëàð éàíûá ãóðòàðäûüû ö÷öí ãàðàíëûã éåíÿ ãàíàäëàðûíû ýÿðèðäè. ß.Âÿëèéåâ. 3. ò-ñèç. Éàíìàã, àëîâëàíìàã. Úàíûì åøã îäóíà ãàëàíìàã ýÿðÿê. Ì.Ï.Âàãèô. ÃÀËÀÍÒÅÐ
ÍÉÀ [ôð.] Ìöõòÿëèô õûðäà áÿ- çÿê âÿ òóàëåò ìàëëàðû (äàðàã, ìóíúóã, áîéóí- áàüû, áÿçÿê ñàíúàüû, ëåíò âÿ ñ.); õÿðÿçèééàò, õÿðÿçè ìàëëàðû. ÃÀËÀÒ(ÄÛÐ)ÌÀ “Ãàëàò(äûð)ìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÒ(ÄÛÐ)ÌÀà èúá. 1. Áèð-áèðèíèí öñ- òöíÿ éûüäûðìàã, êîìàëàòìàã. Îäóíëàðû áèð éåðÿ ãàëàòìàã. 2. Îúàüà, ñîáàéà âÿ ñ.-éÿ îäóí, êþìöð ãîéäóðóá éàíäûðòìàã. Îúàüû ãàëàòìàã. Òÿí- 20 ÃÀËÀÊÒÈÊÀ ÃÀËÀÒ(ÄÛÐ)ÌÀà äèðè ãàëàòìàã. – Ùÿð øåéèí ÷àðÿñè âàð! – äåéÿ Âàãèô ëÿëÿíè ÷àüûðûá áóõàðûíû òÿçÿäÿí ãàëàò- äûðäû. ×ÿìÿíçÿìèíëè. Ùàâàäà êÿñèúè áèð ñà- çàã îëäóüóíäàí, äÿìèð ïå÷è äÿ ãàëàòäûðìûø- äûì. Ì.Èáðàùèìîâ. ÃÀËÀÉ
èñ. Êèìéÿâè åëåìåíò – òåçÿðèéÿí éóìøàã, ýöìöøö àü ìåòàë. Àðõåîëîæè ãàçûí- òûëàð ýþñòÿðèð êè, ãÿäèìäÿ áèðèíúè àëÿòëÿð ãà- éûðìàã ö÷öí ãàëàéäàí èñòèôàäÿ åäèðìèøëÿð.. // Ìèñ ãàá-ãàúàüûí öçöíÿ ÷ÿêèëÿí èíúÿ ãàëàé òÿáÿãÿñè. Ãàçàíûí ãàëàéû ýåòìèøäèð. ÃÀËÀÉ×Û èñ. Ìèñ ãàáëàðû ãàëàéëàéàí óñòà; ãàáàüàðäàí. [Åâèí ãàäûíëàðû] ìèñ ãàá-ãàúàüû ãàëàé÷ûéà ýþíäÿðèá àüàðòäûðûð(äûëàð). Ù.Ñà- ðàáñêè. ÃÀËÀÉ×ÛËÛà èñ. Ãàëàé÷ûíûí èøè, ñÿíÿòè. ÃÀËÀÉËÀÌÀ “Ãàëàéëàìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÉËÀÌÀà ô. 1. Ìèñ ãàáëàðû ïàñäàí ãîðóìàã ö÷öí îíëàðûí öçöíÿ õöñóñè öñóëëàðëà ãàëàé ÷ÿêìÿê, îíëàðû ãàëàéëà àüàðòìàã. Ãà- çàíû ãàëàéëàìàã. 2. ìÿúù. Ñÿòùè âÿ öçäÿí çèíÿò âåðìÿê. ÃÀËÀÉËÀÍÌÀ “Ãàëàéëàíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÉËÀÍÌÀà ìÿúù. Ãàëàé ÷ÿêèëìÿê, ãàëàé âóðóëìàã, ãàëàéëà àüàðäûëìàã. Ìèñ ãàá- ãàúàã ãàëàéëàíìûøäûð. ÃÀËÀÉËÀÍÌÛØ ô.ñèô. á à õ ãàëàéëû. Ãà- ëàéëàíìûø ãàçàí. – Ñÿùëÿá÷èëÿð éåíèúÿ ãàëàé- ëàíìûø èðè ÷àéäàíëàðûíû ñàëëàéàðàã: “Ñÿÿëëÿ- áèñèíÿ ìÿëùÿìè!” – äåéÿ áàüûðûðëàð. ×ÿìÿí- çÿìèíëè. Ãûçõàíûì íÿíÿ ãàëàéëàíìûø ïàð÷û .. Àëìóðàä áàáàéà âåðäè. È.ßôÿíäèéåâ. Ãàïû- ëàð àé èøûüû èëÿ ãàëàéëàíìûø êèìè éóõàðûäàí ïàð-ïàð ïàðûëäàéûðäû. Ìèð Úÿëàë. ÃÀËÀÉËÀÒÌÀ “Ãàëàéëàòìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÀÉËÀÒÌÀà èúá. Ãàëàé ÷ÿêäèðìÿê, ãàëàéëàìà èøè ýþðäöðìÿê, àüàðòäûðìàã. Ãà- çàíû ãàëàéëàòìàüà âåðìÿê. ÃÀËÀÉËÛ ñèô. 1. Öçÿðèíÿ ãàëàé âóðóëìóø, ãàëàéëà àüàðäûëìûø. Ãàëàéëû ãàçàí. Ãàëàéëû òàâà.
