! azəӘrbaycan respublikasi səӘHİYYƏӘ naziRLİYİNİN İCTİMAİ SƏӘhyyəӘ VƏӘ İslahatlar məӘRKƏӘZİ
Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlığa dair dəәrsləәr
Yüklə 1,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlığa dair dəәrsləәr. Məәktəәbdəә reproduktiv sağlamlıq vəә cinsi yetişkəәnliyəә dair dəәrsləәrin keçirilməәsinəә dair verilmiş su- ala aşağıdakı cavablar alınmışdır:
15 yaş
16 yaş 17 yaş
0 18 35 53 70 Dərslər keçirilir PEDİATRLARIN DEMOQRAFİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ. PEDİATRLAR. Sorğuda iştirak edəәn pediatrlardan əәn kiçiyinin yaşı 33, əәn böyüyünün yaşı isəә 64 olmuşdur. Onların yaşa görəә bölgüsü isəә aşağıdakı cəәdvəәldəә təәqdim edilir: Sorğuda iştirak etmiş pediatrların 1 nəәfəәri kişi, 49 nəәfəәri isəә qadın olmuşdur. İş təәcrübəәsinəә gəәlincəә isəә əәn az 4 il işləәyəәn pediatrların sayı 1 nəәfəәri, əәn çox 41 il işləәyəәn pediatr- ların sayı isəә 2 nəәfəәr olmuşdur. Pediatrların əәksəәriyyəәti aşağıdakı iş stajına malik olub:
Sorğuda iştirak edəәn pediatrlarn 49 nəәfəәrinin əәn azı 1 uşağı olub. Beləә ki, onların 5 nəәfəәrinin 1 uşağı, 30 nəәfəәrinin 2 uşağı, 11 nəәfəәrinin 3 uşağı vəә 3 nəәfəәrinin 4 uşağı olub. Həәmin uşaqların 16 nəәfəәri hazırda məәktəәbəә vəә ya baxçaya gedir. Page of 35 46 0 8 15 23 30 33-50 yaş 51-64 yaş Pediatrlar İş stajının müddəti 0 6
17 22 4-10 il 11-20 il 21 ildən çox PEDİATRLAR ARASINDA APARILMIŞ SORĞUNUN NƏTİCƏLƏRİ. 1. Uşaqların İcbari Dispanserizasiyadan keçirilməәsinəә dair Dövləәt Proqramı barəәdəә məәlumatlılıq səәviyyəәsi. Dövləәt proqramı haqqında pediatrların hamısı eşidib vəә məәlumatlıdır. Dispanserizasiya proqramı haqqında məәlumatlı olan pediatrların 50 nəәfəәri bu barəәdəә poliklinikadan, 32 nəәfəәri həәm dəә TV vəә radiodan, 8 nəәfəәri poliklinikanın divarında asılmış səәnəәdləәrdəәn vəә 2 nəәfəәri məәktəәb vəә ya baxçadan öz uşağının dispanserizasiyadan keçməәsinəә dair aldığı məәlumat vəәrəәqəәsindəәn məәlumat alıblar. Dis- panserizasiya prosesindəә valideyn kimi iştirakla bağlı veriləәn suala pediatrların 20 nəәfəәri (40%) öz uşaqlarını dispanserizasiyadan keçirmişdir. Uşaqlarını dispanserizasiyadan keçirmiş pediatrlardan dördü bunu məәktəәbdəә, 16 nəәfəәri isəә poliklinikada etmişləәr. 2. Uşaqların İcbari Dispanserizasiyadan keçirilməәsinəә dair Dövləәt Proqramı barəәdəә bilik səәviyyəәsinin vəә təәcrübəәnin qiyməәtləәndirilməәsi. A. Rəәyi soruşulan pediatrların 48 nəәfəәri dövləәt proqramının həәdəәf qrupunun 0-18 yaşlı uşaqların olduğunu düzgün qeyd etmiş vəә yalnız 2 nəәfəәr suala səәhv cavab vermişdir. B. Proqramın əәsas məәqsəәdinəә gəәlincəә isəә pediatrların 45 nəәfəәri - “uşaqlar arasında xəәstəәlikləәrin erkəәn aşkar edilməәsi vəә müalicəәsi” olduğunu, 4 nəәfəәri isəә “xronik xəәstəәlikləәri olan uşaqların nəәzarəәtəә götürülməәsi’ olduğunu bildirmişdir. C. Sorğuda iştirak edəәn pediatrların 49 nəәfəәri 2014-cü ildəә aparılmış dispanserizasiya pros- esindəә iştirak etmişdir. Yalnız 1 pediatr dispanserizasiya prosesindəә bir başa iştirak et- məәmişdir. Dispanserizasiya prosesi çəәrçivəәsindəә uşaqların müayinəәsindəә iştirak etmiş pedi- atrların 48 nəәfəәri (96%) bunu poliklinikada, 37 nəәfəәri (74%) - məәktəәbdəә, 18 nəәfəәri (36%) baxçada vəә 1 nəәfəәri (2.0%) isəә evdəә etmişləәr.