2. ìÿú. Öçäÿí áÿçÿäèëìèø, çàùèðÿí ýþçÿë; ñàõòà.
ÃÀËÄÛÐÛÚÛ 1. ñèô. Ãàëäûðàí, àüûðëûã ãàë- äûðàí. Ãàëäûðûúû ìåõàíèçì. – Éåíè òèêèëìèø áó- ðóãäà ãàëäûðûúû ìàøûí òÿçÿ ãàçìà áîðóëàðûíû ÷ÿêèá éóõàðû àïàðäû. Ì.Ùöñåéí. Éóõàðûäà ãàëäûðûúû êðàí ùÿðëÿíÿðÿê õîðòóìóíó ñóéóí öçÿðèíÿ ñàëëàäû. ß.Ñàäûã. 2. èñ. Àüûðëûã ãàëäûðàí ìåõàíèçì, ãóðüó. Ïîëàä ãàëäûðûúû éåðÿ åíÿðÿê, ÷àíàüûíû ãóìëà äîëäóðóá úÿëä éóõàðû ãàëõûð. ÃÀËÄÛÐÛËÌÀ “Ãàëäûðûëìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÄÛÐÛËÌÀà “Ãàëäûðìàã”äàí ìÿúù. Éåðÿ òþêöëìöø øåéëÿð ãàëäûðûëäû. Ëþâáÿð ãàë- äûðûëäû, ýÿìè éîëà äöøäö. Áàéðàãëàð ãàëäû- ðûëäû. Äèâàð áèð ìåòð éóõàðû ãàëäûðûëäû. ÃÀËÄÛÐÛÌ
èñ. êþùí. Ñÿêè. Ýåúÿêè éàü- ìóðëàðäàí ÷óõóðëàð ýþë-ýþë äóðìóø, åíñèç áèð ãàëäûðûì öçÿðèíäÿ ýÿçèðäèì. À.Øàèã. [Ðöñ- òÿì áÿé âÿ ×èíýèç] êö÷ÿéÿ ÷ûõäûëàð, ùàâà ÷èñêèíäè. Ýåíèø ãàëäûðûìëàðûí öñòÿ ÷ûðàãëàðûí èøûüû óçóí ÿêñëÿð áóðàõìûøäû. ×ÿìÿíçÿìèíëè. Îíëàð äÿñòÿëÿðëÿ èíñòèòóòëàðäàí, èäàðÿëÿðäÿí, çàâîäëàðäàí ÷ûõûá òðàìâàéëàðà äîëóð, ãàë- äûðûìëàðäà éöðöéöð, ñåâèíúëÿ ãàéíàéûðëàð. Ìèð Úÿëàë. ÃÀËÄÛÐÌÀ “Ãàëäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÄÛÐÌÀà ô. 1. ßéèëÿðÿê éåðäÿí ýþ- òöðìÿê, ãàëõûçìàã. Êèòàáû ãàëäûðìàã. Äàøû ãàëäûðìàã. Éåðÿ äöøìöø éàéëûüû ãàëäûðìàã. Óøàüû éåðäÿí ãàëäûð. // Àøàüûäàí éóõàðûéà ÷ûõàðòìàã, éóõàðûéà àïàðìàã (äàëûíäà, ÷èé- íèíäÿ, ÿëèíäÿ, éàõóä ãàëäûðûúû ìàøûí âÿ ñ. âàñèòÿñèëÿ). Øåéëÿðè ö÷öíúö ìÿðòÿáÿéÿ ãàëäûð- ìàã. Ëèôò áèçè éåääèíúè ìÿðòÿáÿéÿ ãàëäûðäû. // Äèêÿëòìÿê. Áàéðàüû ãàëäûðìàã. – Ìóñà áèðäÿí áàøûíû éóõàðû ãàëäûðäû. Ì.Ùöñåéí. 2. Áèð øåéÿ äàùà éóõàðû, äàùà éöêñÿê âÿ- çèééÿò, éà ñÿâèééÿ âåðìÿê. Ïÿðäÿíè ãàëäûð- ìàã. Àéàüûíû ãàëäûðìàã. ßëèíè ãàëäûðìàã. Äèâàðû éàðûì ìåòð ãàëäûðìàã. Ñóéóí ñÿâèé- éÿñèíè ãàëäûðìàã. – Ñàðõàí ÿëèíäÿêè ôÿíÿðè éó- õàðû ãàëäûðäû. Ì.Ùöñåéí. Àäàìëàð éàõàëàðûíû áÿðê-áÿðê áàüëàéûá, áîéóíëóãëàðûíû ãàëäûðûð. Ìèð Úÿëàë. // Éöêñÿëòìÿê, óúàëòìàã. Ãûðìûçû ýöíÿøäÿí àü åâëÿð òèêÿí; Äöíéàíû éöêñÿëäèá ãàëäûðàíûã áèç. Ù.Ê.Ñàíûëû. // ìÿú. Ùþðìÿòÿ ìèíäèðìÿê, óúàëòìàã, äàùà ùþðìÿòëè åòìÿê. Áó ýþçÿë ùÿðÿêÿòè îíó úàìààòûí ýþçöíäÿ äàùà äà ãàëäûðäû. 3. Éöêëÿéèá äàøûìàã, ýþòöðìÿê, àïàðìàã. Òàéëàðû àíáàðäàí ìàüàçàéà ãàëäûðäûëàð. Ìåéèòè áó ýöí ãàëäûðàúàãëàð. 4. Àéàãëàíäûðìàã, ùÿéÿúàíëàíäûðìàã, öçÿ äóðüóçìàã, òÿùðèê åòìÿê, ñþâã åòìÿê. Ãàð- äàøû Íÿáè áèçèì áàøûìûçà îéóí ýÿòèðäè. Òóòó- ðóã, ãàçàìàòäàí ãà÷ûð, úàìààòû áÿéëÿðèí âÿ ùþêóìÿòèí öçöíÿ ãàëäûðûð. “Ãà÷àã Íÿáè”. 21 ÃÀËÀÉ
ÃÀËÄÛÐÌÀà 5. Éöê ýþòöðÿ áèëìÿê. Î ãÿäÿð éöêö áó ùåéâàí ãàëäûðà áèëìÿç. 6. Éîõ åòìÿê, îðòàäàí ýþòöðìÿê, áÿðòÿðÿô åòìÿê. Ìàíåÿëÿðè ãàëäûðìàã. Àðàäàêû ñÿääè ãàëäûðìàã. 7. Ñàüàëòìàã, éàòàãäàí äóðüóçìàã. Ùÿêèì áåø ýöíäÿ ìÿíè éàòàãäàí ãàëäûðäû. 8. Áèð ñûðà èñèìëÿðèí éàíûíà ýÿòèðèëÿðÿê, èñ- ìèí èôàäÿ åòäèéè ìÿíàäà ìöðÿêêÿá ôåèëëÿð âÿ èôàäÿëÿð äöçÿëäèëèð; ìÿñ.: öñéàí ãàëäûðìàã, ìÿñÿëÿ ãàëäûðìàã, øèâÿí ãàëäûðìàã. ÃÀËÄÛÐÒÌÀà “Ãàëäûðìàã”äàí èúá. ÃÀËÅÐ
ÉÉÀ [ôð.] 1. Áèíàíûí àéðû-àéðû ùèñ- ñÿëÿðèíè áèð-áèðè èëÿ áèðëÿøäèðÿí þðòöëö óçóí åéâàí. Øöøÿáÿíä ãàëåðåéà. 2. Ãàëà òèêèëèëÿðèíè, éàõóä øàõòàíûí àéðû- àéðû ùèññÿëÿðèíè áèð-áèðè èëÿ áèðëÿøäèðÿí éåð- àëòû éîë. 3. Òåàòðûí, óúóç ãèéìÿòëè éåðëÿð îëàí ÿí éóõàðû éàðóñó. 4. Èíúÿñÿíÿò ÿñÿðëÿðèíè íöìàéèø åòäèðìÿê ö÷öí áèíà. Øÿêèë ãàëåðåéàñû. // Èíúÿñÿíÿò, ÿñà- ñÿí ðÿñì âÿ ùåéêÿëòÿðàøëûã ìóçåéè. Òðåòéàêîâ ãàëåðåéàñû. Äðåçäåí ãàëåðåéàñû. 5. ìÿú. Óçóí ñûðà, ñèëñèëÿ. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ òèïëÿðèíèí ãàëåðåéàñû. ÃÀËÅÐÅÉÀËÛ ñèô. Ãàëåðåéàñû îëàí. ÃÀË
ÉÒ [ôð.] Ïå÷åíéå íþâö. Óçóí, áöëëóð âàçëàðäàêû ìöðÿááÿäÿí, ãÿíääÿí ÷àéà ñàëäû- ëàð, ãàëåòäÿí éåéèá ÷àéäàí è÷äèëÿð. Ñ.Ðÿùìàí. ÃÀËÜÛ á à õ ãàëûã 1-úè ìÿíàäà. ÃÀËÕÀà á à õ ãàëõûã. Áàëàúàéåâ òöêö éî- ëóíìóø ñûñãà úöúÿéÿ, .. îðòàáîéëó, ÷èéèíëÿðè ãàëõàã Ñöáùàíâåðäèçàäÿ èñÿ õîðòóìëó áèð ôèëÿ äþíìöøäö. Ñ.Ðÿùèìîâ. ÃÀËÕÀÍ
èñ. êþùí. Ãÿäèì ìöùàðèáÿëÿðäÿ ãûëûíú âÿ ñ. çÿðáÿñèíäÿí ãîðóíìàã ö÷öí ÿëäÿ òóòóëàí äàèðÿ âÿ éà äöçáóúàã øÿêèëëè ñèïÿð (àüàúäàí, ìåòàëäàí, äÿðèäÿí ãàéðûëàðäû). Ãÿ- äèì çàìàíäà ãûëûíú âÿ ãàëõàí ìöùàðèáÿíèí áàøëûúà àëÿòëÿðè èäè. – [Ìöëêÿäàð:] Þç ùåñà- áûìà áåø éöç òÿçÿ ãûëûíú, áèð î ãÿäÿð äÿ ãàë- õàí òÿäàðöê åòìèøÿì. Ì.Ùöñåéí. Î ýöíäÿí øàèð, Àôàã èëÿ áÿðàáÿð áàü÷àëàðûíû ïàñëàíìûø íèçÿ, ãàëõàí âÿ ãûëûíú ïàð÷àëàðûíäàí òÿìèç- ëÿäèëÿð. ß.Ìÿììÿäõàíëû. // Ñèïÿð. ÃÀËÕÀÍÀÁßÍÇßÐ, ÃÀËÕÀÍÀÎÕØÀÐ á à õ ãàëõàíâàðè. ÃÀËÕÀÍÚÛà èñ. çîîë. Ãûí, ñÿðò þðòö (ãà- áûã). Éóìøàãáÿäÿíëèëÿðèí áÿçèëÿðè éàñòû ôîð- ìàäà îëóá, àðõàëàðûíäà ãàáûã ÿâÿçèíÿ ãàë- õàíúûã âàðäûð. “Çîîëîýèéà”. ÃÀËÕÀÍÃÓËÀà ñèô. Éåêÿãóëàã, ãóëàã- ëàðû áþéöê; èðè ãóëàãëû. ÃÀËÕÀÍËÛ