D. Məәktəәb vəә ya baxçada müayinəәləәrin aparılmasına müvafiq şəәrait vəә avadanlıqların olma- ması 10 pediatr (20%) təәrəәfindəәn əәsas çəәtinlik vəә problem kimi dəәyəәrləәndirilmişdir. E. Pediatrların yalnız 6 nəәfəәri (12%) dispanserizasiya zamanı uşaqların müayinəәsi iləә bağlı valideynləәrin etirazı iləә qarşılaşdığını bildirmişdir. Pediatrların 86% valideynləәrin prosesdəәn razı olduqlarını bildirmişdir. Valideynləәrin etirazı iləә qarşılaşmış pediatrlar etirazın əәsasəәn valideynləәrin məәlumatsızlığı (6%), savadsızlığı (2%), vaxtının olmaması (2%) vəә məәktəәbdəә müayinəәnin yaxşı aparılmaması (2%) iləә bağlı olduğunu bildirmişdir. F. Məәktəәbdəә aparılan dispanserizasiya prosesi zamanı uşaqların dəәrsləәrdəәn ayrılmasının mümkün olamasını 7 pediatr çəәtinlik kimi qeyd etmişdir. G. Pediatrların 4 nəәfəәri (8%) valideynləәrin, uşaqların vəә müəәllimləәrin dispanserizasiya prosesi- ni düzgün başa düşməәdiyini bildirmişdir. H. Uşaqların sayının çox olmasından vəә bu səәbəәbdəәn dəә uşaqların dispanserizasiyadan normal keçirilməәsinin mümkün olmadığını 5 pediatr (10%) vurğulamışdır. I. Həәkimləәr briqadasının məәktəәbləәrdəә aparılan dispanser müayinəәləәr zamanı poliklinikada qəәbula təәsirinəә dair verilmiş suala isəә cəәmi 2 pediatr (4%) bunun problem yaratdığını bildirmişdir.
J. Maraqlıdır ki, pediatrların 70%-i dispanser müayinəәləәrin aparılması üçün ayrıca otağın ayrılmasının, 44%-i uşaqların dəәrsləәrdəәn azad edilməәsinin, 38%-i uşaqların həәvəәs- ləәndirilməәsinin vəә 68%-i valideynləәrin daha aktiv cəәlb edilməәsinin vacibliyini xüsusiləә vurğulamışdır. 4. Dispanserizasiyanın məәqsəәdinəә gəәlincəә isəә pediatrlardan aşağıdakı cavablar alınmışdır: Pediatrların 47 nəәfəәri hesab edir ki, dispanserizasiyanın keçirilməәsi uşaqların sağlamlığının mütəә- madi yoxlanılması vəә səәhhəәti iləә bağlı problemləәrin aşkar edilməәsi məәqsəәdi daşıyır. Bununla yanaşı 22 pediatr proqramın məәqsəәdinin xəәstəәliyi olan uşaqların sağlamlığını nəәzarəәtdəә (diqqəәtdəә) saxla- maq, müvafiq müalicəә təәdbirləәrindəә, 13 nəәfəәri - əәlilliyi olan uşaqların müalicəәsi vəә reabilitasiyasının yaxşılaşdırılmasında vəә 9 nəәfəәr - imkansız ailəәləәrdəәn olan uşaqların sağlamlığının qorunmasında görür.
Pediatrların 26 nəәfəәri hesab edir ki, internat vəә uşaq evləәrindəә təәrbiyəә alan uşaqların dispanser müayinəәləәri digəәr tipik uşaqlarla eynidir vəә həәmin müəәssisəәləәrdəә aparılır. Yalnız pediatrların 15 nəәfəәri həәmin uşaqların dispanser müayinəәləәrinin həәmin müəәssisəәləәrin yerləәşdiyi əәrazidəә olan polik- linikalarda aparıldığını qeyd etmişdir.
Məәktəәb yaşlı uşaqların dispanser müayinəәsi iləә bağlı 33 nəәfəәr bunun poliklinikada, 40 pediatr - məәktəәbdəә keçirilməәli olduğunu bildiribləәr.
Uşaqların dispanserizasiya çəәrçivəәsindəә aparılan müayinəәləәrindəә pediatrların iştirakının mütləәq ol- masını rəәyi soruşulan pediatrların 100%, uşaq cəәrrahının iştirakını - 90%, oftalmoloqun iştirakını - 88%, nevropatoloqun iştirakını - 90%, fizioterapevtin iştirakını - 12%, ftiziatrın iştirakını - 10%, Stomatoloqun iştirakını - 96%, LOR həәkimin - 88% vəә kardioloqun iştirakını isəә 4% qeyd etmişdir. Dispanser müayinəә aparan həәkimləәrin hansı cihaz vəә avadanlıqlara malik olmasına dair veriləәn su- allara aşağıdakı cavablar alınmışdır.
8. Dispanser müayinəә zamanı aparılması təәləәb olunan fiziki müayinəәnin əәhatəәliyi vəә labora- tor analizləәr. Uşaqların ilk vəә ya illik dispanser müayinəәsi zamanı hansı təәdbirləәrin görülməәsi təәləәb olunur sualına aşağıdakı cavablar alınmışdır. Maraqlıdır ki, pediatrların cəәmi 42%-i (21 nəәfəәr) hesab edir ki, müay- inəәyəә gəәləәn uşaq pediatrın baxışı iləә yanaşı digəәr təәləәb olunan mütəәxəәssisləәrin müayinəәsindəәn keçməәlidir. Yerdəә qalan pediatrlar hesab edir ki, uşağın müayinəәsi pediatrın baxışı iləә məәhdud- laşdırılmalıdır. Antropometriya, nəәcisin qurd yumurtalarına yoxlanması vəә qan analizinin əәldəә edilməәsinin vacib- liyini pediatrların cəәmi 78%-i vurğulamışdır. Lakin, mühüm məәqam odur ki, pediatrların 94%-i müayinəәyəә gəәlmiş uşaqla bağlı əәlavəә təәdbirləәrin görülməәsini vurğulamışdır. Pediatrların hamısı hesab edir ki, müayinəә zamanı uşağın mütləәq boyu vəә bəәdəәn çəәkisi ölçülməәlidir. Pediatrların cəәmi 32%-i uşaqların müayinəәsindəә döş qəәfəәsinin dairəәvi ölçüsünün, 6%-i qarının Page of 37 46 dairəәvi ölçüsünün təәyin edilməәsinin vacibliyini qeyd etmişdir. Çiyinləәrin vəә çanağın eni, habeləә başın dairəәvi ölçüləәrinin təәyin edilməәsi iləә bağlı aşağıdakı cavablar alınmışdır.
məәlumatlılıq vəә təәcrübəә. Pediatrların yalnız 13 nəәfəәri (26%) doğru cavab verəәrəәk uşaqların 5 (beş) sağlamlıq qrupuna bölündüyünü bildirmişdir. Pediatrların 23 nəәfəәri (46%) dörd sağlamlıq qrupunun, 4 nəәfəәri isəә iki sağlamlıq qrupunun olduğunu qeyd etmişləәr. Həәmçinin pediatrların 56%-i (28 nəәfəәr) uşaqların hansı xüsusiyyəәtləәrəә görəә III sağlamlıq qrupuna aid edilməәsi iləә bağlı verilmiş suala düzgün cavab vermişdir. Lakin pediatrların 36%-i sualı doğru cavablandırmamışdır.