ñèô. Ãàëõàíëà ñèëàùëàíìûø. ÃÀËÕÀÍËÛÚÀ èñ. ìÿù. Ãóðó éàìàúëàðäà áèòÿí áèð áèòêè. ÃÀËÕÀÍØßÊÈËËÈ á à õ ãàëõàíâàðè. ÃÀËÕÀÍÂÀÐÈ ñèô. Øÿêèëúÿ ãàëõàíà îõ- øàéàí. ◊ Ãàëõàíâàðè âÿçèëÿð àíàò. – èíñàíûí âÿ îíóðüàëû ùåéâàíëàðûí îðãàíèçìèíäÿ ìàääÿ- ëÿð ìöáàäèëÿñèíäÿ èøòèðàê åäÿí äàõèëè ñåêðå- ñèéà âÿçèëÿðè. ÃÀËÕÛÃ
ñèô. Ãàëõìûø ùàëäà îëàí, äèê (éà- òûã ìöãàáèëè). Îíóí .. øèíåëèíèí ãàëõûã éàõà- ñûíäàí öçö âÿ ÷óõóðà äöøìöø ýþçëÿðè äÿ ýöúëÿ ýþðöíöðäö. ß.ßáöëùÿñÿí. ÃÀËÕÛÍÌÀ “Ãàëõûíìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÕÛÍÌÀà ô. Ãàëõìàã, äóðìàã. Áèð- äÿí ðóñ ãûçû éåðèíäÿí ãàëõûíäû, ñàíêè úàíûíûí àüðûñûíäàí Óëäóçóí ÿëëÿðèíè áÿðê-áÿðê ñûõäû. ß.Ìÿììÿäõàíëû. ÃÀËÕÛØÌÀ
“Ãàëõûøìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÕÛØÌÀà ô. 1. Ùàìû áèðäÿí àéàüà ãàëõìàã.
2. Á à õ ãàëõìàã 5-úè ìÿíàäà. [Íèçàìè:] Ãûçûë Àðñëàíûí Ìÿìóíäàí àëàðàã áèçÿ àøûëà- ìàã èñòÿäèéè éàíëûø ôèêèðëÿðèí áèðèñè äÿ Áàáÿêèí äèíÿ ãàðøû éîõ, òÿðèãÿòëÿðÿ ãàðøû öñéàí åòìÿ- ñèíèí çÿðóðè îëäóüóíó èñáàòà ãàëõûøìàñûäûð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. ÃÀËÕÛÇÌÀ “Ãàëõûçìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÕÛÇÌÀà á à õ ãàëäûðìàã 1-úè ìÿ- íàäà. ÃÀËÕÌÀ
“Ãàëõìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÕÌÀÃ
ô. 1. Àéàüà äóðìàã, äèê âÿçèé- éÿò àëìàã. Ìöÿëëèì ñèíôÿ ýèðäèêäÿ øàýèðäëÿð ãàëõäûëàð. Áöòöí ñàëîíäàêûëàð àéàüà ãàëõäû- ëàð. Ùàìû éåðèíäÿí ãàëõûá ñûðàéà äöçöëäö. – Ùàðûí àò ãàëõäû äèê àéàã öñòÿ; Îõ äÿéÿí àùó êèìè òóëëàíäû. À.Ñÿùùÿò. Ýÿëèíëÿð, ãûçëàð àüûð- àüûð åíèá ãàëõûðäûëàð. ×ÿìÿíçÿìèíëè. // Éó- õóäàí àéûëûá éàòàüûíäàí äóðìàã. Óøàãëàð ÷îõäàí ãàëõûáëàð. – Ýåúÿíèí éàðûñû ãàëõûá éàòàãäàí; Òþêäöì ãàáàüûìà øåèðëÿðèìè. Á.Âàùàáçàäÿ. 22 ÃÀËÄÛÐÒÌÀà ÃÀËÕÌÀà 2. ìÿú. Ñàüàëìàã. Õÿñòÿ àðòûã ãàëõûáäûð. Õÿñòÿ òåç ãàëõàíà îõøàìûð. 3. Áèð øåéèí öñòöíÿ, òÿïÿñèíÿ, áàøûíà ÷ûõ- ìàã; éóõàðû ÷ûõìàã, äûðìàøìàã. Äàüà ãàëõ- ìàã. – Ýþðäöì êè, úàìààò àõøàì âàõòû ñåé- ðÿíýàùà ÷ûõûá, éîë èëÿ áàøéóõàðû ãàëõàíëàðà òàìàøà åäèðëÿð. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. Î ùå÷ áèð øåé îëìàìûø êèìè àüûð àääûìëàðëà ïèëëÿ- êÿíè ãàëõûá ýþé ìÿùÿúúÿðëè åéâàíà ÷ûõäû. È.Øûõëû. // Éöêñÿëìÿê. Ýþéÿ ãàëõàí âÿ éåðèí òÿêèíÿ åíÿí äàëüàëàðäà íÿ ñûüûíàúàã éåð, íÿ ÿë ÷àòàúàã áèð ÷þï âàðäû. Ì.Èáðàùèìîâ. Ýöí èêè úèäà áîéó ãàëõìûøäû. Ìèð Úÿëàë. // Äàùà éöêñÿê áèð âÿçèééÿò àëìàã. Ïÿðäÿ ãàëõäû. Ãàøëàðû ãàëõäû. 4. Ãàáàðìàã, øèøèá áþéöìÿê. ×èáàí äöíÿí- êèíÿ íèñáÿòÿí áèð ãÿäÿð ãàëõìûøäûð. – Ðåëñëÿð éàíûíäà òîðïàã áèð ýèðäàá êèìè êþïðöéöá ãàë- õûðäû. ß.Ìÿììÿäõàíëû. 5. ìÿú. Ùÿðÿêÿòÿ ýÿëìÿê, ùÿðÿêÿòÿ áàø- ëàìàã, àéàüà ãàëõìàã, ãàëõûøìàã, ãèéàì åò- ìÿê. Ìöáàðèçÿéÿ ãàëõìàã. Ìöäàôèÿéÿ ãàëõ- ìàã. Áöòöí õàëã èøüàë÷ûëàðà ãàðøû ãàëõäû. 6. Ñÿâèééÿñè àðòìàã, äàùà äà éöêñÿëìÿê. ×àéûí ñóéó ãàëõìûøäûð. Áàðîìåòð ãàëõìûøäûð. // Äàùà äà ýöúëÿíìÿê, àðòìàã. Ùÿðàðÿò ãàëõ- ìûøäûð. Óøàüûí ãûçäûðìàñû ãàëõìûøäûð. 7. ìÿú. Âÿçèôÿñè, ðöòáÿñè, ìþâãåéè, íöôóçó éöêñÿëìÿê, òÿðÿããè åòìÿê, èðÿëèëÿìÿê. Î, åëì ñàùÿñèíäÿ õåéëè ãàëõìûøäûð. 8. Áèðäÿí áàøëàìàã, ãîïìàã, óúàëìàã, àðòìàã âÿ ñ. ìÿíàñûíäà îëàðàã, êþìÿê÷è ôåèë êèìè áèð ñûðà èñèìëÿðèí ãàáàüûíà ýÿòèðèëèð. Êö- ëÿê ãàëõäû. Òîç ãàëõäû. Ñÿñ-êöé ãàëõäû. – Çóðíà äöçÿëäè. Äÿô âóðóëäó. ×ÿïèê ñÿñè ãàëõäû. ×ÿ- ìÿíçÿìèíëè. Äÿíèçäÿ òóôàí ãàëõûð. Õÿçÿðèí àü êþïöêëö ÷ûëüûí äàëüàëàðû ñàùèëè ýÿìèðèðäè. Ì.Ùöñåéí. ÃÀËÛà èñ. 1. Áèð øåéèí, èøëÿíäèêäÿí ñîíðà àðòûã ãàëìûø ùèññÿñè, ïàð÷àñû. Éåìÿê ãàëûãëàðû. Õþðÿéèí ãàëûüû. – Äöìáÿð ïàïèðîñ ãàëûüûíû àéàüû èëÿ áàñûá ñþíäöðäö. Ñ.Ðÿùìàí. // Òóë- ëàíòû. Èñòåùñàëàò ãàëûãëàðû. 2. Âåðýèíèí âÿ ñ.-íèí âàõòûíäà þäÿíèëìÿ- ìèø ùèññÿñè. Âåðýè ãàëûüû. 3. Êå÷ìèøäÿ îëìóø áèð øåéèí ãàëìûø èçëÿðè (áó ìÿíàäà àäÿòÿí úÿì øÿêëèíäÿ èøëÿíèð). Ãÿäèì àáèäÿíèí ãàëûãëàðû. Ùåéâàíëàðûí ãà- çûíòû ùàëûíäà òàïûëàí ãàëûãëàðû. Êþùíÿ ìÿèøÿòèí ãàëûãëàðû. – ßõëàã êèòàáëàðû âÿ àñàðè-ÿòèãÿ ãà- ëûãëàðû ùå÷ áèð þëêÿäÿ êå÷ìèøäÿ âàãå îëàí èø- ëÿðè ëàçûìè òÿðòèá âÿ òÿôñèë èëÿ èôàäÿ åäÿ áèëìÿç. À.Áàêûõàíîâ. 4. ðèéàç. Áèð ÿäÿäè áèð ÿäÿäÿ áþëÿðêÿí ãàëàí êÿìèééÿò. ÃÀËÛÃËÛ ñèô. ðèéàç. Áþëäöêäÿ ãàëûã ãàëàí (á à õ ãàëûã 4-úö ìÿíàäà). ÃÀËÛÃÑÛÇ