Dispanser müayinəәləәrdəәn sonra nəәticəәləәrin VESKS sisteminəә daxil edilməәsinin vacibliyini 39 pedi- atr (78%), xəәstəәlik tarixçəәsinəә - 10 pediatr (20%) vəә Uşağın dispanser müşahidəә Kartına (AZS 030/ u) isəә 19 pediatr bildirmişdir. 11. Profilaktik məәsləәhəәtləәr vəә maarifləәndirməә. Maraqlıdır ki, müayinəәyəә gəәlmiş uşaq vəә/vəә ya onun valideynləәrinəә uşağın yaşına uyğun faydalı məәsləәhəәtləәrin verilməәsinin vacibliyini cəәmi 36% pediatr qeyd etmişdir. Təәəәssüfləә qeyd edilməәlidir ki, həәm sorğuların təәhlili, həәm dəә fokus qrup müzakirəәləәrindəә pediatrlar xəәstəәlik tarixləәrindəә uşağın risk faktorları vəә/vəә ya uşağa veriləәn məәsləәhəәtləәrəә dair məәlumatın qeyd edilməәsinin vacibliyinəә təәəәccüb keçirib. Rəәyi soruşulan pediatrların 50%-dəәn çoxu uşağa vəә ya uşağın valideynləәrinəә verilmiş tibbi məәsləәhəәtləәri vəә ya uşağın hansısa irsi vəә ya digəәr xəәstəәliyəә tu- tulma riskinin yüksəәk olduğu barəәdəә məәlumatı uşağın dispanserizasiya kartına qeyd etmir. Pediatrın qəәbulunda olmuş uşaqlara hansı məәsləәhəәtləәrin verildiyini öyrəәnməәk üçün verilmiş suallara aşağıdakı cavablar əәldəә edilmişdir. Pediatrların 20%-i uşaqların vaxtında müayinəәdəәn keçir- Page of 38 46 0 13 25 38 50 Pediatrların sayı Çiyin və çanaqların eni Baş dairəvi ölçüsü Qarının dairəvi ölçüsü Döş qəfəsinin dairəvi ölçüsü Dərinin qalınlığı Spirometriya Dinamometriya Bədən çəkisi Boyu
Pediatrların sayı 0 13 25 38 50 Tonometr Fonendoskop Qlyukometr Çəki tərəzisi Boyun ölçülməsi üçün cihaz/metrə Pulsoksimetr Spirometr
ilməәsinin, 30%-i yeniyetməәlik dövründəә uşağa daha çox diqqəәtin ayrılmasının, 20%-i - düzgün qi- dalanma, 10%-i - zəәrəәrli vəәrdişləәrdəәn qorunmağın vəә 20%-i -isəә fiziki aktivlik vəә idmanın vacib- liyini qeyd etmişləәr.
Həәkimləәrin risk faktorlarının aşkar edilməәsi vəә profilaktikası, habeləә sağlamlığın qorunması üçün uşaqlara məәsləәhəәtləәrin verilməәsi vəә onların maarifləәndirilməәsinəә dair fəәaliyyəәtini qiyməәtləәndirməәk üçün müvafiq suallar verilmişdir. Maraqlıdır ki, rəәyi soruşulan pediatrların 80% artıq çəәkisi olan uşaqlara artıq çəәkinin zəәrəәri barəәdəә məәlumatın verilməәsini zəәruri hesab edib. Həәmçinin pediatrların 92%-i çəәkinin azaldılması vəә nəәzarəәtdəә saxlanılmasına dair məәsləәhəәtləәrin verilməәsini vacib hesab edib. Bununla yanaşı pediatrların yalnız 86%-i artıq çəәkinin azaldılması vəә ya çəәki artımının qarşısını almaq üçün fiziki aktivliyin artırılması vəә idmanla məәşğul olmanın vacibliyini uşaqların diqqəәtinəә çatdırır. Genetik/irsi faktorların öyrəәnilməәsi vəә müayinəәyəә təәsirinin qiyməәtləәndirilməәsi məәqsəәdiləә həәkimləәrəә verilmiş suallardan müəәyyəәn edilib ki, həәkimləәrin 80% uşağın yaxın ailəә üzvləәrindəә xəәstəәlikləәrin olduğunu nəәzəәrəә alır vəә onun əәsasında müvafiq əәlavəә müayinəәləәr təәyin edir. Xüsusiləә qeyd edilməәlidir ki, uşaqların laborator analizləәri vəә fiziki müayinəәnin nəәticəәləәri əәsasında pediatrın taktikasının öyrəәnilməәsinəә dair verilmiş suallara aşağıdakı cavablar alınmışdır. Beləә ki, laborator analizləәrdəә ciddi patologiyanın aşkar edilməәsi üçün (məәs., leykopeniya, yetişməәmiş cavan qan hüceyrəәləәri) hematoloqun müayinəәyəә cəәlb edilməәsi bütün pediatrlar təәrəәfindəәn vurğulanmışdır. Həәmçinin, uşaqlarda çəәpgözlük aşkar edildikdəә, onun oftalmoloqun qəәbuluna göndəәrilməәsinin vacibliyi bütün pediatrlar təәrəәfindəәn vurğulanmışdır. Maraqlıdır ki, çəәpgözlüyü olan uşağın müay- inəәsinəә pediatrların 54%-i həәm dəә nevropatoloqun cəәlb edilməәsinin vacibliyini qeyd etmişdir.