ñèô. ðèéàç. Áþëäöêäÿ ãàëûã ãàë- ìàéàí (á à õ ãàëûã 4-úö ìÿíàäà). ÃÀËÛÌ èñ. Ãàëìà, ñàüëûã, äèðèëèê. Äÿëè êþí- ëöì, ìÿíäÿí ñÿíÿ ÿìàíÿò; Äåìÿ áó äöíéàäà ãàëûì éàõøûäûð. Õÿñòÿ Ãàñûì. ÃÀËÛÍ ñèô. 1. Êöòëÿñè êþíäÿëÿí âÿçèé- éÿòäÿ ÷îõ éåð òóòàí, éîüóí (íàçèê ìöãàáèëè). Ãàëûí êèòàá. Ãàëûí äèâàð. Ãàëûí äþøÿê. Ãàëûí ýþí. 2. Áèð-áèðèíÿ ÷îõ éàõûí àüàúëàðäàí, êîëëàð- äàí èáàðÿò îëàí; ñûõ. Ýöí ÷ûõûá, äàü áàøûíäàí ó÷äó äóìàí; Ãàðàëûðäû ãàëûí, ãàðà îðìàí. À.Ñÿùùÿò. Ãàëûí ìåøÿ, éàøûë îò àäàì áîéóíäà, ýþçÿë ãóøëàðûí íÿüìÿëÿðè, èòè áóëàãëàðûí ãû- æûëòûñû, ùàâàíûí òÿìèçëèéè èíñàíà ëÿççÿò âåðèð. Í.Íÿðèìàíîâ. Ñàìàí âÿ îò òàéàëàðû, ãàëûí êîë-êîñ, éàøûë àüàúëàð èñëàíäûãúà ùàâàíû õîø áèð ÿòèðëÿ äîëäóðóðäó. Ì.Èáðàùèìîâ. // Êÿ- ñèô, ãÿëèç, ãåéðè-øÿôôàô. [Ìöÿëëèì] ëàìïàñûíû êå÷èðìèøäè; îòàã ãàëûí áèð ãàðàíëûüà áöðöí- äöéöíäÿí íÿ éàïäûüûíû ñå÷ÿ áèëìèðäè. Ñ.Ùö- ñåéí.
3. ìÿú. äàí. Êîáóä, ãàáà. ÃÀËÛÍÁÛÜËÛ ñèô. Áûüëàðû éîüóí îëàí. Ãà- ëûíáûüëû êèøè. ÃÀËÛÍÚ
ñèô. ×îõ ãàëûí. Ãàëûíúà áèð òèð. // Ãàëûí. Ãûñà àäàìûí ãàëûíúà äîäàãëàðûíäà èñòåùçàëû áèð ýöëöø áèëèíäè. Ù.Íÿçÿðëè. ÃÀËÛÍÄÎÄÀà ñèô. Äîäàãëàðû ãàëûí îëàí. ÃÀËÛÍÃÀÁÛà ñèô. Ãàáûüû ãàëûí îëàí. Ãà- ëûíãàáûã ãîç. Ãàëûíãàáûã ïöñòÿ. Ãàëûíãàáûã ãîâóí. – Îòàüûì äîëóäóð ñöêóòëà; Ñöêóòóí è÷èíäÿ ìÿí ãàëûíãàáûã ìåéâÿ è÷èíäÿ ãàëìûø òóì êèìè. Ð.Ðçà. ÃÀËÛÍÃÀÔÀËÛ ñèô. Ùå÷ áèð øåé ãàíìàéàí, ùÿññàñëûãäàí, ðåàë äöøöíìÿê ãàáèëèééÿòèíäÿí ìÿùðóì; êöò, ãàíìàç, äÿððàêÿñèç. ÃÀËÛÍÃÀØ ñèô. Ãàøëàðû ãàëûí îëàí. ÃÀËÛÍ-ÃÀÉÛÌ ñèô. Úàíû áÿðê, ÿòëè-úàíëû. Õàíêèøè áèð ãàëûí-ãàéûì àðâàäû àðàëûüà ñàëäû. Ìèð Úÿëàë. 23 ÃÀËÛÃ
ÃÀËÛÍ-ÃÀÉÛÌ ÃÀËÛÍËÀÌÀà á à õ ãàëûíëàøäûðìàã. ÃÀËÛÍËÀÒÌÀà á à õ ãàëûíëàøäûðìàã. ÃÀËÛÍËÀØÄÛÐÛËÌÀ “Ãàëûíëàøäûðûë- ìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÛÍËÀØÄÛÐÛËÌÀà ìÿúù. Äàùà ãàëûí ùàëà ñàëûíìàã, äàùà ãàëûí åäèëìÿê. ÃÀËÛÍËÀØÄÛÐÌÀ “Ãàëûíëàøäûðìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÛÍËÀØÄÛÐÌÀà ô. Äàùà ãàëûí åòìÿê. Ïàëòîíóí àñòàðûíû ãàëûíëàøäûðìàã. Éîðüàíû ãàëûíëàøäûðìàã. ÃÀËÛÍËÀØÌÀ “Ãàëûíëàøìàã”äàí ô.èñ. ÃÀËÛÍËÀØÌÀà ô. 1. Äàùà ãàëûí îëìàã. Áó êÿòàí éóéóëäóãäà ãàëûíëàøûð. // Ýåòäèêúÿ ãàëûí îëìàã, éîüóíëàøìàã. Çîðõàíà ìèëèíèí áàøû íàçèê èäè, ëàêèí ýåòäèêúÿ ãàëûíëàøûðäû, óúó èñÿ éóìðó èäè. Ù.Ñàðàáñêè. 2. Ñûõëàøìàã, êÿñèôëÿøìÿê, ÷îõàëìàã, ýóð- ëàøìàã. Éàâàø-éàâàø ïàéûç ãûøà ÷åâðèëèð, áà- úàëàðûí òöñòöñö ãàëûíëàøûðäû. Ì.Èáðàùèìîâ. .. Éóõàðû ãàëõäûãúà ãàð äàùà äà ãàëûíëàøûð, ñà- çàã àäàìûí èëèéèíÿ èøëÿéèðäè. È.Øûõëû. ÃÀËÛÍËÛà èñ. 1. Ãàëûí øåéèí ùàëû; éîüóí- ëóã (íàçèêëèê ìöãàáèëè). Ïàð÷àíûí ãàëûíëûüû. Àüàúûí ãàëûíëûüû. – Êÿðèì áàáà .. áèð ãàðûø èêè áàðìàã ãàëûíëûüûíäà éàø ÷óáóüó éîíóðäó. À.Øàèã. Äÿðèí äÿðÿíèí è÷è èëÿ ãóìëóã àøàüû àõàí ñóéóí éàíëàðûíû êàüûç ãàëûíëûüûíäà áóç òóòóðäó. Ñ.Ðÿùèìîâ. 2. Ñûõëûã, ñûõ éåð, êå÷èëìÿç éåð. Ìåøÿíèí ãàëûíëûüûíäàí êå÷ìÿê îëìóð. ÃÀËÛÍËÛÃÞË×ßÍ ñèô. õöñ. Ìöõòÿëèô øåé- ëÿðèí ãàëûíëûüûíû þë÷ÿí. Ãàëûíëûãþë÷ÿí úèùàç. ÃÀËÛÍÒÖÊ(ËÖ) ñèô. Òöêö ãàëûí, ñûõ âÿ ÷îõ îëàí. Ãàëûíòöêëö ãîéóí. Ãàëûíòöêëö äÿðè. ÃÀËÛØ èñ. Ãàëìà; ãàëìàã èøè. ßñëè õàíûì êþ÷äö ýåòäè åëèíäÿí; Ìÿíèì áóðäà ãàëûøûìà íÿ äåéèì? Àøûã Êÿðÿì. ÃÀËÈÁ ñèô. [ÿð.] Öñòöí ýÿëÿí (ýÿëìèø), ãÿ- ëÿáÿ ÷àëàí (÷àëìûø). Ãàëèá îðäó. – Ôÿõðÿä- äèíèí ãàëèá äÿñòÿëÿðè øÿùÿðÿ ýèðäèéè çàìàí, Ýÿíúÿ ãàäûíëàðû ãàëèá äÿñòÿëÿðèí áàøûíà äàì- ëàðäàí ýöë ñÿïèðäèëÿð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. // Èñ. ìÿíàñûíäà. Ãàëèáëÿð ìàðøû. – [Èëéàñ ãûçà:] Øÿõñè ùÿéàò öçÿðèíäÿ ãîïàí ýóðóëòóëàð, éåìÿê âÿ ãàçàíú öñòöíäÿêè âóðóøìàëàð, àëäàäàí- ëàðûí øàäëûüû, àëäàíàíëàðûí ýþç éàøû, ùàããûíû ìöäàôèÿ åäÿíëÿðèí ìÿüëóáèééÿòè, ãàëèáëÿðèí áàéðàì òÿíòÿíÿëÿðè .. ìÿíè éîðàí èøëÿðäÿí- äèð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè. Ãàëèá ýÿëìÿê (îëìàã, ÷ûõìàã) – 1) öñòöí ýÿëìÿê (îëìàã, ÷ûõìàã), ãÿëÿáÿ ÷àëìàã. Ìÿüëóá îëàíëàð ãàëèá ÷ûõ- ìàüà òÿëÿñÿíëÿðäèð. Ì.Ñ.Îðäóáàäè; 2) éàðûøäà èðÿëèäÿ îëìàã, áèðèíúèëèéè ãàçàíìàã. Áåéíÿë- õàëã øàùìàò éàðûøëàðûíäà øàùìàò÷ûëàðûìûç ãà- ëèá ýÿëäèëÿð. – [Ñåâèíú:] Áó ìöáàðèçÿäÿ ãàëèá ÷ûõìàã ö÷öí ýÿðÿê àüëûí èòè îëñóí, ãîëóí äà ýöúëö. Ç.Õÿëèë; 3) ìÿú. Òÿñèð åòìÿê, çîð ýÿë- ìÿê, ÿëäÿí ñàëìàã, öçìÿê. Áèç óøàãëàðûí áö- òöí ýöíëÿðè áàüëàðäà êå÷èðäè. Òà àúëûã áèçÿ ãàëèá ýÿëìÿéèíúÿ åâëÿðèìèçÿ ãàéûòìàçäûã. Ñ.Ñ.Àõóíäîâ. ÃÀËÈÁÀ àðà ñþç [ÿð.] êèò. êþùí. 1. ×îõ åùòèìàë êè, éÿãèí êè, çÿííèìúÿ, ìÿíÿ ýþðÿ. Äåìèðÿì ìÿí ñÿíÿ øàèð äåéèëñÿí, âàð øåðèí; Âÿçíè âàð, ãàôèéÿ âàð, ãàëèáà éîõ úàí, Éóñèô! Ñ.ß.Øèðâàíè. 