Psixo-emosional sferanın qorunması uşaqlarda xüsusi əәhəәmiyyəәt kəәsb edir. Yeniyetməәlik dövründəә olan vəә/vəә ya cinsi yetişkəәnliyi başlamış uşaqlarda emosional labillik, pozuntular vəә davranış təәrzinin dəәyişməәsi hallarına tez-tez rast gəәlinir. Bu dəәyişiklikləәrin vaxtında aşkar edilməәsi, düzgün dəәyəәrləәndirilməәsi vəә müvafiq təәdbirləәrin görülməәsi uşaqların gəәləәcəәk həәyatına mühüm təәsir göstəәrir. Aydındır ki, uşaqların psixo-emosional vəәziyyəәti vəә davranışına dair məәlumat yalnız valideyn vəә ya uşağın özü iləә aparılan daha detallı söhbəәt vəә ya bir başa veriləәn suallar vasitəәsiləә əәldəә ediləә biləәr. Uşağın psixiatra yönəәldilməәsinəә olan göstəәrişləәri müəәyyəәn etməәk üçün pediatrlara müxtəәlif ssenar- iləәr təәqdim edilmiş vəә onların taktikası öyəәrnilmişdir. Maraqlıdır ki, uşağın aqressivliyi vəә ya başqa uşaqlarla ünsiyyəәtin qurulmasında problemləәrin ol- ması pediatrların 74%-nin diqqəәtini çəәkir vəә həәmin uşaqların psixiatra yönəәldilməәsi iləә nəәticəәləәnir. Hiperaktivlik, dəәrsləәrəә davamiyyəәtin düşməәsi, diqqəәtsizlik kimi əәlaməәtləәrəә pediatrların cəәmi 44% diqqəәt yetirir. Həәmyaşıdları iləә ünsiyyəәtin qurulmasında problemləәr, tez-tez qıcıqlanma isəә pediatrların 64%-nın diqqəәtini çəәkir. Pintilik, təәnbəәllik vəә oxumağa marağın olmaması isəә cəәmi 3 pediatrın (6%) diqqəәtini cəәlb edir. Page of 39 46 VALİDEYNLƏRİN DEMOQRAFİK XÜSUSİYYƏTLƏRİ. VALİDEYNLƏӘR. Sorğuda iştirak etmiş valideynləәrdəәn əәn kiçiyinin yaşı 25, əәn böyüyünün yaşı isəә 62 olmuşdur. Yaş üzrəә bölgüyəә baxdıqda isəә müəәyyəәn edilir ki, 25-35 yaş qrupunda 31.4% valideyn, 36-50 yaş qrupunda 66.8% valideyn vəә 51 yaşdan yuxarı qrupda isəә 1.8% valideyn olmuşdur. Beləәlikləә, valideynləәrin əәksəәriyyəәti 36-50 yaş qrupunda olmuşdur.
Sorğuda iştirak etmiş valideynləәrin hamısı uşaqlı olub. Beləә ki, onların 44 nəәfəәrinin 1 uşağı, 249 nəәfəәrinin 2 uşağı, 96 nəәfəәrinin 3 uşağı, 10 nəәfəәrinin 4 vəә 1 nəәfəәrin 5 uşağı vardır. Beləәlikləә, valideynləәrin böyük əәksəәriyyəәtinin (62.3%) 2 uşağı vardır. Sorğuda iştirak etmiş valideynləәrin uşaqları arasında 398 nəәfəәrinin məәktəәbəә, 35 nəәfəәrinin isəә baxçaya getdiyi məәlum olub. Məәktəәbəә gedəәn uşaqların Bakı şəәhəәr məәktəәbləәrindəә, yalnız 1 nəәfəәr isəә Bakıda yerləәşəәn internat məәktəәbindəә təәhsil aldığı müəәyyəәn edilmişdir. Bu isəә dispanserizasiya iləә əәhatəә olunma dəәrəәcəәsi, habeləә sorğuda qeyd edilmiş digəәr məәsəәləәləәrəә dair əәldəә edilmiş məәlumatların Bakı şəәhəәrindəәki vəәziyyəәti əәks et- dirməәyəә yardım etmişdir. QEYD: aşağıdakı suallara cavab verəәn valideynləәrdəәn cavabların yalnız 18 yaşdan aşağı olan uşağa şamil olduğu barəәdəә məәlumat verilmişdir.
0 75 150 225
300 Valideynlərin yaş bölgüsü 25-35 yaş 36-50 yaş >51 yaşdan yuxarı 0% 3% 24% 62%
11% 1 uşaq
2 uşaq 3 uşaq
4 uşaq 5 uşaq
VALİDEYNLƏR ARASINDA APARILMIŞ SORĞUNUN NƏTİCƏLƏRİ. 1. Son 12 ay əәrzindəә uşağınızı həәkimin qəәbuluna neçəә dəәfəә aparmısınız sualına aşağıdakı cav- ablar alınmışdır: Valideynləәrin 129 nəәfəәri uşağını həәkiməә 1 dəәfəә, 116 nəәfəәri 2-3 dəәfəә vəә 33 nəәfəәri isəә 3 dəәfəәdəәn çox aparmışlar. Valideynləәrin 122 nəәfəәri son 12 ayda uşağını heç bir dəәfəә dəә olsun həәkimin qəәbuluna aparmayıb. 2. Son 12 ay əәrzindəә uşağınızla bağlı həәkiməә müraciəәtin səәbəәbinəә gəәlincəә isəә aşağıdakı cavablar alınmışdır. 4. Sağlamlıqla bağlı probleməә görəә həәkiməә müraciəәti təәləәb etmiş səәbəәbəә gəәlincəә isəә aşağıdakı səәbəәbləәr çoxluq təәşkil etmişdir: Buradan göründüyü kimi həәkiməә müraciəәt etmiş uşaqların əәksəәriyyəәtindəә bunu təәnəәffüs yolları, in- feksiya vəә angina, görməә iləә bağlı problemləәr vəә diş problemləәri (12%) iləә bağlı olmuşdur. Bununla
31%
8% 29%
32% 1 dəfə
2-3 dəfə >3 dəfədən çox Heç olmayıb 0 35 70 105
140 Həkimə müraciətin səbəbi Ümumi yoxlama Məktəbdə yoxlanma Arayış almaq Sağlamlıqda problem Digər səbəblər 16%
2% 6% 3% 2% 4% 14% 6% 14%
12% 12%
1% 6% 3% Alelrgiya Angina
Appendisit Göz problemi Diş problemi Mədə-bağırsaq/Qarın ağrısı Qurd problemi Soyuqdəymə Reproduktiv sağlamlıq Ürəklə bağlı Travma Tənəffüs yolları Baş ağrısı İnfeksiya yanaşı, qeyd olunmalıdır ki, müraciəәtləәrin böyük hissəәsi məәhz məәdəә-bağırsaq xəәstəәlikləәri (14%) iləә bağlı olmuşdur. Maraqlıdır ki, müraciəәtləәrin 4%-i reproduktiv sağlamlığa dair problemləәrləә bağlı olmuşdur.