2. Á à õ ãàëèáÿí. Öìóì úàìààòûíäà ãà- ëèáà ìöòÿÿññèá âÿ àâàìëûüûíû äà ìöëàùèçÿ åäÿíäÿ òàìàì ìÿéóñëóã âÿ íàöìèäëèê öç âåðèðäè. Ú.Ìÿììÿäãóëóçàäÿ. ÃÀËÈÁÀÍß çÿðô [ÿð. ãàëèá âÿ ôàðñ. ...àíÿ] Ãàëèá ñèôÿòè èëÿ, ãàëèá êèìè, ãàëèáëÿðÿ éàðàøàí áèð òÿðçäÿ. Ãàëèáàíÿ éöðöø. ÃÀËÈÁßÍ çÿðô [ÿð.] êèò. êþùí. ßêñÿðèé- éÿòëÿ, ÿêñÿðÿí, ÷îõ çàìàí, ÷îõ âàõò. ßùëè- Èðàí ãàëèáÿí áèñàâàääûðëàð. Ì.Ô.Àõóíäçàäÿ. ÃÀËÈÁÈÉÉßÒ èñ. [ÿð.] Äþéöøäÿ, ìöùàðè- áÿäÿ, ìöáàðèçÿäÿ, éàðûøäà öñòöíëöê, ìöâÿô- ôÿãèééÿò; ãàëèá ýÿëìÿ, ãÿëÿáÿ (ìÿüëóáèééÿò çèääè). Äöøìÿí öçÿðèíäÿ ãàëèáèééÿò. Éàðûøäà ãàëèáèééÿò ãàçàíìàã. – Áèç ñÿàäÿòèí ãÿäðèíè áèëäèéèìèç êèìè, ãàëèáèééÿòèí ìÿüðóð ñåâèíúèíè äÿ äÿðê åòìèøèê. ß.Ìÿììÿäõàíëû. Ìöæäÿ ÷ÿ- òèí éàðàíûð, ìóøòóëóã îíäàí ÷ÿòèí; Íÿ éàõøû êè, ìÿüçèéÿì, ÷ÿòèí ãàëèáèééÿòèí! Õ.Ðçà. ÃÀËÈÁÈÉÉßÒËÈ ñèô. Ùÿìèøÿ ãàëèá ýÿëÿí, ìöçÿôôÿð; ìÿüëóáåäèëìÿç. Ãàëèáèééÿòëè òöðê îðäóñó. Ãàëèáèééÿòëè õàëã öñéàíû. ÃÀËÈÁËÈÊ èñ. Ãàëèá ýÿëìÿ, öñòöí ýÿëìÿ. Ãàëèáëèéèí ìÿüðóðëóüó íÿ äîí ýåéèð; Ñîí çÿð- áÿíèí íÿøÿñèíÿ áöðöíÿíäÿ?! Ì.Àðàç. ÃÀËÈÔ
[ôð. õöñ. èñ.-äÿí] Àøàüûñû äàð, éó- õàðûñû èñÿ éàíëàðäàí åíëè ùÿðáè øàëâàð. ßêñÿ- ðÿí óçóíáîüàç ÷ÿêìÿ, ãàëèôå øàëâàð âÿ úèáëè êþéíÿê ýåéÿðÿê áåëèíè ãàéûøëà áÿðêèòìèø êèøè- ëÿð ôóðãîíóí éàí òÿðÿôèíÿ äîëóø(äó).. Ì.Èá- ðàùèìîâ. Îíóí áîéó àç óçóí, øàëâàðû àç ãà- 24 ÃÀËÛÍËÀÌÀÃ ÃÀËÈÔÅ ëèôå, ÷ÿíÿñè àç éàñòû, áÿäÿíè àðûãäûð. Ãàíòÿìèð. Øàùíàç îíóí [Ãóðáàíûí] úîðàáëàðûíû ÷ûõàðûá, ãàëèôå øàëâàðûíûí áàëàüûíû éóõàðû ÷ÿêäè. È.Øûõëû. ÃÀËËÀÚ
ñèô. äàí. ßëèà÷ûã, ñÿõàâÿòëè. Ãàë- ëàú àäàì. ÃÀËËÀÐ úÿì Åðàìûçäàí ãàáàã ÛÂ–Û ÿñð- ëÿðäÿ èíäèêè Ôðàíñà âÿ Áåë÷èêà ÿðàçèñèíèí áèð ùèññÿñèíè òóòìóø ãÿäèì êåëò òàéôàëàðû. Ãàë- ëàðûí öñéàíû. – Êèì äåéèð êè, áó ãàëàëàð [Ãûç ãàëàñû]; Éàëíûç åëÿ ãàëëàð ö÷öí; Ãàëäûðûëàí áèð ãàëàäûð? Á.Âàùàáçàäÿ. ÃÀËËÛ
ñèô. Ãàëìàãàë ñàëàí, ãàëìàãàë÷û. ×îõëàðûíû ìÿùâ åëÿäè áó ãîâüàëû, ãàëëû äöíéà; Ñóëòàíëàðà ãàëìàäû, éîõ, Íÿñèìèéÿ ãàëäû äöíéà. Õ.Ðçà. // Øûëòàã. Çèáà íèìòÿíÿëè, òèêìÿ êþé- íÿêëè; Ýþçëÿðè ãÿìçÿëè, ãàëëû ñÿíÿì, ýÿë. Õÿñòÿ Ãàñûì.
ÃÀËËÈÑÈ´ÇÌ [ôð.] äèë÷. Ôðàíñûç äèëèíäÿí àëûíìà ñþç, éà èôàäÿ; ôðàíñûç äèëèíÿ õàñ îëàí úöìëÿ.
ÃÀËË Yüklə 11,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|