Valideynləәrin 167 nəәfəәri sahəә poliklinikasının, 5 nəәfəәri məәktəәbəә yaxın poliklinikanın, 54 nəәfəәri xəәstəәxananın, 58 nəәfəәri özəәl klinikaların vəә 279 nəәfəәri məәktəәbdəәki tibb məәntəәqəәsinin xid- məәtləәrindəәn istifadəә etmişdir. Buradan göründüyü kimi, valideynləәrin əәksəәriyyəәti uşaqların müayinəәsini yaşadıqları əәrazi üzrəә po- liklinikalarda aparır. Maraqlıdır ki, son 12 ay əәrzindəә valideynləәrin 279 nəәfəәri (~70%) məәktəәbdəә olan tibb məәntəәqəәləәrinin vəә orada işləәyəәn həәkimin xidməәtləәrindəәn istifadəә etmişdir.
Uşaqlarını həәkimin qəәbuluna gəәtirmiş valideynləәr aşağıdakı həәkim-mütəәxəәssisləәrin xidməәtləәrindəәn istifadəә etmişləәr. Uşaqların 186 nəәfəәri pediatr, 106 nəәfəәri LOR, 53 nəәfəәri cəәrrah, 97 nəәfəәri nevropa- toloq, 24 nəәfəәri psixiatr, 112 nəәfəәri oftalmoloq, 81 nəәfəәri kardioloq, 41 nəәfəәri allerqoloq, 29 nəәfəәri dermatoloq, 12 nəәfəәri isəә yeniyetməә üçün tibb otağının həәkimi təәrəәfindəәn müayinəә edilmişləәr. Bununla yanaşı, 70 valideyn adları yuxarıda sadalanmayan həәkim-mütəәxəәssisləәrəә dəә müraciəәt et- mişdir. Beləә ki, uşaqların 7 nəәfəәri ginekoloqun, 36 nəәfəәri stomatoloqun, 2 nəәfəәri uroloqun, 3 nəәfəәri qastroenteroloqun, 1 nəәfəәri endokrinoloqun qəәbulunda da olmuşlar. Poliklinikada müayinəә edilmiş uşaqların 32 nəәfəәri digəәr mütəәxəәssisləәrəә vəә ya xəәstəәxanaya göndəәrilmişdir. Son 12 ayda həәkiməә müraciəәt etmiş valideynləәrin cavablarına görəә 87 uşağın (21.8%) sağlamlığın- da problem aşkar edilmişdir. Page of 42 46 ƏӘLAVƏӘ 1. OĞLAN VƏӘ QIZLARIN YAŞ, BƏӘDƏӘN ÇƏӘKİSİ, BOYU VƏӘ BKİ CƏӘDVƏӘLLƏӘRİ. Page of 43 46 Page of 44 46 Page of 45 46 BİBLİOQRAFİYA. 1. Demoqrafiya vəә sağlamlıq sorğusu, 2011. 2. AzDSS-2006. 3. WHO web portal, www.who.int 4. Səәhiyyəә Nazirliyinin rəәsmi internet səәhifəәsi, www.sehiyye.gov.az 5. Azəәrbaycan Respublikasının Nazirləәr Kabinetinin rəәsmi internet səәhifəәsi, www.cabmin.gov.az 5. Sağlamlıq imkanları məәhdud uşaqların aşkarlanması üzrəә klinik protokol, İSİM, 2009. 6. Dollman, J, Norton, K & Norton, l (2005), ‘Evidence for secular trends in children’s physical activity behaviour’, British Journal of Sports Medicine, vol. 39, pp. 892–897. 7. Goldberg, gr, et. al., (1991) ‘Critical evaluation of energy intake data using fundamental principles of energy physiology: 1. derivation of cut-off limits to identify under-recording’. European Journal of Clin- ical Nutrition vol. 55, pp. 569–581. 8. National Health and medical research Council (nHmrC) (2003), Food for Health, Dietary Guidelines for children and adolescents in Australia. Canberra: Commonwealth of Australia. 9. Ridley K., M. Hesketh, K. Üaters, E, Patton, G. & Williams, J (2007), ‘How should activity guidelines for young people be operationalised?’, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activi- ty, 4: 43 doi:10.1186/1479–5868–4–4. 10. http://www.rcpch.ac.uk/system/files/protected/page/GIRLS%20and%20BOYS%20BMI%20CHART.pdf Page of 46 46 Yüklə 1,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|